Thay đổi thói quen chi tiêu
Số liệu mới nhất từ Tổng cục Thống kê cho thấy, Hà Nội hiện đứng đầu cả nước về mức giá sinh hoạt, vị trí thứ hai là TP. HCM. Giữa bối cảnh giá cả leo thang, nhiều bạn trẻ tại các thành phố lớn đã bắt đầu thay đổi thói quen chi tiêu để thích nghi với tình hình.
Thay vì chi tiền vào những món đồ xa xỉ hay những cuộc vui không cần thiết, họ đang lựa chọn cách đầu tư thời gian và tài chính vào những điều thực sự có ý nghĩa với bản thân. Chị Phạm Thanh Nga (28 tuổi, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) có mức thu nhập 15 triệu đồng/tháng. Chị Nga chia sẻ, dù thu nhập không quá cao, mỗi tháng chị vẫn tiết kiệm được khoảng 2 - 3 triệu đồng.
Chị tính toán, mỗi tháng chi 3 triệu đồng cho tiền thuê nhà, 2 - 3 triệu cho tiền ăn, 1 triệu cho tiền điện nước và 2 triệu cho các khoản mua sắm quần áo, đồ dùng cá nhân và xăng xe. Các chi phí giao lưu bạn bè và các khoản phát sinh khác vào khoảng 3 triệu đồng.
Để tiết kiệm được, chị đã tạo thói quen hạn chế ăn ngoài, ít tụ tập cà phê hay mua sắm không cần thiết. Việc ăn cơm ở nhà giúp chị tiết kiệm đáng kể và đảm bảo không bao giờ vượt quá ngân sách chi tiêu đã đặt ra.
Trong khi đó, chị Nguyễn Hà Anh (25 tuổi, quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho hay, do khối lượng công việc lớn, chị thường xuyên phải ăn ngoài để tiết kiệm thời gian. Tuy nhiên, trước tình hình giá cả tăng cao trong khi mức lương không thay đổi, chị nhận ra cần phải điều chỉnh lại thói quen chi tiêu của mình.
Gần đây, chị đã hạn chế việc ăn ngoài hàng quán. Thay vào đó, chị thường mua thực phẩm về nhà tự nấu. Chị cũng cắt giảm một số khoản chi không cần thiết như gội đầu ở quán hay giặt là ngoài tiệm. Việc thay đổi thói quen chi tiêu đã giúp chị tiết kiệm được một khoản đáng kể.
Chọn lối sống tối giản
Hiện nay, ngày càng có nhiều người trẻ chọn lối sống tối giản. Thực tế, không có một tiêu chuẩn cố định cho lối sống tối giản, mỗi người có cách áp dụng phù hợp với bản thân mình. Có người sống tối giản vì yêu thích sự đơn giản, gọn gàng, có người lại giảm chi tiêu để tiết kiệm tiền, dành cho những trải nghiệm ý nghĩa hơn hoặc để giảm thiểu rác thải.
Mặc dù không phải là một phong trào mạnh mẽ, nhưng sống tối giản đang ngày càng trở thành một xu hướng phổ biến trong giới trẻ Việt Nam. Không khó để tìm thấy các nhóm cộng đồng trên mạng xã hội về chủ đề này, với sự tham gia của từ vài trăm đến hàng chục nghìn thành viên cùng chia sẻ những bí quyết sống gọn gàng, tiết kiệm.
Nguyễn Thị Bích Huệ (quận Bình Thạnh, TP. HCM) cho biết, cô chỉ dùng một cây son duy nhất, phòng ốc gọn gàng, hạn chế mua sắm quần áo. Tủ đồ của cô không nhiều nhưng rất thực dụng, chủ yếu là những món đồ dễ phối hợp, với màu sắc chủ đạo là trắng, đen và các màu pastel nhẹ nhàng. Huệ cũng thích không gian sống đơn giản, không trang trí cầu kỳ để giữ sự thoáng đãng và đầy đủ ánh sáng, do đó đồ đạc trong nhà cô luôn được chọn lựa sao cho gọn gàng nhất có thể.
Bên cạnh đó, cô luôn cố gắng duy trì sự cân bằng giữa sức khỏe, công việc, phát triển bản thân và những sở thích cá nhân. Với mức lương đủ sống, Huệ lựa chọn cân đối chi tiêu giữa việc mua sắm và trải nghiệm. Cô bộc bạch, thay vì chi tiền vào quần áo đắt tiền, cô thích đầu tư cho các trải nghiệm. Dù sở hữu không nhiều đồ đạc, nhưng những trải nghiệm làm cô cảm thấy mình giàu có hơn.
Chia sẻ trên Báo Tuổi Trẻ, tiến sĩ Lã Linh Nga - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Khoa học Tâm lý - Giáo dục nhận định, để hạn chế việc mua sắm không cần thiết, người ta cần phải có hành động quyết liệt và thực hiện nghiêm túc, vì chỉ dừng lại ở ý thức thôi thì khó có thể thay đổi được thói quen này.
Việc sống tối giản không hề dễ dàng, vì con người thường dễ bị cuốn vào niềm vui mua sắm và thậm chí nghiện sở hữu đồ đạc. Nhưng nếu ai có thể theo đuổi lối sống tinh gọn, giảm bớt nhu cầu tiêu dùng và muốn tiết kiệm tiền bạc, dù chỉ một phần, họ sẽ cảm nhận được sự thay đổi tích cực trong cuộc sống và cảm thấy hài lòng hơn với những gì mình có.
Theo bà Nga, lý do chính khiến nhiều người lựa chọn sống tối giản là vì họ cảm thấy mệt mỏi và phiền phức với việc dọn dẹp, lưu trữ quá nhiều đồ đạc. Khi không gian sống trở nên chật chội và chi phí bảo quản đồ đạc tăng cao, nhiều người bắt đầu tự hỏi liệu việc mua sắm quá nhiều có thật sự cần thiết và có đang lãng phí không.
Việc mua sắm chỉ để sử dụng một vài lần rồi vứt bỏ cũng góp phần làm ô nhiễm môi trường. Chính vì vậy, nhiều người chọn sống tối giản như một cách bảo vệ môi trường và hướng đến lối sống bền vững. Tiến sĩ Nga cho rằng, xu hướng này phù hợp với thời đại và sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn.
Mặc dù chưa có thống kê chính thức về xu hướng sống tối giản ở Việt Nam, nhưng một nghiên cứu gần đây của Công ty Nghiên cứu thị trường NielsenIQ về hành vi người tiêu dùng năm 2024 cho thấy, người tiêu dùng tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương đang phải đối mặt với áp lực chi phí sinh hoạt tăng cao. Điều này khiến họ phải cắt giảm chi tiêu vào các mặt hàng không thiết yếu để tập trung cho các nhu cầu cơ bản, đồng thời trở nên thận trọng hơn trong việc mua sắm.
Tùy vào môi trường sống, công việc, điều kiện cá nhân cũng như mục tiêu và đam mê, mỗi người có thể chọn cho mình một lối sống phù hợp, mang lại sự thoải mái cho bản thân và đồng thời đóng góp cho xã hội. Tuy nhiên, trong xã hội ngày nay, việc theo đuổi lối sống tối giản không phải là điều dễ dàng, nhất là khi mọi thứ xung quanh đều thúc đẩy tiêu dùng và mua sắm ngày càng trở nên tiện lợi hơn.