Sử dụng thẻ tín dụng không kiểm soát dễ rơi vào nợ xấu

Bị liệt vào danh sách nợ xấu

Những năm gần đây, thẻ tín dụng đã trở thành một xu hướng phổ biến trong giới trẻ Việt Nam. Cùng với sự phát triển của thương mại điện tử và lối sống hiện đại, thẻ tín dụng không chỉ là công cụ thanh toán đơn giản, mà còn là biểu tượng của sự năng động và tiện lợi trong việc quản lý tài chính cá nhân. Hầu hết những ai sử dụng thẻ tín dụng đều thuộc lòng nguyên tắc tiêu trước - trả sau.

Việc thoải mái mua sắm những món hàng giá trị lớn rồi trả tiền sau 30 - 60 ngày mà không tính lãi, cộng với sức hấp dẫn từ các chương trình hoàn tiền, khuyến mãi, điểm tích lũy... của thẻ tín dụng khiến nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ, dễ dàng vung tay chi tiêu quá đà và rơi vào tình trạng nợ nần, thậm chí bị liệt vào danh sách nợ xấu.

Chị Lê Thị Thanh (nhân viên văn phòng tại Hà Nội) chia sẻ, lúc đầu chị mở thẻ tín dụng để trả góp mua chiếc điện thoại. Sau đó, chị bắt đầu dùng thẻ để thanh toán ăn uống, mua sắm, và thậm chí cho các chuyến du lịch.

Vì nghĩ rằng trả góp hàng tháng không quá nặng, chị cứ vô tư cà thẻ. Tới khi nhận sao kê, chị hoảng hốt khi thấy dư nợ lên tới 80 triệu đồng. Lương hàng tháng chỉ đủ để trả nợ và lãi khiến chị không thể tiết kiệm.

Anh Việt Hoàng (Long Biên, Hà Nội) cũng cho hay, lần đầu dùng thẻ tín dụng, anh nghĩ chỉ cần trả khoản tối thiểu là ổn. Nhưng khi bị lãi suất cộng dồn, anh mới nhận ra mỗi tháng mình phải trả thêm gần 3 triệu đồng tiền lãi. Đến nay, anh vẫn đang phải gồng gánh khoản nợ lớn từ việc dùng thẻ mà không kiểm soát.

Trong khi đó, anh D.T.Đ (Hà Nội) không nhớ rõ từ khi nào mình làm thẻ tín dụng “xài trước, trả sau” của một ngân hàng. Tuy nhiên, gần đây khi thực hiện giao dịch tại một ngân hàng khác, anh mới phát hiện tên mình nằm trong danh sách nợ xấu lưu trữ trên hệ thống thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam (CIC).

Theo thông báo từ CIC, anh Đ. bị liệt vào nhóm nợ xấu vì đã chậm thanh toán khoản nợ 13 triệu đồng trong 627 ngày đối với ngân hàng đã cấp thẻ cho anh.

Anh Đ. chia sẻ, anh chưa bao giờ rút tiền từ thẻ tín dụng này, thậm chí mật khẩu của thẻ anh còn chưa thay đổi. Anh nghĩ sau khi không sử dụng thẻ nữa, ngân hàng sẽ tự động đóng thẻ, nhưng không ngờ lại xảy ra tình huống này.

Anh Đ. đã đến ngân hàng để tìm hiểu lý do vì sao mình bị liệt vào nợ xấu. Nhân viên ngân hàng giải thích, trước đây anh được cấp thẻ tín dụng với hạn mức 40 triệu đồng. Trong thời gian khuyến mãi, anh không phải đóng lệ phí, nhưng khi hết chương trình ưu đãi, anh bắt đầu phải trả lệ phí thường niên. Khoản nợ 13 triệu đồng là tiền lệ phí hàng năm mà anh chưa đóng, dẫn đến việc số tiền này bị cộng dồn.

Chỉ mở thẻ khi có nhu cầu thực sự

Liên quan đến thẻ tín dụng tiêu trước - trả sau, ông Trần Nhật Nam - chuyên gia ngân hàng khuyến cáo, người tiêu dùng nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi mở thẻ và chỉ nên làm thẻ khi có nhu cầu thực sự. Điều quan trọng là phải tìm hiểu kỹ về lãi suất áp dụng, đặc biệt là khi không thanh toán đúng hạn.

Ông Nam cho biết, thẻ tín dụng có nhiều ưu điểm, tiện lợi. Các ngân hàng thường miễn lãi cho khách hàng trong khoảng thời gian từ 45 - 55 ngày và còn có các chương trình hoàn tiền cho một số sản phẩm, dịch vụ khi thanh toán qua thẻ. Tuy nhiên, để được hưởng các ưu đãi này, khách hàng phải thanh toán toàn bộ dư nợ đúng hạn. Vì vậy, việc thanh toán đúng hạn là rất quan trọng.

Ngược lại, nếu không quản lý tốt và không có kế hoạch trả nợ rõ ràng, việc sử dụng thẻ tín dụng có thể dẫn đến những khó khăn tài chính, với lãi suất cao và lãi mẹ đẻ lãi con. Ông Nam nhấn mạnh, nếu khách hàng chậm trả nợ, điểm tín dụng của họ sẽ bị giảm sút, điều này có thể ảnh hưởng đến khả năng vay mượn trong tương lai.

Trong khi đó, trao đổi trên Báo Tuổi Trẻ Online, trưởng phòng phụ trách bộ phận tín dụng cá nhân của một ngân hàng cho biết, các chủ thẻ phải trả phí thường niên thẻ tín dụng cho ngân hàng để duy trì thẻ. Mức phí có thể dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng. Tuy nhiên, ở một số ngân hàng, phí có thể lên tới 3 triệu - 5 triệu đồng.

Nếu chủ thẻ không thanh toán phí thường niên, số tiền này sẽ được chuyển thành dư nợ trả chậm và sẽ bị tính lãi suất. Công thức tính lãi quá hạn: Số tiền vay chưa trả x 150% lãi suất theo thỏa thuận x thời gian chưa trả nợ gốc. Điều này có nghĩa, khách hàng sẽ phải trả lãi suất lên đến hơn 50%/năm cho số dư nợ quá hạn đó.

Vị này nhấn mạnh, nếu khách hàng không đóng phí thường niên trong thời gian dài, họ sẽ bị ghi vào danh sách nợ xấu trên CIC, dẫn đến giảm điểm tín dụng. Điều này sẽ gây khó khăn trong việc tiếp cận các khoản vay từ ngân hàng hoặc công ty tài chính trong tương lai.

PGS.TS Nguyễn Hữu Huân - Đại học Kinh tế TP. HCM cảnh báo, những rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng thẻ tín dụng không đúng cách. Mặt trái lớn nhất của thẻ tín dụng là nếu không có kế hoạch chi tiêu hợp lý và khoa học, người dùng rất dễ rơi vào tình trạng mất khả năng thanh toán.

Nguyên nhân là do các ngân hàng thường cấp hạn mức tín dụng cao, có thể tương đương từ 8 đến 12 tháng thu nhập của khách hàng. Nếu chi tiêu vượt quá khả năng tài chính và không có kế hoạch quản lý hiệu quả, khi hết thời gian ân hạn, người dùng có thể rơi vào vòng xoáy nợ nần.

Theo nhiều chuyên gia tài chính, khi đã rơi vào vòng xoáy nợ nần, việc thoát ra là vô cùng khó khăn. Ngân hàng có thể thanh lý tài sản thế chấp, nhưng lãi phạt ngày càng tăng khiến khoản nợ không giảm mà còn tiếp tục phình ra. Nếu không cẩn thận, người vay sẽ rơi vào một vòng luẩn quẩn: vay để trả, rồi lại vay tiếp để gánh vác nợ cũ.

Hiện nay, chỉ cần lướt qua TikTok một lúc là có hàng chục video mời gọi vay vốn, dù người vay đã có nợ xấu. Việc cho vay kiểu này ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống tài chính, tạo ra tâm lý thờ ơ và coi thường nguy cơ nợ xấu. Người vay dễ dàng mất đi thiện chí trả nợ, khiến các khoản nợ xấu ngày càng tăng. Do đó, các chuyên gia kiến nghị cơ quan chính quyền có những giải pháp hoặc biện pháp mạnh mẽ để siết chặt quản lý các dịch vụ vay vốn, đặc biệt là cho vay qua mạng.