Nâng hạng thị trường chứng khoán, Việt Nam có thể hút 2,5 tỷ USD

Mới đây, Chứng khoán SSI đã có báo cáo cập nhật cho biết quỹ cổ phiếu toàn cầu vào ròng tháng thứ 3 liên tiếp, tuy nhiên tốc độ đã chậm hơn. Tổng giá trị giải ngân vào quỹ cổ phiếu đạt 29 tỷ USD (giảm 23% so với tháng 12).

So với năm 2022 và nửa đầu năm 2023, dòng tiền vào quỹ cổ phiếu có xu hướng tích cực hơn nhờ kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết tốt hơn kỳ vọng. Nhưng 6 tháng trở lại đây, dòng tiền vào quỹ cổ phiếu giải ngân trong biên độ hẹp.

Trong cuộc họp diễn ra vào tháng 2, Cục dự trữ liên bang Mỹ đã đưa ra nhiều thông điệp thận trọng về việc cắt giảm lãi suất khiến thị trường phải đánh giá lại tốc độ giảm lãi suất trong năm 2024 và cũng cân nhắc cường độ giải ngân vào quỹ cổ phiếu.

SSI đánh giá phân bổ tài sản vào các quỹ cổ phiếu đang ở mức trung tính. Điều này cho thấy dòng tiền cổ phiếu vẫn có khả năng bứt phá, đặc biệt khi nhà đầu tư tái cơ cấu từ các quỹ tiền tệ nếu xu hướng cắt giảm lãi suất rõ ràng hơn. Ngoài ra, những quỹ cổ phiếu ở các thị trường ngoài Mỹ có thể được hưởng lợi nhờ nền kinh tế phục hồi từ mức đáy.

Tại thị trường chứng khoán Việt Nam, dòng vốn từ các quỹ đầu tư vào Việt Nam có sự phân hóa. Trong tháng 1, bán ròng vẫn là xu hướng chủ đạo của các quỹ ETF, tuy nhiên cường độ đã giảm nhiệt so với tháng 12/2023. Ngược lại, quỹ chủ động đầu tư vào thị trường Việt Nam lại đẩy mạnh vào ròng 1,1 nghìn tỷ đồng. Bên cạnh sự xuất hiện của quỹ mở mới kể từ tháng 12/2023, các nhóm quỹ chủ động còn lại có giao dịch tích cực hơn nhiều, có thể đến từ xu hướng mùa vụ vào đầu năm.

Về trung hạn, SSI Research cho rằng dòng tiền đầu tư vào thị trường Việt Nam có thể được hưởng lợi từ dòng tiền chuyển dịch sang thị trường đang phát triển, tuy nhiên điều này thường sẽ chỉ xuất hiện sau khi Cục dự trữ liên bang Mỹ bắt đầu cắt giảm lãi suất. Ngoài ra, quá trình nâng hạng thị trường cũng cần được lưu ý.

Hiện tại, vấn đề vướng mắc lớn nhất của Việt Nam để FTSE Russell thực hiện nâng hạng thị trường lên thị trường mới nổi (EM) là xử lý vấn đề phải ký quỹ trước khi giao dịch của các nhà đầu tư tổ chức. Trong khi các nhà đầu tư cá nhân trong nước đã có nghiệp vụ cho vay ký quỹ để giải quyết vấn đề này, theo quy định hiện nay các nhà đầu tư tổ chức đều phải thực hiện ký quỹ 100% trước khi giao dịch, và điều này chưa phù hợp với các thông lệ quốc tế.

Theo SSI có thể xử lý vấn đề này bằng 2 phương thức: Thứ nhất là dài hạn, áp dụng Mô hình đối tác bù trừ trung tâm (CCP). Thứ hai là ngắn hạn, các công ty chứng khoán sẽ thực hiện hỗ trợ thanh toán đối với các nhà đầu tư tổ chức (Non Prefunding Solution - NPS).

Trong năm 2024, Bộ Tài chính sẽ sửa đổi một số văn bản pháp lý có liên quan để có thể triển khai mô hình NPS. FTSE Russell sẽ dựa trên phản hồi từ các nhà đầu tư để đánh giá mô hình NPS có hoạt động hiệu quả hay không.

SSI dự phóng việc quyết định phân loại Việt Nam vào EM của FTSE Russell có thể diễn ra sớm nhất vào tháng 9/2024 (kịch bản tích cực) hoặc tháng 3/2025 (kịch bản cơ sở) và sẽ có hiệu lực vào 6 tháng sau đó.

Với mức vốn hóa free float của thị trường Việt Nam đang bằng khoảng 1/4 Indonesia và Thái Lan, tương đương khoảng 35 tỷ USD, SSI ước tính tỷ trọng của Việt Nam trong chỉ số FTSE Global là 0,1% và FTSE EM vào khoảng 0,7%– 1,0%. Điều này có thể giúp Việt Nam ngay lập tức thu hút được khoảng 1,7 – 2,5 tỷ USD khi quyết định nâng hạng có hiệu lực.