Tờ Nikkei Asian Review mới đây cho hay nền tảng thương mại điện tử (TMĐT) nổi tiếng JD.com đã dùng công nghệ trí thông minh nhân tạo (AI) để tạo hình nhà sáng lập Richard Liu trong một buổi bán hàng trực tuyến.
Đây là lần đầu tiên một hãng TMĐT dùng AI tạo hình chính nhà sáng lập nhằm điều phối một buổi bán hàng livestream.
Mặc một bộ vest xám, tạo hình AI của Richard Liu đã chào bán nhiều mặt hàng từ đồ gia dụng đến thực phẩm, đi kèm với đó là các phiếu giảm giá khuyến mãi. Thậm chí AI này còn tuyên bố kế hoạch 3 năm nhằm phân bổ nguồn tài trợ trị giá 10 tỷ Nhân dân tệ, tương đương 1,3 tỷ USD cho các mặt hàng nông sản chào bán trên nền tảng JD.
Ban đầu những người xem phiên livestream không nhận ra đây là AI mà cứ tưởng ông Liu chào hàng thật mãi cho đến khi những người xem trên màn hình vi tính mới nhận ra sự chênh lệch tốc độ phát tiếng với khuôn mở miệng.
AI mô phỏng hình ảnh nhà sáng lập Richard Liu đang bán hàng livestream trên JD
Ngoài ra, một số người xem cho hay sự tương tác của AI này không nhiều với những phản hồi từ người dùng cũng khiến mọi người dần nhận ra đây không phải người thật. Phần lớn thời gian con AI này chỉ nói những gì đã được ghi trong kịch bản.
Bất chấp điều đó, buổi livestream cũng thành công rực rỡ khi thu hút đến hơn 20 triệu lượt xem trong chưa đầy 1 tiếng. Tuy nhiên phía JD không tiết lộ doanh số cụ thể của phiên bán hàng trực tuyến này.
Phía JD cũng đã đăng ký bản quyền hình ảnh cùng nhiều cái tên thương hiệu cho nhà sáng lập Liu nhằm tiến tới kế hoạch phát triển AI cho mảng này.
Nếu đây là sự thực và được áp dụng cho vô số những người nổi tiếng khác, nền tảng JD có thể tạo nên cơn địa chấn trong mảng bán hàng online khi biến những "chiến thần" livestream thành "đồ cổ".
Mặc dù còn nhiều lỗi cũng như chưa tương tác được nhiều với người xem nhưng các chuyên gia cho rằng với sự tiến bộ vượt bậc của AI, sớm hay muộn thì một tương lai người máy bán hàng 24/7, không mệt mỏi hay ốm đau trên các phiên livestream sẽ xuất hiện.
"Chất lượng của các buổi livestream thực tế ảo đang cải thiện hàng ngày khi người dẫn chương trình ảo trông ngày một thực tế hơn và tương tác tốt hơn", chuyên gia phân tích Xiaofeng Wang của Forrester nhận định.
Theo bà Wang, việc sử dụng công nghệ AI giúp doanh nghiệp tiết kiệm được rất nhiều chi phí cho những "người nổi tiếng" bán hàng livestream hiện nay, chưa kể đến việc nếu những nhân viên này gặp bê bối hoặc bị cấm sóng sẽ ảnh hưởng cực lớn đến các nhãn hàng.
AI thay thế "chiến thần"
Mô hình AI mà JD.com sử dụng đã thu thập dữ liệu hình ảnh cũng như giọng nói của nhà sáng lập Richard Liu, thậm chí là cử chỉ hàng ngày của ông để tạo nên một hình ảnh trông sống động như thật.
Kể từ khi trở lại vai trò điều hành sau vụ bê bối năm 2022, nhà sáng lập Liu đã tích cực thúc đẩy mảng bán hàng trực tuyến của JD. Vào tuần trước, nền tảng này đã tuyên bố đầu tư 1 tỷ Nhân dân tệ nhằm thu hút các nhà sản xuất nội dung video tham gia. Hiện JD đang đặt mục tiêu thu hút khoảng 100 KOL trên nền tảng của mình từ nay đến cuối năm 2024.
Tuy nhiên sự xuất hiện của AI với tạo hình ông Liu cho thấy JD có thể đang có những hướng đi mới nhằm tiết kiệm chi phí sản xuất nội dung.
Hiện một nửa doanh số bán hàng livestream đến từ nền tảng Douyin (Tiktok) trong khi JD lại đang gặp khó khăn ở mảng này.
Chính vì lẽ đó, JD buộc phải tìm cách tiếp cận mới nhằm thúc đẩy mảng livestream bên cạnh việc tăng đầu tư mời chào các nhà sáng tạo nội dung video.
Không riêng gì JD, các nền tảng khác cũng đang đua nhau tạo AI bán hàng livestream. Theo CNBC, nguy cơ thất nghiệp của những "chiến thần" là cực kỳ cao khi hàng loạt công ty lớn bắt đầu áp dụng công nghệ mới.
Ví dụ Tencent mới đây đã ra mắt sản phẩm dịch vụ AI livestream chỉ cần dùng 3 phút video của người dùng kèm 100 câu kịch bản là có thể liên tục chào hàng trực tuyến.
Ngoài ra, hãng cũng ra mắt nền tảng Zen Video cho phép người bán xây dựng những video dùng người ảo để chào hàng liên tục trên Internet.
Thậm chí để gia tăng tương tác, nhiều hãng còn kết hợp cả ứng dụng như ChatGPT nhằm trả lời tự động trong các buổi livestream.
Không chịu kém cạnh, JD đã kết hợp cùng hãng Yanxi chuyên phát triển AI để ra mắt nền tảng livestream ảo với hơn 4.000 nhãn hàng trong ngày lễ độc thân vừa qua. Dịch vụ này có thể livestream liên tục 28 tiếng trong đợt lễ mà không cần nghỉ ngơi.
Những AI có thể mô phỏng hình ảnh, giọng nói và cử chỉ khá chính xác. (Ảnh: AI)
Tương tự, công cụ tìm kiếm lớn nhất tại Trung Quốc là Baidu cũng ra mắt nền tảng "Huiboxing" và "Youxuan", sử dụng AI để thực hiện khoảng 17.000 đợt bán hàng trực tuyến livestream trong đợt lễ độc thân tháng 11/2023.
Một số doanh nghiệp như hãng điện tử Suning cho biết các buổi livestream bán hàng dùng AI của họ thu về đến hơn 3 triệu Nhân dân tệ tổng giá trị giao dịch (GMV) chỉ trong 1 ngày.
Hãng tin CNBC cho hay sự bùng nổ bán hàng livestream đã tác động cả đến dịch vụ Internet viễn thông. Các tập đoàn như China Unicom hay China Mobile đã tung ra các gói dịch vụ Internet nhắm đến livestream cho người dùng thay vì chỉ mạng xã hội hay chơi game như trước đây.
Với lợi thế phát triển mạng 5.5 G, người dùng Trung Quốc về lý thuyết có tốc độ tải nhanh gấp 10 lần so với mạng 5G thông thường, qua đó khiến việc xem livestream ngày càng thuận lợi.
TMĐT truyền thống hết thời
Trên thực tế, sau đại dịch Covid-19, trong khi toàn ngành kinh tế chịu ảnh hưởng thì mảng livestream bán hàng tại Trung Quốc lại chứng kiến mức tăng trưởng bùng nổ.
Số liệu của Syntun cho thấy bán hàng livestream từ mức đóng góp 14% thị phần bán lẻ online năm 2021 đã tăng lên 23% năm 2023. Trong cùng kỳ, ngành TMĐT truyền thống lại giảm thị phần từ 83% xuống còn 73%.
Những phiên livestream tốn nhiều công sức hay chi phí như thế này liệu có dần biến mất?
Tương tự, số liệu của McKinsey cho thấy doanh số bán hàng livestream đã tăng 19% trong mùa lễ hội độc thân tháng 11/2023, nhưng doanh số bán hàng TMĐT truyền thống lại giảm 1% cùng kỳ.
Sự trái ngược này cho thấy một cuộc lật đổ vị thế đang diễn ra khi bán hàng livestream trở thành mảng chính thay thế TMĐT truyền thống.
Xin được nhắc rằng mảng bán lẻ online chiếm đến 23,3% tổng doanh số bán lẻ trên toàn Trung Quốc.
Kể từ sau đại dịch Covid-19, vô số nhà bán lẻ Trung Quốc đã tuyển dụng những nhân viên bán hàng livestream để chào hàng thay vì chỉ tập trung cho TMĐT truyền thống. Hàng loạt những "chiến thần" trở nên nổi tiếng sau 1 đêm và thậm chí là thành triệu phú nhờ bán hàng livestream.
"Bán hàng livestream tại Trung Quốc đang dẫn đầu thế giới với một tốc độ không quốc gia nào so sánh nổi", chuyên gia Daniel Zipser của McKinsey chi nhánh Châu Á nhấn mạnh.
Tuy nhiên, dù JD giới thiệu nền tảng bán hàng livestream của mình từ năm 2016 nhưng những biến động trong lãnh đạo cấp cao đã ảnh hưởng đến đà phát triển của mảng này. Cựu CEO Xu Lei của JD đã phát biểu vào năm 2019 cho rằng xây dựng nền tảng TMĐT dựa trên bán hàng livestream là một điều cực kỳ tệ hại với hãng.
Công nghệ AI giờ đây có thể giả mạo người thật đến từng cử chỉ, giọng nói, ngữ điệu.
Thế nhưng những con số gần đây lại cho thấy điều hoàn toàn ngược lại và nhà sáng lập Richard Liu đang buộc phải tìm kiếm hướng đi đột phá mới cho bán hàng livestream.
Một số chuyên gia đánh giá sự tham chiến của JD trên thị trường bán hàng livestream có lẽ là quá muộn khi Douyin đang sở hữu phần lớn thị phần. Người dùng hiện nay đổ về Douyin để xem các video giải trí kết hợp bán hàng chứ không hề quan tâm đến nền tảng của JD.
Bởi vậy việc dùng AI như một công cụ đột phá thế độc quyền của Douyin được đánh giá là bước đi mới cho JD trong bối cảnh TMĐT truyền thống dần lụi tàn.
Theo Nikkei, Trung Quốc đang khuyến khích mảng bán hàng livestream nhằm thúc đẩy nền kinh tế. Tính đến tháng 12/2023, nước này đã có khoảng 15 triệu người bán hàng livestream chuyên nghiệp với khoảng 3,5 triệu phiên bán hàng trực tuyến mỗi ngày.
Nguồn: Nikkei