Báo cáo kiểm toán: Gần 20.000 tỷ đồng tạm ứng cho Khu đô thị Thủ Thiêm chưa đúng quy định

Kiểm toán Nhà nước (KTNN) vừa có báo cáo kiểm toán năm 2023 cho biết, TP.HCM là một trong những địa phương hụt thu ngân sách tỉnh nhưng công tác điều hành lại chưa phù hợp với quy định.

Cụ thể, KTNN chỉ rõ, TP.HCM sử dụng nguồn kết dư ngân sách của năm 2021, 2022 với số tiền 19.790,8 tỉ đồng để thanh toán tạm ứng cho Khu đô thị Thủ Thiêm chưa đúng quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị quyết số 06/NQ-HĐND ngày 7/4/2022 của HĐND thành phố và chưa trình HĐND phê duyệt theo quy định khoản 2 Điều 59 của Luật Ngân sách nhà nước.

Về chi ngân sách năm 2022, tạm tính đến ngày 28/12, tổng chi ngân sách địa phương của TP.HCM là 72.392 tỉ đồng, đạt 72,6% dự toán (99.669,4 tỉ đồng). Nếu loại trừ khoản thanh toán khối lượng từ nguồn vốn đầu tư của các năm trước chuyển sang là 9.962 tỷ đồng thì tổng chi ngân sách địa phương là 62.430 tỷ đồng, đạt 62,64% dự toán.

Ngoài TP. HCM, báo cáo của KTNN còn cho biết Bình Phước và Quảng Ngãi cũng là 2 địa phương có ngân sách tỉnh hụt thu lớn nhưng điều hành lại chưa phù hợp với quy định. Theo đó, Bình Phước mượn nguồn tồn quỹ ngân sách tỉnh để giải ngân trong năm 2022 đối với số hụt thu 1.533 tỉ đồng chưa phù hợp với quy định.

Còn Quảng Ngãi, UBND tỉnh quyết định sử dụng nguồn tăng thu cân đối, sau khi đã trích 70% để tạo nguồn thực hiện cải cách tiền lương năm sau để bù hụt thu tiền sử dụng đất mà không trình Thường trực HĐND với số tiền 1.150,5 tỉ đồng (đến tháng 4/2023 mới báo cáo xin ý kiến của Thường trực HĐND).

Cũng theo KTNN, có 5/60 địa phương được kiểm toán hỗ trợ không đúng nhiệm vụ chi theo phân cấp là Nghệ An, Quảng Bình, Thừa Thiên Huế, Hà Tĩnh, Hưng Yên (huyện Kim Động), Thanh Hóa.

Liên quan đến khoản tiền tạm ứng cho Khu đô thị Thủ Thiêm, trước đó, theo Kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ cũng cho biết, việc đầu tư tại dự án Khu đô thị mới Thủ Thiêm mất cân đối vốn khoảng 8.700 tỉ đồng. Cụ thể, tổng chi phí phải trả là 83.300 tỉ đồng nhưng tổng thu dự kiến đến thời điểm thanh tra chỉ hơn 74.600 tỉ đồng.

Ngoài ra, TP.HCM tạm ứng, quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách chưa đúng vứi quy định tại Nghị định số 124/2004, không hoàn trả tạm ứng hằng năm theo luật Ngân sách nhà nước với tổng giá trị 26.315 tỉ đồng và cũng không tính lãi trên khoản tạm ứng từ ngân sách vào chi phí đầu tư bình quân khoảng 10.503 tỉ đồng (tạm tính đến thời điểm ngày 30/9/2018).

Theo đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng yêu cầu UBND TP.HCM thực hiện thu hồi, hoàn trả ngay khoản tiền đã tạm ứng không đúng quy định cho Khu đô thị mới Thủ Thiêm là 26.315 tỉ đồng. Đồng thời phải có giải pháp huy động các nguồn vốn hợp pháp để trả nợ các khoản vay ngân hàng, tổng số tiền là gần 4.300 tỉ đồng.

Cùng với đó, thành phố phải khai thác quỹ đất còn lại, tính lại tiền sử dụng đất của các dự án đã giao cho nhà đầu tư đảm bảo không thất thoát tài sản Nhà nước, khắc phục tình trạng mất cân đối khi đầu tư xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Hiện Khu đô thị mới Thủ Thiêm còn 55 lô đất với tổng diện tích gần 80ha chưa được khai thác và gần 4.000 căn hộ chung cư bỏ hoang. Cuối năm 2021, TP.HCM đã tổ chức đấu giá thành công 4 lô đất với số tiền trúng đấu giá hơn 37.000 tỉ đồng nhưng sau đó các công ty trúng đấu giá lần lượt bỏ cọc. Đối với các căn hộ chung cư, TP.HCM đang lên kế hoạch tổ chức đấu giá lại sau 3 lần thất bại, dự kiến vào cuối năm 2024.