Một nhóm các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa của Mỹ cho biết, các công ty sản xuất pin hàng đầu của Trung Quốc bao gồm CATL và công ty công nghệ cao Gotion nên bị cấm vận chuyển hàng hóa sang Mỹ với các cáo buộc cho rằng chuỗi cung ứng của họ đang bị “tổn thương sâu sắc” do có liên kết với Tân Cương (Trung Quốc). Đây là khu vực được cho là đang có nhiều vấn đề liên quan đến việc sử dụng lao động cưỡng bức.
Các đề xuất này đã được đệ trình lên chính phủ của ông Binden, dự kiến sẽ được công khai vào thứ Năm tuần này.
Các nhà lập pháp kêu gọi đưa 2 công ty vào danh sách theo Đạo luật phòng chống lao động cưỡng bức của người Duy Ngô Nhĩ – đây là đạo luật đã được Tổng thống Joe Binden ký và có hiệu lực từ ngày 21/6/2022, cấm nhập khẩu gần như toàn bộ hàng từ Tân Cương, Trung Quốc. Luật giả định tất cả hàng hóa được Tân Cương đều được sản xuất bằng lực lượng lao động cưỡng bức và do đó bị cấm nhập khẩu vào Mỹ. Các hàng hóa này chỉ có thể tiếp tục được nhập khẩu nếu chứng minh được là không có lao động cưỡng bức trong chuỗi cung ứng.
Về vấn đề này, CATL cho biết, họ cam kết duy trì chuỗi cung ứng có trách nhiệm: “Bất kỳ ý kiến nào cho rằng CATL đã sử dụng lao động cưỡng bức hoặc có bất kỳ mối liên hệ nào với lao động cưỡng bức đều hoàn toàn sai sự thật”. CATL khẳng định, thông tin về các nhà cung cấp được trích dẫn trong cáo buộc của các nhà lập pháp Mỹ là không chính xác và gây hiểu lầm. Một số nhà cung cấp trong số đó đang ngừng kinh doanh, hợp tác với công ty. Một số thì chưa bao giờ tạo ra hoạt động kinh doanh. Các mối quan hệ từ thư từ, kinh doanh với các nhà cung cấp còn lại hoàn toàn không liên quan tới bất kỳ hành vi vi phạm pháp luật và quy định nào của Mỹ. Công ty cũng đã thiết lập các biện pháp kiểm soát mua sắm nội bộ nghiêm ngặt để đảm bảo quy trình mua sắm đáp ứng đầy đủ các yêu cầu liên quan và áp dụng bộ công cụ kiểm toán “xanh”, phát triển bền vững của các công ty trong chuỗi cung ứng pin. CATL cũng đã gia nhập Hiệp ước toàn cầu của các công ty đồng thuận thúc đẩy chuyển đổi năng lượng toàn cầu “xanh”.
Về phần Gotion, công ty cũng phủ định mọi cáo buộc, công ty luôn tuân thủ các quy định, tôn trọng nhân quyền và bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Người phát ngôn của Tập đoàn Volkswagen Trung Quốc cho biết, không có bằng chứng về vi phạm nhân quyền liên quan đến hoạt động kinh doanh của họ tại Trung Quốc. Volkswagen Trung Quốc hiện nắm giữ khá nhiều cổ phần của Gotion. Trước đây, Volkswagen cũng nhiều lần nhấn mạnh, họ đang đặt ra các tiêu chuẩn cao và đang xem xét các giải pháp mới để ngăn chặn lao động cưỡng bức trong chuỗi cung ứng của mình.
Lời kêu gọi của các nhà lập pháp Mỹ đang khiến các công ty công nghệ của Trung Quốc có nguy cơ phải đối diện thêm nhiều khó khăn, thách thức trong việc khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực pin công nghệ cao.
Trước đó, CATL đã cấp phép công nghệ cho Ford. Ford đã tạm dừng và sau đó thu hẹp lại kế hoạch xây dựng một nhà máy pin trị giá 3,5 tỷ USD ở Michigan bằng công nghệ CATL. Sự thay đổi kế hoạch của Ford được đưa ra sau khi các ủy ban do Đảng Cộng hòa Mỹ mở cuộc điều tra, cho rằng dự án sẽ cho phép Trung Quốc thống trị ngành công nghiệp ô tô Mỹ. Gotion cũng đang lên kế hoạch xây dựng nhà máy riêng ở Michigan.
Hiện, trong số 10 công ty cung cấp pin công nghệ cao hàng đầu thế giới thì chỉ có 3 công ty không đến từ Trung Quốc. Trong khi đó, Mỹ cũng đang là thị trường tiêu thụ pin lithium hàng đầu của các nhà sản xuất Trung Quốc trong 4 năm liên tiếp. Việc xuất khẩu pin lithium của Trung Quốc sang Mỹ đã đạt 3,934 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm, giảm 9,3% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm 22,5% tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc.
Trước đó, hồi tháng 5, Chính phủ Mỹ cũng tuyên bố sẽ tăng thuế nhập khẩu đáng kể với các mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc như ô tô điện, pin xe điện và một số mặt hàng công nghệ khác. Trong đó, thuế suất đối với pin lithium sẽ tăng từ 7,5% lên 25% trong năm nay và lên 25% vào năm 2026.
Việc tăng thuế đối với pin Trung Quốc nhập khẩu, thậm chí "cấm cửa" sẽ dẫn đến những khó khăn đối với các nhà sản xuất xe điện tại Mỹ, có thể đẩy giá thành sản phẩm đến với tay người tiêu dùng cao hơn trong thời gian tới.
Minh Châu