Tăng thanh toán không dùng tiền mặt, siết "né" thuế đối với livestream, bán hàng online

Động thái này diễn ra trong bối cảnh, hoạt động thương mại điện tử (TMĐT), livestream bán hàng nở rộ với doanh thu lên tới hàng chục tỉ đồng, thậm chí có phiên livestream đạt 100 tỉ đồng.

Chính vì thế, cơ quan chức năng trong đó có cơ quan thuế và Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều giải pháp để quản lý và thu thuế những đối tượng này. Trong đó, việc thanh toán không dùng tiền mặt và phía ngân hàng cung cấp tài khoản thanh toán cho cơ quan thuế là những giải pháp hữu hiệu.

Theo đó, việc cung cấp dữ liệu tài khoản ngân hàng cho cơ quan thuế được thực hiện theo Luật Quản lý thuế. Các thông tin như giao dịch qua tài khoản, số dư, số liệu giao dịch sẽ được ngân hàng cung cấp theo đề nghị của người đứng đầu cơ quan thuế.

Nhiều mặt hàng bán trong phiên livestream tại các nền tảng mua sắm trực tuyến lớn như TikTok, Shopee...có giá thấp hơn nhiều so với giá bán tại đại lý, cửa hàng nên thu hút lượng khách hàng đông đảo. Từ đó, những kỷ lục mới về doanh số của những "chiến thần" livestream liên tiếp được ghi nhận. Điều này kéo theo thách thức với việc quản lý và thu thuế đối với những hình thức kinh doanh này.

Dẫn số liệu của NHNN, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, đã có hơn 87,08% người trưởng thành tại Việt Nam có tài khoản ngân hàng, 182 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân, hơn 147 triệu thẻ ngân hàng đang hoạt động.

Trong giai đoạn 2021- 2023, số lượng giao dịch thanh toán qua kênh internet và mobile tăng trưởng lần lượt ở mức 52% và 103,3%. Số lượng và giá trị thanh toán qua phương thức mã QR đạt hơn 170%.

Cũng theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, hệ thống thanh toán liên ngân hàng đã xử lý bình quân hơn 830.000 tỉ đồng/ngày, hệ thống bán lẻ từ 20-25 triệu giao dịch/ngày.

Theo ông Phan Phương Nam – Phó Khoa Luật thương mại, trường Đại học Luật TP.HCM, khi tăng thanh toán online, hạn chế mua bằng tiền mặt, các bên bán hàng và cung cấp dịch vụ càng khó làm “ảo thuật” với doanh thu nhằm trốn thuế.

Do đó, việc NHNN cung cấp tài khoản thanh toán cho cơ quan thuế nhằm kiểm tra nghĩa vụ thuế phải nộp. Cơ quan thuế có trách nhiệm bảo mật những thông tin từ dữ liệu ngân hàng cung cấp, sẽ lọc ra danh sách những người kinh doanh online chưa kê khai, nộp thuế và truy thu thuế.

Tuy nhiên, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, các thông tin, dữ liệu về tài khoản thanh toán của người nộp thuế là thông tin nhạy cảm đòi hỏi việc xử lý, tổng hợp cẩn thận, đáp ứng quy định về bảo vệ bí mật thông tin khách hàng và dữ liệu cá nhân.

Từ thực tế này, NHNN đề nghị các tổ chức tín dụng ưu tiên các quy định của pháp luật và Bộ Tài chính có hướng dẫn chuẩn hóa về dữ liệu, quy định về phương thức kết nối, chia sẻ thông tin của các tổ chức tín dụng cung cấp để đảm bảo đáp ứng việc kết nối để chống thất thu thuế nhưng vẫn bảo vệ được dữ liệu cá nhân.

Đồng quan điểm, ông Phan Phương Nam khuyến cáo, sẽ vẫn có hiện tượng nhờ người đứng tên tài khoản ngân hàng để "giấu" bớt doanh thu, né thuế. Bởi cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm không phải nộp thuế. Ngoài ra, việc thanh toán online cũng tiềm ẩn các nguy cơ về bảo mật, lừa đảo. Do vậy, phía người dùng lưu ý, tuân thủ mọi hướng dẫn từ phía ngân hàng, tránh lộ lọt thông tin. Đồng thời các tổ chức tín dụng đẩy mạnh nâng cấp, hoàn thiện cơ sở hạ tầng phục vụ cho thanh toán online, đảm bảo thông suốt, nâng cao tính an toàn.