Dinh Chúa Đảo hay còn gọi là dinh Ông Lớn hay nhà Chúa Đảo, tọa lạc tại Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu), là một trong những công trình kiến trúc cổ kính và bí ẩn nhất Việt Nam. Ngôi dinh này từng là nơi cư ngụ và làm việc của 53 đời chúa đảo - những người nắm giữ quyền lực tối cao tại hòn đảo này từ năm 1862 đến 1975.
Với kiến trúc độc đáo cùng những câu chuyện lịch sử đầy bí ẩn, dinh Chúa Đảo như một cuốn sách sống, ghi lại những thăng trầm của một thời kỳ đã qua.
Dinh thự cổ kính, sừng sững giữa đất trời Côn Đảo được khởi công xây dựng từ năm 1862 và hoàn thành sau 14 năm miệt mài. Trải rộng trên diện tích gần 2ha, dinh Chúa Đảo là quần thể kiến trúc đồ sộ với tòa nhà chính uy nghi, các gian phụ nép mình bên cạnh và khu vườn xanh mát trải dài. Mọi ngóc ngách của dinh thự đều mang đậm dấu ấn kiến trúc Pháp cổ điển.
Năm 2019, dinh thự được trùng tu và phục dựng, khôi phục lại vẻ đẹp nguyên sơ và tái hiện sinh động cuộc sống của các chúa đảo. Những hiện vật quý giá như hình ảnh và bộ sưu tập con dấu được trưng bày tại Bảo tàng Côn Đảo, du khách có thể khám phá phần nào lịch sử và văn hóa độc đáo của vùng đất Côn Đảo.
Thiết kế đậm chất kiến trúc Pháp với nền gạch họa tiết đối xứng, các vòm tường cong và cột trụ lớn. Các món đồ nội thất làm bằng gỗ quý được giữ nguyên vẹn hiện trạng.
Ngoại thất đã có hiện tượng phong rêu, vỡ ngói, nứt tường do tác động của thời tiết, thời gian, tuy nhiên vẫn giữ nguyên được cấu trúc vốn có.
Bên trong những hiện vật cổ xưa vẫn được giữ nguyên vẹn. Bộ bàn ghế bằng gỗ trắc, chạm khắc tinh xảo những hoa văn rồng phượng uy nghiêm. Chiếc giường dát vàng với những đường nét hoa văn tinh tế, tái hiện sinh động một thời hoàng kim, lối sống thượng lưu, xa hoa bậc nhất của các chúa đảo.
Bàn bida bố trí trong phòng khách, biểu hiện rõ nét sự xa hoa của những người từng cai trị nơi đây.
Dinh Chúa Đảo được thiết kế như tòa lâu đài nguy nga tráng lệ, là biểu tượng của quyền lực bậc nhất thời bấy giờ. Nơi đây, các chúa đảo sống cuộc sống đế vương, hưởng thụ những thú vui vật chất đến tột cùng.
Trong khi đó, ngay bên ngoài những bức tường hào nhoáng là thế giới hoàn toàn khác. Hàng trăm tù nhân cách mạng bị giam cầm, sống trong cảnh khổ sở, thiếu thốn. Họ phải lao động cật lực, ngày đêm, dưới cái nắng như đổ lửa, để phục vụ cho những cuộc vui xa hoa của các chúa đảo.
Sau khi đất nước hoàn toàn thống nhất, Dinh Chúa Đảo - biểu tượng quyền lực của chế độ cũ đã nhà nước tiếp quản và biến đổi thành một phần không thể thiếu của Khu di tích lịch sử Côn Đảo.
Quyết định công nhận dinh là Di tích đặc biệt quan trọng của quốc gia vào ngày 29/4/1979 và nâng cấp thành Di tích quốc gia đặc biệt vào ngày 10/5/2012 là những minh chứng rõ nét cho giá trị lịch sử của công trình này.
Nguồn ảnh: Vietnamnet, Người quan sát, Dân trí, Mia.vn