TP. HCM: Ngăn rác thải từ đầu nguồn để "cứu" hơn 100 tuyến sông, kênh, rạch

Hiện nay, TP. HCM đang phải chịu áp lực rất lớn về lượng rác thải xả ra môi trường. Thống kê cho thấy, mỗi ngày thành phố có khoảng 9.000 tấn rác phát sinh. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 200 tấn rác được thu hồi, tái chế. Rác thải nhựa xuất hiện khắp nơi trên đường phố, đặc biệt là tại các kênh, rạch, sông.

Tại buổi hội thảo “Thúc đẩy các giải pháp bền vững thu gom rác thải trên sông, kênh, rạch” vừa được Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM tổ chức sáng 20/9, ông Bùi Xuân Cường - Phó chủ tịch UBND TP.HCM nhận định, thu gom rác thải trên sông, kênh, rạch là hoạt động mà thành phố rất quan tâm. Bên cạnh phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường là mục tiêu song hành mà thành phố chú tâm thực hiện. Thành phố luôn hướng tới một đô thị sạch, xanh, thân thiện với môi trường.

Theo ông, để đạt các mục tiêu về cải thiện môi trường sông, kênh, rạch, thành phố đã tăng cường các giải pháp ngăn ngừa xả thải bừa bãi, duy trì thường xuyên công tác thu gom, xử lý rác thải trên sông, kênh, rạch. Đồng thời đặt trọng tâm triển khai giảm thiểu phát sinh chất thải từ nguồn, từng bước chuẩn hóa, nâng cao hiệu quả công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải trên địa bàn thành phố. Các giải pháp này nhằm bảo đảm 100% rác thải phát sinh được thu gom, xử lý theo quy định.

Trong khi đó, ông Bùi Hòa An - Phó giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP. HCM cho biết, thành phố có 101 tuyến sông, kênh, rạch có chức năng giao thông thủy với tổng chiều dài lên tới khoảng 912,9km. Tuy nhiên, hiện nay nhiều tuyến đang gặp phải tình trạng rác thải, rong cỏ, lục bình… gây ô nhiễm, cản trở dòng chảy, ảnh hưởng đến hoạt động giao thông thủy.

Thời gian qua TP. HCM đã ứng dụng nhiều phương tiện, thiết bị với công nghệ hiện đại để thực hiện thu gom, vớt rác trên các tuyến sông rạch nhằm khắc phục tình trạng trên. Từ năm 2020, Sở Giao thông Vận tải đã tổ chức thực hiện thí điểm ứng dụng công nghệ để vớt rác trên tuyến sông Vàm Thuật - Trường Đai - Tham Lương và sông Sài Gòn.

Ông An nhấn mạnh, việc sử dụng thiết bị, máy móc, công nghệ hiện đại do con người điều khiển đem lại hiệu quả cao khi vớt được các mảng rác lớn, có kích thước cồng kềnh. Kết quả thực hiện vớt đạt trung bình 30 tấn rác mỗi ngày.

Liên quan đến vấn đề này, ông Hoàng Thành Vĩnh - Chương trình Phát triển Liên Hiệp Quốc nhận định, lượng nhựa tồn tại trong rác thu gom trên sông ở TP. HCM khá lớn. Trong đó, bao bì nhựa chiếm tỷ lệ cao. Điều này có thể do tình trạng xả rác trực tiếp. Do vậy, nếu được can thiệp từ đầu nguồn xả thải bằng các biện pháp như hạn chế sử dụng, thiết kế sinh thái… việc thu gom rác trên sông, kênh, rạch sẽ giảm được rất nhiều chi phí, công sức.

Ông Vĩnh đề xuất, TP. HCM cần tăng cường truyền thông và nâng cao nhận thức cộng đồng để giảm thiểu sử dụng nhựa, cũng như bỏ rác đúng nơi quy định, tập trung tại những khu vực ven sông, kênh, rạch. Thực hành các giải pháp giảm thiểu đồ nhựa dùng một lần (tại siêu thị, nhà hàng và các khu vực sinh thái cần bảo tồn như Cần Giờ). Thúc đẩy và tạo điều kiện sử dụng các vật liệu thay thế nhựa dùng một lần, có nguồn gốc sinh học và dễ phân hủy.

Vào tháng 4 vừa qua, Để xây dựng địa bàn xanh - sạch - đẹp, UBND TP. HCM cũng đã triển khai thực hiện Cuộc vận động "Người dân TP. HCM không xả rác ra đường và kênh rạch, vì thành phố sạch, xanh và thân thiện môi trường" năm 2024. Cuộc vận động này nhằm góp phần duy trì những giải pháp được đánh giá đạt hiệu quả, đồng thời tuyên truyền, vận động người dân tham gia vào hoạt động bảo vệ môi trường. Từ đó, tạo sự chuyển biến rõ nét trong vệ sinh môi trường tại các khu dân cư, đơn vị, cơ quan trú đóng trên địa bàn TP. HCM.