Cẩn trọng với những biến chứng từ việc xăm hình lên cơ thể

Tai biến do xăm hình có thể xuất hiện ngay sau khi thực hiện hoặc nhiều năm sau đó. Như trường hợp của anh N.D.P. (35 tuổi, ngụ tại TP. HCM). 2 năm trước, anh N.D.P. đã xăm một hình ở vùng đùi. Gần đây vùng da xăm, đặc biệt là những chỗ có màu đỏ, bắt đầu ngứa, châm chích và nổi sần, tróc vảy.

Anh P. đã đến các cơ sở y tế địa phương và được chỉ định sử dụng thuốc bôi kháng viêm, nhưng chỉ giảm được một phần. Tình trạng sần, tróc vảy ngày càng nghiêm trọng hơn, buộc anh phải đến Bệnh viện Da liễu TP. HCM để điều trị.

Tương tự, chị P.T.L. (28 tuổi) xăm hình được 3 năm thì xuất hiện tình trạng nổi sần, tróc vảy. Chị L. cũng đã đến Bệnh viện Da liễu TP. HCM khám và điều trị.

Các bác sĩ Bệnh viện Da liễu TP. HCM cho biết, cả hai bệnh nhân trên đều được chẩn đoán bị phản ứng u hạt viêm sau xăm hình. Tình trạng này có thể xuất hiện nhiều năm sau khi xăm mà không có nguyên nhân rõ ràng, hoặc do tiếp xúc với các yếu tố kích hoạt phản ứng viêm như thuốc (ART, Tenofovir) hoặc ánh sáng quá mức.

Việc điều trị các trường hợp này thường khó khăn và đòi hỏi kết hợp nhiều phương pháp như tiêm triamcinolone vào vùng tổn thương, phẫu thuật loại bỏ vùng da bị phản ứng hoặc sử dụng laser để thúc đẩy quá trình tiêu hủy mực xăm hiệu quả hơn.

Bác sĩ Hoàng Văn Minh - Giám đốc Trung tâm Bệnh da và bớt bẩm sinh, hình xăm là một dấu ấn hoặc thiết kế vĩnh viễn trên da bằng mực. Quá trình xăm thường được thực hiện bằng máy cầm tay, hoạt động giống như một máy may với kim đâm vào da liên tục, đưa mực vào lớp ngoài cùng của da.

Các trường hợp trên phải mất vài năm mới xuất hiện phản ứng, nhưng có những trường hợp gặp tai biến chỉ trong vài ngày đến vài tuần sau khi xăm. Tại Hội nghị Khoa học Da liễu miền Nam năm 2024 mới đây, bác sĩ Lê Thảo Hiền - Bệnh viện Da liễu TP. HCM cho biết, các ca tai biến do xăm hình nhập viện có dấu hiệu gia tăng.

Nguyên nhân một phần của tình trạng này đến từ việc nhiều người trẻ chọn xăm mình tại spa hoặc thuê thợ xăm đến nhà. Như trường hợp nam bệnh nhân 14 tuổi, đến từ Đồng Nai. Sau khi nghe quảng cáo trên Facebook, bệnh nhân đã thuê một thợ xăm đến nhà để xăm lên ngực. Khoảng một tháng sau, vùng da xăm bắt đầu nổi các nốt trắng và lan rộng.

Bệnh nhân đã đến khám tại Bệnh viện Da liễu TP.HCM và được chẩn đoán mắc bệnh u mềm lây sau xăm (một biến chứng do virus gây ra). Bệnh nhân đã được điều trị bằng phương pháp nạo bỏ các thương tổn và sau một tuần, da đã lành.

Theo bác sĩ Hiền, biến chứng sau xăm mình là vấn đề phức tạp và gây khó khăn trong điều trị. Các biến chứng sau xăm mình được chia thành hai dạng: cấp tính và mạn tính.

Biến chứng cấp tính thường xuất hiện vài ngày đến vài tuần sau xăm và bao gồm các vấn đề như viêm da tiếp xúc dị ứng, viêm da do ánh sáng, bùng phát bệnh da viêm tự miễn (như vảy nến, bạch biến...), nhiễm trùng (do vi khuẩn, virus, nấm) và nghiêm trọng nhất là nhiễm trùng, nhiễm độc toàn thân.

Trong khi đó, biến chứng mạn tính có thể xuất hiện sau vài tháng đến vài năm, bao gồm nhiễm khuẩn lao, phát ban dạng sẩn nốt, phản ứng u hạt, sẹo (lồi, lõm, sẹo xấu) và thậm chí ung thư da.

Nguyên nhân chính của các biến chứng thường liên quan đến quy trình xăm không đảm bảo vô trùng hoặc việc chăm sóc da sau xăm không đúng cách. Bên cạnh đó, các phản ứng viêm chủ yếu do cơ địa dị ứng với chất liệu mực xăm hoặc các bệnh da tự miễn sẵn có chưa được điều trị. Các vấn đề về sẹo thường xảy ra khi thợ xăm đưa mực quá sâu vào da hoặc do cơ địa sẹo lồi của bệnh nhân.

Bác sĩ Lê Thảo Hiền khuyến cáo, người có nhu cầu xăm mình nên chọn các cơ sở uy tín, có giấy phép hoạt động hợp pháp. Hạn chế sử dụng quá nhiều màu mực trong một hình xăm, đặc biệt là các màu dễ gây dị ứng như đỏ, cam, và tím. Với người mắc các bệnh da viêm - tự miễn như vảy nến, viêm da cơ địa, bạch biến, lichen, hoặc đang bị nhiễm trùng da, cần điều trị ổn định trước khi quyết định xăm mình.

Sau khi xăm, cần duy trì vệ sinh da sạch sẽ, sử dụng thuốc bôi để hỗ trợ quá trình lành da và ngăn ngừa nhiễm trùng. Đặc biệt, nên tránh để hình xăm tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng trong ít nhất 1-2 tháng sau khi xăm. Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng bất thường nào, hãy đến gặp bác sĩ da liễu sớm để được điều trị kịp thời.