Vụ án Vạn Thịnh Phát: Lô đất 274 Nam Kỳ Khởi Nghĩa đã được nâng khống lên 12 lần như thế nào?

Trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, Viện kiểm sát Nhân dân tối cao đã khởi tố 86 bị cáo với 7 nhóm tội danh. Trong số các bị cáo bị khởi tố, Lê Anh Phương - cựu Giám đốc Ngân hàng SCB - Chi nhánh Sài Gòn, có thể coi là nhân tố then chốt giúp bà Trương Mỹ Lan nâng khống giá trị lô đất 274 Nam Kỳ Khởi Nghĩa để thế chấp vay tiền ngân hàng.

Thông tin từ cơ quan tố tụng, vào tháng 7/2007, Lê Anh Phương đã làm việc tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần SCB cũ, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đệ Nhất. Đến ngày 14/12/2020, Lê Anh Phương tiếp tục công tác tại Ngân hàng SCB sau khi ngân hàng này sát nhập.

Lê Anh Phương đã đảm nhận nhiều vị trí khác nhau tại ngân hàng như: Trưởng bộ phận Phòng Kinh doanh Sở Giao dịch, Phó Trưởng phòng Kinh doanh Sở Giao dịch, Phó Trưởng phòng Hỗ trợ Kinh doanh SCB Chi nhánh Sài Gòn, Giám đốc Phòng Kinh doanh Chi nhánh Sài Gòn, Phó Giám đốc Chi nhánh Sài Gòn.

Quá trình công tác từ ngày 24/8/2017 đến ngày 9/10/2020, Lê Anh Phương đã ký 99 tờ trình thẩm định đồng ý cho 91 khách hàng là các cá nhân, pháp nhân thuộc hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay 119 khoản tại SCB, với tổng dư nợ đến ngày 17/10/2022 là hơn 77.934 tỉ đồng cả gốc và lãi.

Lê Anh Phương biết các khoản vay trên là hợp thức hồ sơ, giải ngân, rút tiền để nhóm Trương Mỹ Lan sử dụng. Tổng giá trị tài sản bảo đảm của các khoản vay mà bị can ký các thủ tục hợp thức là hơn 8.899 tỉ đồng.

Ngoài tham gia lập hồ sơ vay vốn khống, thực hiện chỉ đạo của Nguyễn Phương Hồng - Phó Tổng Giám đốc SCB, Lê Anh Phương đã liên hệ, trao đổi và được Đỗ Xuân Nam - Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn - dịch vụ về tài sản - bất động sản DATC. Đỗ Xuân Nam đã cấp Chứng thư thẩm định giá, nâng khống giá trị tài sản là bất động sản tại 274 Nam Kỳ Khởi Nghĩa (quận 3, TP. HCM) và lùi ngày phát hành chứng thư.

Ngân hàng SCB đã sử dụng chứng thư này hợp thức cho 4 khoản vay của 4 công ty “ma” thuộc hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát có tổng dư nợ đến ngày 17/10/2022 là hơn 4.938 tỉ đồng (trong đó 3.416 tỷ đồng dư nợ gốc và 1.521 tỷ đồng dư nợ lãi).

Trong khi, tổng giá trị tài sản bảo đảm của khoản vay (lô đất 274 Nam Kỳ Khởi Nghĩa) mà bị can tham gia hợp thức thủ tục chỉ hơn 275 tỉ đồng. Như vậy, tổng dư nợ gốc của các khoản vay này đang gấp 12 lần giá trị tài sản của lô đất này.

Lê Anh Phương bị cáo buộc hành vi “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng”. Cáo trạng nêu rõ: Hành vi của Lê Anh Phương đã giúp sức cho Trương Mỹ Lan rút tiền của SCB, gây thiệt hại cho ngân hàng số tiền 72.374.921.289.423 đồng.

Vụ án Vạn Thịnh Phát, ngoài lô đất 274 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, thì dự án Mũi Đèn Đỏ, Times Square... lô đất "vàng" số 100 Hùng Vương (phường 9, quận 5, TP. HCM) cũng được nâng khống giá trị lên nhiều lần để thế chấp vay tiền. Cơ quan chức năng cáo buộc, từ 2012 - 2022, bà Trương Mỹ Lan (chủ mưu của vụ việc) và đồng phạm đã rút hơn 1 triệu tỉ đồng từ SCB. Toàn bộ số tiền được dùng cho hoạt động của "hệ sinh thái" Vạn Thịnh Phát và mục đích cá nhân của bà Lan.