Quảng Ninh: Nỗi lo ô nhiễm môi trường khi hàng chục tàu đắm chưa được trục vớt

Thu gom rác thải, trục vớt tàu gặp khó khăn

Bão số 3 đổ bộ với sức tàn phá nghiêm trọng đã gây thiệt hại lớn tại tỉnh Quảng Ninh. Cơn bão đã khiến 269 tàu, thuyền bị chìm, trong đó có 28 tàu du lịch. Mặc dù đã một tháng trôi qua, công tác trục vớt và hỗ trợ phương tiện vẫn gặp nhiều khó khăn.

Ông Bùi Văn Tuyên - đại diện hãng tàu Indochine Hạ Long cho biết, công ty đã tuân thủ hướng dẫn của các lực lượng chức năng, di chuyển tàu vào khu neo đậu an toàn trước khi bão đổ bộ. Tuy nhiên, với sức gió giật cấp 17, bão số 3 đã làm đắm bốn tàu của công ty.

Sau bão, công ty đã tìm kiếm các đơn vị trục vớt để nhanh chóng sửa chữa và đưa tàu vào hoạt động trở lại. Thế nhưng, đến nay vẫn chưa tìm được đơn vị trục vớt phù hợp, trong khi chi phí được báo cao gần gấp đôi so với bình thường khiến công ty gặp nhiều khó khăn. Mỗi ngày tàu bị ngâm nước là mức độ hư hỏng càng tăng lên, dẫn đến thiệt hại thêm nặng nề.

Bên cạnh việc trục vớt tàu thì nhiều khu vực biển tại Quảng Ninh vẫn còn rác thải từ lồng bè nuôi trồng thủy sản trôi dạt chưa được thu dọn triệt để. Đại diện Sở Tài nguyên và Môi trường Quảng Ninh cho biết, tỉnh đang triển khai thu dọn vệ sinh cả trên bờ lẫn dưới biển. Tuy nhiên, việc thu gom rác từ lồng bè gặp khó khăn do phụ thuộc vào con nước.

Như ở thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh) việc thug om rác khó khăn hơn các khu vực khác do địa hình kết hợp biển và cửa sông. Việc thu gom rác thải cồng kềnh phụ thuộc nhiều vào con nước nên không thể thu gom số lượng lớn bằng thuyền mà phải làm thủ công.

Sớm hỗ trợ doanh nghiệp để ngừa ô nhiễm mô trường

Nhiều chuyên gia môi trường đánh giá, bên trong các tàu bị nạn chứa nhiều nhiên liệu, chủ yếu là dầu diesel và các sản phẩm dầu khác, cũng như nước thải nhiễm dầu. Đối với các tàu chở hàng hóa, nếu đó là hóa chất, nguy cơ ô nhiễm có thể còn nghiêm trọng hơn.

Hàng chục tàu chìm đắm này có thể bị vỡ bất cứ lúc nào do tác động của sóng, dòng chảy và đá ngầm, dẫn đến sự cố tràn dầu và làm thoát ra các chất nguy hại khác vào môi trường nước. Đặc biệt, dầu nhẹ hơn nước, nên ngay cả khi tàu chưa chìm hoặc vỡ, dầu vẫn có khả năng thoát ra từ các khoang chứa, gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long và Cát Bà là những khu vực nhạy cảm, với hệ sinh thái biển dễ bị tác động từ sự ô nhiễm nước. Do đó, việc trục vớt an toàn các tàu bị nạn nhằm ngăn chặn nguy cơ ô nhiễm biển là một nhiệm vụ cấp bách và vô cùng quan trọng.

PGS.TS Bùi Thị An - đại biểu Quốc hội khóa XIII cho biết, Chính phủ đang chỉ đạo quyết liệt để khắc phục hậu quả từ bão số 3. Việc xử lý ô nhiễm tại Quảng Ninh và Hải Phòng cần có lực lượng tập trung, coi như nhiệm vụ trọng tâm, với kế hoạch cụ thể cho thu gom và tái chế rác. Để xử lý ô nhiễm cần có các giải pháp đa dạng, vì có nơi ô nhiễm bùn đất nhưng khu vực ven biển chủ yếu là rác từ nuôi trồng thủy sản.

Bà An nhấn mạnh, việc đầu tiên để ổn định đời sống và kinh doanh là xử lý ô nhiễm môi trường. Nếu không làm triệt để sẽ gây ra các hậu quả kéo dài.

Trong khi đó, ông Phạm Văn Sơn - Giám đốc Trung tâm Ứng phó sự cố môi trường Việt Nam cảnh báo, nhiên liệu từ tàu thuyền bị đắm cũng tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm, vì vậy cần trục vớt sớm và hút nhiên liệu trước. Về lâu dài, cần neo đậu tàu thuyền an toàn trước bão và rà soát các nguồn thải nguy hại.

Ông Nguyễn Văn Vẻ - Phó chủ tịch Hội Nước sạch và Môi trường Việt Nam kêu gọi cộng đồng chung tay để việc trục vớt tàu thuyền diễn ra nhanh chóng, vì chi phí lớn. Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc làm sạch môi trường ngay sau khi lũ rút để bảo vệ nguồn nước sinh hoạt và cần hành động sớm để giải quyết các vấn đề cấp bách và lâu dài.

Ngay sau bão, chính quyền Quảng Ninh đã nhanh chóng triển khai các biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp. Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức các cuộc gặp mặt với các doanh nghiệp và chủ tàu bị ảnh hưởng để lắng nghe ý kiến và nguyện vọng, đồng thời chỉ đạo các đơn vị liên quan tháo gỡ khó khăn. Công tác xác định vị trí tàu bị chìm để trục vớt, cảnh báo phương tiện qua lại nhằm đảm bảo an toàn cho luồng tuyến đã được khẩn trương thực hiện.

Theo quy định tại khoản 1, điều 5 của Nghị định 05/2017/NĐ-CP, chi phí trục vớt tàu du lịch thuộc trách nhiệm của chủ tàu. Do đó, hiện vẫn chưa có cơ sở để sử dụng ngân sách hỗ trợ. Để kịp thời hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong công tác trục vớt, tỉnh đã kiến nghị Chính phủ và Bộ Giao thông Vận tải bổ sung đối tượng được hỗ trợ, nhằm chia sẻ một phần chi phí trục vớt cho các doanh nghiệp bị thiệt hại do bão số 3.

Song song với đó, tỉnh Quảng Ninh đã làm việc với Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng để hỗ trợ giãn, hoãn các khoản nợ và cung cấp các khoản vay tín chấp cho doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng. Các biện pháp giảm và miễn thuế theo quy định hiện hành cũng đang được triển khai. Tỉnh còn tích cực tìm kiếm và kết nối với các đơn vị trục vớt và cơ sở sửa chữa để giúp doanh nghiệp khắc phục thiệt hại. Đồng thời, Quảng Ninh cũng tạo điều kiện thuận lợi trong việc cấp lại các giấy chứng nhận, đăng ký phương tiện và chứng chỉ cần thiết khác cho các thuyền viên.