Nhiều khách thuê phải "ra đường" vì chủ bán nhà gấp khi được giá

Bất ngờ bị chủ trọ báo đã bán nhà

Sau hai tháng thuê được căn nhà ba phòng ngủ, vừa tìm đủ người ở chung, anh Nguyễn Hải Nam (Cầu Giấy, Hà Nội) bất ngờ nhận được thông báo từ chủ trọ sẽ lấy lại nhà để bán vì giá đang lên cao.

Anh Nam chia sẻ, anh bực bội vừa cảm thấy có lỗi với những người cùng thuê. Năm ngoái, anh cũng từng thuê một căn nhà để ở chung với mấy người đồng hương. Ba tháng sau, chủ nhà cũng lấy lại với lý do bán do giá cao. Cả nhóm phải chia nhau tìm chỗ trọ mới. Lần này, anh thuê được một căn hộ bỏ trống trong ngõ nhỏ ở quận Cầu Giấy với giá 8 triệu đồng/tháng và ký hợp đồng một năm. Anh đăng tin lên mạng để tìm thêm người ở cùng.

Anh Nam bảo, sau thông báo của chủ nhà chỉ khoảng mười ngày sau, đã có khách đến chốt mua nhà. Nhóm của anh có một tháng để chuyển đi.

Chị Nguyễn Thùy Linh cũng thuê một căn chung cư hai phòng ngủ ở quận Ba Đình (Hà Nội) với giá 96 triệu đồng/năm vào đầu năm 2023. Đến tháng 8/2024, chị bất ngờ nhận yêu cầu phải chuyển đi vào đầu tháng 10 vì căn hộ đã bán. Ngoài việc hoàn trả ba tháng tiền thuê còn lại, chủ nhà chỉ bồi thường thêm 10 triệu đồng.

Không chỉ khu vực nội thành gặp phải tình huống trên, chị Đàm Ngọc Mai và em gái thuê nhà ở xã An Khánh (huyện Hoài Đức, Hà Nội) cũng rơi vào cảnh tương tự. Chị Mai cho biết, ban đầu chủ nhà hứa sẽ cho thuê lâu dài vì không cần tiền và đất ngoại thành cũng khó bán. Nhưng từ đầu năm 2024, khi giá đất tăng, chủ nhà liên tục đưa khách đến xem và đến tháng 8, nhà đã bán với giá 2,5 tỷ đồng.

Lấy lại nhà cho thuê để bán gia tăng

Anh Trần Văn Trung - một môi giới bất động sản cho thuê phân khúc tầm trung tại Hà Nội cho biết, hiện tượng chủ nhà sẵn sàng bồi thường tiền cọc để lấy lại nhà bán đã gia tăng đột biến từ đầu năm 2024. Nguyên nhân là do giá nhà đất tăng liên tục khiến các nhà đầu tư bán tháo để thu lợi nhuận.

Anh Trung chia sẻ thêm, cuối năm, thị trường bất động sản sôi động hơn, có thể dẫn đến tình trạng người thuê nhà bị buộc phải chuyển đi đột ngột do chủ lấy lại để bán. Có khách của anh trong năm đã phải chuyển nhà 3 lần vì cứ ở được vài tháng, chủ nhà lại yêu cầu trả nhà để bán.

Theo báo cáo mới nhất của Savills về thị trường bất động sản Hà Nội quý III/2024, giá nhà có xu hướng tăng trong 9 tháng đầu năm. Giá bán sơ cấp tăng 6% theo quý và 28% so với năm trước, trong khi giá chung cư cũ tăng 10% theo quý và 41% theo năm.

Từ năm 2020, giá nhà thị trường thứ cấp đã tăng trung bình 17% mỗi năm. Thông tin từ trang Batdongsan.com.vn, trong quý 3/2024, giá đất nền và nhà riêng tại một số tỉnh phía Bắc, đặc biệt là Hưng Yên và Hà Nội, có xu hướng tăng mạnh. Tại Hà Nội, giá đất ở các huyện Đông Anh, Hoài Đức và Thanh Oai tăng từ 53% đến 90%.

Ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho biết, hiện tượng chủ nhà đột ngột đuổi khách thuê hoặc tăng giá thuê là do mất cân đối cung - cầu trên thị trường. Hiện nay, nguồn cung chủ yếu phục vụ cho đối tượng có thu nhập cao và các nhà đầu tư, trong khi những người lao động có thu nhập thấp chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Các thành phố lớn như Hà Nội và TP. HCM gần như không còn phân khúc nhà ở giá rẻ.

Ông Nguyễn Văn Đính cho rằng, để ngăn chặn tình trạng người thuê bị buộc phải chuyển đi khi giá thuê tăng, cần có sự can thiệp của cơ quan chức năng và quản lý các cấp. Tận dụng các điểm mới trong luật và thúc đẩy dự án nhà ở xã hội là những giải pháp hữu hiệu giúp tăng nguồn cung nhà ở, giảm áp lực cầu và cân bằng giá thuê. Đồng thời, cần tính toán các biện pháp quản lý vĩ mô, như đánh thuế bất động sản hợp lý để giảm động lực đầu cơ và khuyến khích các hành vi có ích cho xã hội.

Ông Đính nhấn mạnh, nếu chỉ kêu gọi bình ổn giá thuê mà không có hành động cụ thể, sẽ khó có chủ nhà nào thực hiện, đặc biệt là khi lợi ích trước mắt quá lớn.

Theo quy định pháp luật, khi chủ nhà bán nhà đang cho thuê, quyền lợi của người thuê cần được bảo vệ một cách hợp lý. Luật sư Trần Minh Hoàng - Đoàn Luật sư TP. HCM cho biết, theo quy định tại Điều 133 của Bộ luật Dân sự 2015, hợp đồng thuê nhà vẫn có hiệu lực đối với người mua nhà mới, trừ khi có thoả thuận khác trong hợp đồng hoặc các bên đồng ý chấm dứt hợp đồng thuê nhà.

Điều này có nghĩa là người mua nhà phải tuân thủ các điều khoản trong hợp đồng thuê đã được ký kết trước đó, bao gồm cả thời hạn thuê và các điều kiện đã được thỏa thuận. Nếu người mua nhà mới muốn chấm dứt hợp đồng thuê trước thời hạn, họ sẽ phải đàm phán với người thuê hoặc tuân thủ các điều khoản về việc chấm dứt hợp đồng đã được ghi trong hợp đồng thuê nhà.

Thực tế, không phải lúc nào người thuê nhà cũng nhận được sự bảo vệ đầy đủ khi chủ nhà quyết định bán. Có nhiều trường hợp, người thuê bất ngờ bị yêu cầu rời đi và không được bồi thường hoặc đền bù hợp lý khiến họ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm chỗ ở mới.

Theo luật sư Hoàng, để tránh những tình huống bất ngờ, người thuê nhà nên xem xét kỹ hợp đồng thuê nhà trước khi ký, đặc biệt là các điều khoản liên quan đến việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn. Một số hợp đồng thuê nhà có thể có điều khoản cho phép chủ nhà chấm dứt hợp đồng trong trường hợp muốn bán nhà, nhưng điều này thường phải đi kèm với một khoảng thời gian thông báo trước hợp lý và có bồi thường. Người thuê nên yêu cầu bổ sung điều khoản về việc bồi thường trong trường hợp chủ nhà đơn phương chấm dứt hợp đồng, nhằm bảo vệ quyền lợi của mình nếu có sự cố xảy ra.