Gói vay ưu đãi 120.000 tỉ đồng chỉ đáp ứng được 24% nhu cầu vốn cho phát triển NOXH

Tại buổi họp báo thường kỳ quý III/2024 của Bộ Xây dựng, ông Vương Duy Dũng - Cục Phó Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) đã chia sẻ một số thông tin liên quan tới việc đề xuất thêm gói tín dụng 30.000 tỉ đồng cho nhà ở xã hội (NOXH).

Gói 30.000 tỉ đồng sẽ đáp ứng mục tiêu an sinh xã hội

Ông Vương Duy Dũng cho biết, đối với nguồn vốn 120.000 tỉ đồng, mặc dù Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã 2 lần hạ lãi suất, tuy nhiên thời hạn được hưởng lãi suất ưu đãi ngắn (3 năm đối với chủ đầu tư, 5 năm đối với khách hàng cá nhân) chưa thực sự thu hút người vay.

Chưa kể, nguồn vốn này còn do các ngân hàng thương mại chủ động cân đối, không có ngân sách hỗ trợ, các ngân hàng thương mại phải chịu áp lực về lợi nhuận tối thiểu, phòng tránh rủi ro theo pháp luật về tín dụng. Với nhu cầu vốn đến năm 2030 được nêu tại Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội là khoảng 500.000 tỉ đồng, nguồn vốn 120.000 tỉ đồng mới chỉ giải quyết được khoảng 24%.

Cũng theo Bộ Xây dựng, để đảm bảo tính ổn định, đa dạng nguồn vốn hỗ trợ cho các đối tượng chính sách khó khăn về nhà ở và đảm bảo mục tiêu của Đề án, việc nghiên cứu, đề xuất nguồn vốn ưu đãi khoảng 30.000 tỉ đồng để Ngân hàng Chính sách xã hội cho vay mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo, sửa chữa nhà ở là cần thiết trong thời điểm hiện nay.

Trong đó, 15.000 tỉ đồng nguồn vốn từ phát hành trái phiếu Chính phủ và 15.000 tỉ đồng từ nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác cho vay là cần thiết. Tuy nhiên, việc đề xuất này phải phù hợp với các pháp luật về nhà ở, pháp luật về ngân sách, pháp luật về tín dụng, pháp luật về đầu tư công và các pháp luật khác liên quan.

Do vậy, Bộ Xây dựng đang tập trung phối hợp với các Bộ ngành liên quan báo cáo Thủ tướng Chính phủ đảm bảo đồng bộ, đúng quy định pháp luật. Bổ sung thêm quyết tâm của cơ quan chức năng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng nhấn mạnh, hồn cốt của chính sách phát triển NOXH là miễn tiền sử dụng đất và tín dụng ưu đãi. Trong đó, tín dụng vừa hỗ trợ chủ đầu tư xây nhà, vừa giúp người thu nhập thấp tiếp cận vốn vay giá rẻ để mua nhà.

NOXH vừa khan hiếm, vừa khó bán

Về tiến độ xây dựng NOXH, theo báo cáo của Bộ Xây dựng, từ năm 2021 đến nay, trên cả nước đã triển khai 619 dự án với tổng quy mô 561.816 căn. Trong đó, 79 dự án đã hoàn thành với quy mô 40.679 căn; 128 dự án đã khởi công xây dựng với quy mô 111.688 căn; và 412 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 409.449 căn. Số lượng căn hộ đã khởi công và hoàn thành đến thời điểm hiện tại đạt khoảng 35,6% so với mục tiêu của Đề án đặt ra đến năm 2025 là 428.000 căn.

Tuy nhiên, tại một hội thảo về thị trường bất động sản Việt Nam, nhóm nghiên cứu của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân NEU nhận định, phân khúc NOXH vẫn đang đối mặt với tình trạng khan hiếm nhưng cũng khó bán. Những vướng mắc trong việc xác nhận đối tượng đủ điều kiện mua, thuê mua NOXH dẫn đến việc nhu cầu chưa được "khớp lệnh."

Gửi kiến nghị tới Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV và các cơ quan Chính phủ, cử tri là công nhân và người thu nhập thấp bày tỏ mong muốn được mua NOXH, nhưng đến gần cuối năm 2024, tiến độ các dự án đầu tư vẫn rất chậm. Thủ tục mua nhà phân khúc này còn nhiều bất cập cần được xem xét và giải quyết kịp thời.

Cử tri tại một số địa phương đề nghị hạ lãi suất, kéo dài thời gian vay và tạo điều kiện thuận lợi cho người mua cũng như doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn. Đồng thời, họ cũng mong muốn có thêm các giải pháp hỗ trợ về thủ tục và lãi suất vay ngân hàng để người lao động và những người có hoàn cảnh khó khăn, thực sự có nhu cầu nhà ở, có cơ hội tiếp cận NOXH.

Mới đây, Ngân hàng Chính sách xã hội đã tăng lãi suất từ 4,8% lên 6,6% đối với các khoản vay mua, thuê mua NOXH hiện hữu; các hợp đồng mới từ 1/8 trở đi sẽ áp dụng mức lãi suất 6,6%/năm. Điều này khiến cả người vay tiền lẫn chủ đầu tư dự án NOXH không khỏi lo lắng.

Đối với người vay, nhiều ý kiến cho rằng, để được vay tiền mua, thuê mua NOXH; xây dựng, sửa chữa nhà ở từ Ngân hàng Chính sách đã phải đáp ứng nhiều tiêu chí, trong đó quan trọng nhất là tổng thu nhập không phải đóng thuế thu nhập cá nhân, tức là thu nhập thấp. Việc điều chỉnh tăng lãi suất tiền vay dù ít, dù nhiều sẽ ảnh hưởng đến tài chính, chi tiêu của gia đình.

Ở góc nhìn của doanh nghiệp, ông Nguyễn Tấn Kiệt - Tổng giám đốc Công ty TNHH Tư vấn Thiết kế và Xây dựng Thành Thắng, chủ đầu tư dự án NOXH tại phường Bảo Vinh (TP Long Khánh) chia sẻ, việc tăng lãi suất chắc chắn khiến người có nhu cầu mua nhà phải cân nhắc. Bởi lẽ, khi tăng lãi suất so với mức cũ, cộng dồn khoảng thời gian vay từ 15-25 năm, chi phí căn nhà sẽ bị đội lên hàng trăm triệu đồng.

Tương tự, ông Đàm Thế Dân - Giám đốc Công ty CP Kinh doanh Nhà Đồng Nai, chủ đầu tư Dự án NOXH A6-A7 tại TP Biên Hòa, cho biết có nhiều khách hàng mua, thuê mua nhà của dự án đã ký hợp đồng vay vốn từ Ngân hàng Chính sách tỉnh. Với mức lãi suất tăng lên 6,6% từ ngày 1/8, do đây là quy định của Chính phủ nên người vay cũng chấp nhận.