Từ vụ khởi tố "ông chủ" có doanh thu hàng trăm tỷ đến việc mạnh tay xử lý gian lận thuế trong kinh doanh online

Trốn nộp khoảng 2,5 tỷ đồng tiền thuế

Ngày 1/11, Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an TP. Hà Nội thông tin đã khởi tố bị can Đỗ Mạnh Cường (38 tuổi, trú quận Long Biên, Hà Nội) với cáo buộc trốn thuế.

Theo điều tra, Đội 5 Phòng Cảnh sát Kinh tế phối hợp với Cục Thuế TP. Hà Nội phát hiện Cường đã đăng ký và sử dụng nhiều tài khoản bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Tiki, Lazada để kinh doanh điện thoại và phụ kiện.

Trong khoảng 5 năm hoạt động, doanh thu của Cường ước tính đạt 160 tỷ đồng. Tuy nhiên, Cường đã sử dụng nhiều thủ đoạn để né tránh việc kê khai và nộp thuế theo quy định. Qua xác minh ban đầu, cơ quan chức năng ước tính Cường đã trốn nộp khoảng 2,5 tỷ đồng tiền thuế.

Từ năm 2019 đến nay, Cục Thuế TP. Hà Nội phối hợp với Công an TP. Hà Nội đã tích cực tuyên truyền về nghĩa vụ thuế đối với kinh doanh thương mại điện tử và kinh doanh trên nền tảng số, đồng thời hỗ trợ giải đáp những thắc mắc, khó khăn của người dân trong quá trình kê khai và nộp thuế.

Dù đã được cơ quan thuế làm việc, tuyên truyền và nhắc nhở, Cường vẫn không tuân thủ các quy định. Hiện cơ quan cảnh sát điều tra đang mở rộng điều tra để làm rõ vai trò của các đối tượng liên quan, nguồn gốc hàng hóa và toàn bộ doanh thu của Cường trên các nền tảng mạng xã hội (hiện xác định được hơn 360 tỷ đồng doanh thu bán hàng).

Thời gian tới, Phòng Cảnh sát Kinh tế sẽ phối hợp với Cục Thuế TP. Hà Nội rà soát việc thực hiện nghĩa vụ thuế, đặc biệt đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử. Mục tiêu là kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi trốn thuế, gian lận tài chính nhằm tạo dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, công bằng, đồng thời đảm bảo nguồn thu cho ngân sách Thành phố.

Các thủ đoạn trốn thuế

Tổng cục Thuế cho biết, hiện tượng nhiều cá nhân và hộ kinh doanh thương mại điện tử chưa đăng ký và kê khai thuế đầy đủ, đúng quy định đang gia tăng với các hành vi gian lận. Thêm vào đó, việc quản lý thuế đối với các tổ chức kinh doanh xuyên biên giới vẫn còn bỏ ngỏ.

Theo Tổng cục Thuế, một số thủ thuật trốn thuế phổ biến là người bán hàng trên mạng xã hội thường chốt đơn qua điện thoại hoặc sau khi livestream, quảng cáo trên mạng xã hội, họ hướng dẫn khách ghi nội dung chuyển khoản không liên quan đến hàng hóa mà ghi các từ như “cho vay”, “trả nợ”, “quà tặng”… Một số người bán hàng trực tiếp thì yêu cầu khách trả bằng tiền mặt thay vì chuyển khoản.

Ngoài ra, người kinh doanh trên mạng xã hội còn có nhiều cách khác để trốn thuế. Tổng cục Thuế nhấn mạnh, cơ quan thuế cần hiểu rõ đặc điểm của từng loại hình thương mại điện tử, các nguồn doanh thu như bán hàng hóa, dịch vụ, hoa hồng, quảng cáo... để có căn cứ tính thuế phù hợp. Gần đây, sàn thương mại điện tử Temu - một “ông lớn” bán lẻ trực tuyến tại Trung Quốc đã gia nhập thị trường nước ta, cũng gây nhiều lo ngại về khả năng thất thu thuế do thiếu rõ ràng về trách nhiệm quản lý.

Cơ quan thuế nhận định, thương mại điện tử vẫn là xu thế phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, tuy nhiên tình trạng cá nhân và tổ chức kinh doanh trên mạng xã hội không khai báo hoặc che giấu doanh thu vẫn diễn biến phức tạp. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết cho ngành thuế và các cơ quan chức năng trong việc cân bằng giữa việc tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại điện tử và ngăn chặn tình trạng thất thu thuế từ lĩnh vực đầy tiềm năng này.

Luật Quản lý thuế quy định, cá nhân và hộ kinh doanh bắt buộc phải đăng ký, kê khai và nộp thuế theo phương pháp "tự kê khai, tự nộp". Để hỗ trợ người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ này, Tổng cục Thuế đã tạo chuyên mục riêng trên trang web chính thức (https://gdt.gov.vn) giúp cá nhân và hộ kinh doanh dễ dàng đăng ký, kê khai và nộp thuế điện tử.

Hiện nay, cơ quan thuế đang phối hợp tích cực với các sàn thương mại điện tử và các cơ quan quản lý liên quan để làm sạch cơ sở dữ liệu về người nộp thuế trong lĩnh vực kinh doanh thương mại điện tử. Thông qua việc nắm bắt thông tin từ các sàn giao dịch, cơ quan thuế quản lý chặt chẽ việc cung cấp thông tin từ người bán, đảm bảo cập nhật thường xuyên và liên tục cho các cơ quan chức năng.

Việc xây dựng và lưu trữ dữ liệu lớn (big data) thông qua hợp tác với các sàn giao dịch thương mại điện tử đóng vai trò quan trọng trong việc hạn chế tình trạng trốn thuế. Các sàn không chỉ hỗ trợ cơ quan thuế mà còn phải có trách nhiệm quản lý tiêu dùng, ngăn chặn hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Vì vậy, trách nhiệm cung cấp và lưu trữ thông tin của các sàn giao dịch là rất lớn.

Tới đây, Bộ Tài chính sẽ phối hợp cùng Bộ Công Thương đưa ra các giải pháp yêu cầu sàn thương mại điện tử tuân thủ chặt chẽ việc lưu trữ thông tin, đảm bảo cung cấp thông tin chính xác cho các cơ quan quản lý.

Bên cạnh đó, Tổng cục Thuế sẽ tiếp tục mở rộng cơ sở dữ liệu thương mại điện tử, thu thập thông tin từ nhiều nguồn như dữ liệu từ sàn thương mại điện tử, từ các nhà cung cấp dịch vụ xuyên biên giới, thông tin từ các cuộc kiểm tra, thông tin trên internet và thông tin chia sẻ từ các bộ, ngành.

Dựa trên cơ sở này, cơ quan thuế sẽ xử lý và khai thác thông tin để rà soát người nộp thuế thuộc diện quản lý, yêu cầu kê khai phù hợp thực tế, điều chỉnh doanh thu hoặc tiến hành truy thu nếu cần thiết.