Những tác động tiêu cực của trào lưu “xé túi mù”

Bán “túi mù” từ trên mạng internet đến hè phố

“Túi mù” bắt nguồn từ trào lưu hộp mù (blind box), đang trở thành cơn sốt trên mạng xã hội. Tương tự như việc mở một chiếc hộp kho báu, người mua sẽ không biết mình sẽ nhận được gì bên trong. Chính sự bất ngờ này đã tạo ra sức hút mạnh mẽ, khiến nhiều người sẵn sàng chi một khoản tiền không nhỏ chỉ để trải nghiệm cảm giác hồi hộp, thú vị khi mở túi.

Thị trường "túi mù" tại Việt Nam hiện đang có sự tăng trưởng mạnh mẽ, với tổng doanh thu ước tính đạt 4,6 tỷ đồng trên các sàn thương mại điện tử lớn như Shopee, Lazada, Tiki và Sendo. Theo thống kê từ Metric, gần 170.000 sản phẩm đã được bán ra, đặc biệt là trong tháng 9, khi mức tăng trưởng vượt bậc. Với mức giá dao động từ 10.000 - 50.000 đồng/túi mù, sản phẩm này đã nhanh chóng trở thành "cơn sốt".

Nhiều người nổi tiếng trên mạng xã hội cũng đã tổ chức các buổi "livestream bóc túi mù", thu hút sự tham gia của đông đảo người chơi. Người tham gia sẽ chuyển khoản để được "bóc túi", và có thể nhận được những phần quà hấp dẫn kèm theo các quy định như "mua càng nhiều, quà càng nhiều" hay "bóc trúng cặp sẽ nhận thêm một túi mù". Đặc biệt, không ít ca sĩ và diễn viên nổi tiếng cũng tích cực tham gia và "lăng xê" trào lưu này, càng làm tăng thêm sự phổ biến của nó.

Các sản phẩm bên trong “túi mù” có luôn được đổi mới, tạo sự săn đón cho người mua. Như Baby Three - dòng đồ chơi búp bê Trung Quốc vừa xuất hiện đang trở thành hiện tượng mới trong thế giới đồ chơi “túi mù”. Dòng sản phẩm này đang gây sốt từ chợ mạng đến những sạp vỉa hè tại TP. HCM.

Ghi nhận vào tối 13/11, dọc các tuyến đường như Nơ Trang Long (quận Bình Thạnh), Phan Văn Trị (quận Gò Vấp), nhiều sạp bán túi mù Baby Three thu hút đông đảo khách mua sắm.

Tại một sạp bán “túi mù” Baby Three, chị Nguyễn Thị Trinh (quận Bình Thạnh) cầm điện thoại tìm bộ Baby Three giống như hình ảnh đã lưu. Chị Trinh không biết Baby Three là gì, nhưng mấy hôm nay con gái chị đã xin mẹ mua cho món đồ chơi này. Chị Trinh chia sẻ, giá bộ đồ chơi này tới 1,6 triệu, nhưng vì con gái mới được giải nhì học sinh giỏi cấp quận, chị đã hứa thưởng cho con nên đành phải giữ lời.

Chị Nguyễn Ngọc Mai (Hóc Môn) cho hay, con gái lớp 6 của chị mê mẩn túi mù từ khi biết đến trào lưu này trên TikTok. Bé ngày nào cũng tìm cách xin mua. Chị không được thì bé lại năn nỉ ba. Loại “túi mù” thông thường có giá khá rẻ, chỉ từ 2.000 đồng/túi, bên trong chứa các đồ chơi mini với nhiều mẫu mã khác nhau. Nhưng dòng Baby Three có mức giá khá cao, trung bình khoảng 200.000 đồng/con nếu mua lẻ.

Chị Nguyễn Thị Đào - chủ một sạp đồ chơi Baby Three trên đường Phan Đăng Lưu cho biết, dòng búp bê này thu hút nhiều người nhờ vào gương mặt dễ thương và đôi mắt to long lanh, với nhiều phiên bản khác nhau như mắt nước, mắt Dora, mắt lé... Trong đó, mắt nước là phiên bản được săn lùng nhiều nhất.

Không chỉ có ngoại hình bắt mắt, các chú gấu bông Baby Three còn có mùi thơm dễ chịu và bộ lông mềm mại. So với các dòng búp bê nổi tiếng như Labubu, Baby Three nổi bật với giá cả phải chăng, chỉ bằng 1/5, điều này khiến sản phẩm dễ dàng tiếp cận đối tượng khách hàng trẻ, đặc biệt là học sinh.

Chị Đào cho biết, yếu tố "đập hộp" bất ngờ và cơ hội sở hữu những chú gấu đặc biệt đã tạo sức hút mạnh mẽ cho Baby Three, góp phần thúc đẩy phong trào săn "gấu hiếm". Ngoài ra, mẫu mã của Baby Three luôn được cập nhật liên tục, giúp sản phẩm không bao giờ bị lỗi thời.

Chủ một sạp đồ chơi khác trên đường Nơ Trang Long (quận Bình Thạnh) nhận xét, dòng đồ chơi "túi mù" mới này không chỉ tạo ấn tượng mạnh mẽ nhờ trải nghiệm "đập hộp" bất ngờ mà còn bởi chất lượng và hình thức nổi bật. Các chú búp bê Baby Three có đôi mắt long lanh, sống động, thu hút hơn hẳn các dòng đồ chơi thông thường. Mỗi ngày, chị bán được cả chục đơn hàng.

Tác động tiêu cực đến môi trường và tâm lý

Một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất liên quan đến trào lưu "xé túi mù" chính là lượng rác thải nhựa khổng lồ. Phần lớn các sản phẩm trong “túi mù” đều được làm từ nhựa để đảm bảo tính thẩm mỹ. Mỗi sản phẩm lại được gói trong các túi nylon nhỏ. Khi mở ra, nylon thường bị vứt bỏ một cách tùy tiện mà không được thu gom, tái chế.

Việc xử lý rác thải nhựa yêu cầu chi phí cao và công nghệ phức tạp, trong khi nhiều bãi rác không đủ điều kiện để xử lý rác thải một cách hiệu quả, dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Bên cạnh đó, quá trình sản xuất và tiêu dùng “túi mù” cũng góp phần không nhỏ vào ô nhiễm vi nhựa toàn cầu. Trong quá trình sản xuất, nhựa nguyên liệu bị mài mòn và phân hủy thành những hạt vi nhựa nhỏ li ti.

Vi nhựa gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với hệ sinh thái. Nguy hiểm hơn, vi nhựa có thể di chuyển qua chuỗi thức ăn và cuối cùng xâm nhập vào cơ thể con người. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng vi nhựa có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm các bệnh về hô hấp, tim mạch và thần kinh.

Cùng với tác động tiêu cực tới môi trường, trào lưu "xé túi mù" còn khiến nhiều người trẻ mắc hội chứng FOMO (Fear of Missing Out - sợ bỏ lỡ). Khi chứng kiến nhiều người xung quanh tham gia vào trào lưu này, người chơi dễ bị cuốn vào vòng xoáy muốn thử chơi và sở hữu tất cả các mẫu.

Cảm giác thất vọng và hụt hẫng là điều khó tránh khỏi khi không mở được món đồ mình mong muốn hoặc không trúng quà. Điều này có thể khiến người chơi cảm thấy buồn chán và phát sinh những cảm xúc tiêu cực khác. Trong một số trường hợp, người chơi có thể tiếp tục mua nhiều “túi mù” hơn để tăng cơ hội nhận được món quà hoặc đồ chơi mình yêu thích, từ đó dẫn đến việc chi tiêu thiếu kiểm soát.

Chơi "túi mù" còn hình thành thói quen tiêu dùng bốc đồng. Người chơi thường khó kiểm soát bản thân trước những món đồ mới mẻ, hấp dẫn, dẫn đến việc chi tiêu lãng phí. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến tài chính cá nhân mà còn tạo ra gánh nặng kinh tế khi những sản phẩm trong túi mù thường chỉ dùng để trưng bày, không phục vụ được những mục đích thiết yếu khác.