Nguy hiểm khi trẻ nhỏ dễ dàng học và mua vật liệu làm pháo tự chế trên mạng

Mua tiền chất chế tạo pháo trên mạng

Vào mỗi dịp Tết Nguyên đán, tình trạng buôn bán pháo lậu và pháo tự chế lại trở nên phức tạp. Mặc dù đã có nhiều vụ tai nạn thương tâm do pháo nổ tự chế gây ra, để lại những thương tật vĩnh viễn không thể hồi phục, nhưng dường như điều này vẫn chưa đủ để cảnh tỉnh giới trẻ.

Gần đây nhất, tối ngày 23/11, tại sân vận động Bảo Đức (tổ dân phố Trại Trong, thị trấn Đạo Đức, huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc), Nguyễn Ngọc Tuấn K. (13 tuổi) và Nguyễn Hoàng Tuấn A. (14 tuổi, đều trú tại thị trấn Đạo Đức) đốt pháo tự chế. Hậu quả, cả hai em đều bị dập nát bàn tay, phải vào viện cấp cứu.

Hay ngày 14/11, anh N.T.A. (trú tại tổ 9, phường Quang Trung, TP. Hà Giang) đã mua vật liệu về nhà để tự chế tạo pháo. Trong quá trình chế tạo, quả pháo bất ngờ phát nổ khiến anh bị thương nặng. Dù đã được đưa ngay vào bệnh viện, nhưng do vết thương quá nghiêm trọng, anh N.T.A. đã tử vong vào tối cùng ngày.

Trước đó, ngày 21/12/2023, tại xã Đắk Sin, huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Nông, một vụ nổ pháo tự chế tại nhà đã xảy ra, khiến anh N.N.H (sinh năm 2008, trú tại xã Đắk Sin) bị bỏng nặng toàn thân. Anh H. cho biết, sau khi xem các video hướng dẫn chế tạo pháo nổ trên mạng, anh đã mua vật liệu qua các trang mạng và tự chế pháo tại nhà.

Ngày 7/12/2023, tại xã Văn Hải, huyện Kim Sơn, Ninh Bình, một vụ nổ pháo tự chế đã xảy ra đã khiến 2 người tử vong và 1 người bị thương.

Theo cơ quan chức năng, các vụ tai nạn do pháo tự chế có rất nhiều nạn nhân là học sinh cấp THCS và THPT. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến các tai nạn này là tình trạng mua bán tiền chất chế tạo pháo tràn lan trên mạng xã hội.

Trên Facebook, các hội nhóm mua bán nguyên liệu chế tạo pháo xuất hiện rất phổ biến. Tại các nhóm này, hình ảnh pháo nổ và nguyên liệu chế tạo pháo được rao bán công khai. Chỉ cần tham gia nhóm, người dùng có thể dễ dàng đăng tin mua các loại thuốc nổ, dây cháy chậm, vỏ pháo... để tự làm pháo. Thậm chí, một số nhóm còn rao bán pháo nổ thành phẩm nhập lậu phục vụ nhu cầu chơi Tết.

Các tiền chất chế tạo pháo thường được bán theo combo với giá rẻ hơn, nếu bán lẻ thì KClO3 có giá 100 nghìn đồng/kg, natri 110 nghìn đồng/kg, lưu huỳnh và than xay mịn 60 nghìn đồng/kg. Nếu khách hàng chưa biết cách pha trộn, người bán sẽ cung cấp luôn tỉ lệ trộn các loại chất theo nhu cầu của khách.

Không chỉ cung cấp vật liệu chế tạo pháo, trên những hội nhóm này còn có kèm cả video tự quay hướng dẫn làm pháo và đốt thử. Thậm chí, một số người còn rao bán pháo nổ thành phẩm nhập lậu.

Trong khi đó, trên các trang thương mại điện tử, nếu tìm kiếm từ khóa "thuốc pháo", người dùng sẽ dễ dàng tìm thấy các gian hàng bán túi nhỏ được gắn mác "hóa chất" hay "phân bón". Chỉ với chưa tới 200.000 đồng, khách hàng có thể mua được các loại "phân bón" như kali clorat, than bột... Thực chất, đây là các hóa chất được bán lẻ theo tỷ lệ để chế tạo pháo. Nhiều người mua còn để lại phản hồi như "hàng tốt, nổ to" dưới các gói sản phẩm này.

Học làm pháo qua các clip trên mạng

Hiện trên các nền tảng mạng xã hội, các video clip hướng dẫn tự chế tạo pháo nổ tại nhà xuất hiện nhan nhản. Chỉ cần gõ từ khóa trên YouTube, hàng chục video liên quan xuất hiện. Các video được đăng tải hướng dẫn rất chi tiết từ các khâu như chọn vật liệu, liều lượng, cách trộn các loại hóa chất, cách quấn pháo... để làm sao cho ra quả pháo thành phẩm tự chế có thể "nổ to nhất", đạt "hiệu quả" tốt nhất.

Chưa dừng lại, để thể hiện việc "dạy" làm pháo "uy tín" của mình, chủ các video trên còn đốt thử các quả pháo vừa được quấn để chứng minh sức nổ lớn và tác dụng. Những video trên thu hút hàng trăm ngàn lượt xem, thậm chí có cả triệu lượt xem. Nhiều người xem còn để lại lời khen và xin công thức chế tạo pháo từ chủ các video trên, tiềm ẩn nhiều hiểm họa.

Thực tế, cơ quan công an đã xử lý nhiều vụ việc thanh thiếu nhi tham gia làm pháo tự chế. Như vào sáng ngày 25/11, Công an thị trấn Hương Khê phối hợp với Công an huyện Hương Khê (tỉnh Hà Tĩnh) đã phát hiện và bắt giữ Đ.B.D. (16 tuổi), L.V.D. (17 tuổi) và L.A.T. (20 tuổi, cùng trú huyện Hương Khê) khi đang vận chuyển 200 quả pháo tự chế.

Quá trình điều tra mở rộng, cơ quan công an đã làm rõ hành vi mua bán và tàng trữ hơn 600 quả pháo tự chế của 8 học sinh và thanh thiếu niên khác. Nhóm đối tượng này có độ tuổi từ 12 đến 23, cư trú tại xã Hà Linh, huyện Hương Khê và xã Thạch Liên, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh.

Tại cơ quan công an, các thanh thiếu niên khai nhận đã lên mạng để đặt mua nguyên liệu và học cách chế tạo pháo nổ. Công an thị trấn Hương Khê hiện đang phối hợp với các đơn vị chức năng để củng cố hồ sơ và xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật.

Đại tá, PGS.TS Đào Hữu Dân - giảng viên Trường Đại học Phòng cháy chữa cháy (Bộ Công an) cho biết, những năm gần đây, tình trạng trẻ em, học sinh tham gia vào quá trình tự chế tạo pháo nổ gia tăng. Việc này gây ra những hậu quả khó lường.

Theo đại tá Đào Hữu Dân, việc chế tạo một quả pháo nổ cần phải sử dụng các chất hóa học như thuốc pháo, bao gồm các thành phần chính như KNO3, bột than, lưu huỳnh... và chúng phải được trộn theo tỷ lệ nhất định. Điều nguy hiểm nhất là trong quá trình chế tạo pháo, các em làm theo video trên mạng mà không nhận thức được tính chất nguy hiểm của các hóa chất này. Ví dụ, khi trộn các hóa chất với nhau để tạo ra thuốc nổ, chỉ một va chạm mạnh hay ma sát cũng có thể gây cháy, dẫn đến một vụ nổ khủng khiếp với hậu quả nghiêm trọng.

Trước tình hình này, cơ quan công an khuyến cáo các bậc phụ huynh cần chú ý và giáo dục con em mình, kịp thời phát hiện hành vi chế tạo pháo nổ để ngăn ngừa những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra. Ngoài ra, các nhà trường cần phối hợp chặt chẽ với công an để rà soát và phát hiện sớm các trường hợp tương tự, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo về sự nguy hiểm của hành vi này đối với học sinh và phụ huynh.