Chuyên gia: Cần luật hóa cá cược để tránh thất thu thuế

Kiểm soát tốt sẽ thu được nguồn thuế đáng kể

Ngày 28/11, hội thảo góp ý sửa đổi, bổ sung Nghị định 06 năm 2017 liên quan đến kinh doanh cá cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế đã được tổ chức tại Hà Nội. Tại đây, TS. Nguyễn Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư Nước ngoài (VAFIE) cho biết, việc kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế là một xu hướng đang phát triển mạnh mẽ trên thế giới, với tổng doanh thu toàn cầu của ngành này hiện nay đạt hàng trăm tỷ USD.

Ở Việt Nam, vào năm 2017, Chính phủ đã ban hành Nghị định 06, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với sự phát triển của ngành cá cược. Tuy nhiên, đến nay Nghị định 06 vẫn chưa được triển khai hiệu quả.

Trong khi đó, TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV thông tin, doanh thu từ các trò chơi và hoạt động cá cược toàn cầu hiện đạt 70 tỷ USD và dự báo sẽ tăng lên 141 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng 11,5% mỗi năm. Thị trường Việt Nam có tiềm năng lớn, với doanh thu cá cược (cả chính thức và không chính thức) ước tính tương đương 3-5% GDP.

Tuy nhiên, ông Lực cũng chỉ ra ba thách thức lớn: Thứ nhất là vấn đề pháp lý khi Việt Nam quản lý hoạt động này khá chặt chẽ. Thứ hai là vấn đề bảo mật. Thứ ba là những tác động xã hội như nghiện cờ bạc và lừa đảo, nếu quản lý không hiệu quả.

Ông Lực cho hay, nhiều quốc gia có quy định chặt chẽ trong quản lý cá cược như áp dụng giai đoạn thử nghiệm, giới hạn số lượng doanh nghiệp tham gia và quy định độ tuổi người chơi (thường là từ 18 hoặc 21 tuổi). Một số nước còn cho phép cả cá cược trực tiếp và trực tuyến.

Trong khi đó, ông Hoàng Ngọc Nhất - Chủ tịch Công ty Cổ phần Thiên Phúc cho biết, Cùng tham gia hội thảo, ông Hoàng Ngọc Nhất - Chủ tịch Công ty Cổ phần Thiên Phúc cho biết, người Việt chi ít nhất 5 - 6 tỷ USD mỗi năm cho cá cược, thậm chí có năm còn lên tới 9 - 10 tỷ USD. Trong đó, cá độ bóng đá chiếm tỷ trọng lớn. Lượng tiền này chủ yếu chảy ra nước ngoài, do đó nếu có thể quản lý và kiểm soát, Việt Nam sẽ không chỉ ngăn chặn sự thất thoát nguồn lực mà còn có thể thu về một khoản thuế đáng kể.

Cần thay đổi quy định để bắt kịp thời đại

Tại hội thảo, đại diện các doanh nghiệp cũng khẳng định, không thiếu nhà đầu tư muốn tham gia vào thị trường cá cược, đặc biệt là cá cược bóng đá. Tuy nhiên, họ gặp rất nhiều khó khăn khi tiếp cận các quy định của Nghị định 06, vì nhiều điều khoản trong đó không hợp lý, khó thực hiện và nếu áp dụng thì sẽ dẫn đến thua lỗ.

Theo ông Hoàng Ngọc Nhất, vấn đề đầu tiên cần sửa đổi trong Nghị định 06 là cho phép triển khai kinh doanh cá cược trên toàn quốc, thay vì chỉ giới hạn ở 20 tỉnh, thành phố như hiện hành, với mục tiêu mở rộng dần sau khi thí điểm.

Ông cũng đề xuất, việc đấu thầu chọn nhà đầu tư dự án cá cược cần được quy định rõ ràng hơn, theo hướng chọn nhà đầu tư để chấp thuận chủ trương đầu tư, thay vì chỉ đấu thầu một cách chung chung. Phương thức cá cược cũng cần quy định rõ ràng việc sử dụng điện thoại di động và Internet để tham gia cá cược, bao gồm cả giao dịch đặt cược, thanh toán ngay khi dự án được triển khai.

Ngoài ra, các giải đấu và trận đấu quốc tế được phép cá cược cần được quy định rõ, đặc biệt là các giải đấu thuộc hệ thống FIFA, các liên đoàn châu lục và quốc gia ngoài Việt Nam. Với các giải đấu có sự tham gia của đội tuyển Việt Nam, việc cá cược chỉ được phép khi có sự cho phép từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.

Ông Nguyễn Ngọc Mỹ - Chủ tịch Tập đoàn Vabis cũng bày tỏ quan điểm cần sửa đổi Nghị định 06 theo hướng cho phép doanh nghiệp kinh doanh cá cược "đua ngựa, đua chó", "bóng đá quốc tế" và phân phối vé cá cược qua Internet ngay từ năm đầu tiên cấp phép.

Ông cho rằng, việc lựa chọn phương thức phân phối vé qua thiết bị đầu cuối (trong sân, ngoài sân), điện thoại (cố định và di động) hay Internet/mobile app nên do doanh nghiệp tự quyết định, căn cứ vào công nghệ hiện hành và phù hợp với thực tế, sau đó trình Bộ Tài chính để xét duyệt và cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh.

Trong thời đại công nghiệp 4.0, số hóa và ứng dụng Internet kết hợp với quản lý nhà nước qua chính phủ điện tử là xu thế tất yếu không thể đảo ngược. Ông Mỹ cũng nhấn mạnh rằng không thể lấy lý do e ngại kiểm soát để hạn chế phương thức phân phối vé cá cược qua Internet. Theo khảo sát của TGMResearch3 năm 2022, 80% người chơi cá cược thể thao trên thế giới tham gia qua Internet hoặc mobile app. Tại Việt Nam, dù nhà nước cấm hay không, 91% người chơi cá cược bất hợp pháp cũng sử dụng kênh Internet hoặc mobile app.

Theo ông Mỹ, việc đầu tư vào các phương thức phân phối vé như thiết bị đầu cuối ngoài sân đua và hệ thống nhắn tin qua điện thoại cố định như quy định trong Nghị định 06 là lãng phí và không phù hợp với xu thế công nghệ 4.0. Khi phân phối vé qua Internet được áp dụng, các phương thức truyền thống sẽ không còn được sử dụng, giống như trường hợp của Vietlott khi vé có thể mua qua ứng dụng di động thì số lượng người mua vé trực tiếp tại quầy giảm hẳn.

Ông Nguyễn Văn Phụng - nguyên Cục trưởng Cục Thuế Doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) đồng tình với việc cần có một nghị định mới với tinh thần đổi mới, thay vì áp dụng cách tiếp cận “không quản được thì cấm”.

Theo ông, hiện có hai lý do chính để xem xét nới lỏng các quy định về hoạt động cá cược. Thứ nhất, nhu cầu cá cược trong xã hội hiện nay rất lớn, nhiều người dân vẫn tham gia cá cược phi pháp, dẫn đến thất thoát ngoại tệ. Thứ hai, sự phát triển của công nghệ thông tin tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện cá cược trực tuyến.

Do đó, ông cho rằng cần ban hành một nghị định mới thay thế Nghị định 06, với tinh thần đổi mới, giúp Nhà nước quản lý tốt hơn và thu được nhiều thuế từ hoạt động cá cược.