Xe ôm phải có "thẻ hành nghề": Nỗi lo phát sinh thêm chi phí và thủ tục hành chính

Lo lắng của tài xê xe ôm ngoại tỉnh

UBND TP. Hà Nội đang tiến hành lấy ý kiến người dân về dự thảo quyết định quy định việc sử dụng mô tô, xe gắn máy và xe thô sơ trong kinh doanh vận chuyển hành khách và hàng hóa trên địa bàn thành phố.

Theo dự thảo, các cá nhân điều khiển phương tiện này khi thực hiện vận chuyển hành khách hoặc hàng hóa cần phải đăng ký với UBND cấp phường, xã, thị trấn để xác nhận và đóng dấu vào Thẻ hoạt động vận chuyển. Thẻ này sẽ do các tổ chức, cá nhân tự in theo mẫu quy định.

UBND các cấp địa phương sẽ chịu trách nhiệm bố trí các vị trí đón trả khách cho xe ôm và khu vực xếp dỡ hàng hóa cho các phương tiện tham gia kinh doanh vận chuyển.

Bên cạnh đó, UBND TP. Hà Nội cũng khuyến khích các cá nhân tham gia kinh doanh vận chuyển bằng xe mô tô, xe gắn máy và xe thô sơ thành lập các tổ chức như hợp tác xã hoặc hội nghề nghiệp, nhằm hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình hoạt động.

Đề xuất này đã gặp phải nhiều ý kiến trái chiều, đặc biệt là từ những tài xế xe ôm. Nhiều người cho rằng, việc quản lý xe ôm bằng thẻ sẽ gây phát sinh thêm chi phí về thời gian và tiền bạc cho người dân. Anh Trần Văn Trung (Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ, đa phần người làm nghề xe ôm công nghệ đều có hoàn cảnh khó khăn.

Hiện nay, xe ôm công nghệ đang phải cạnh tranh rất gay gắt. Như anh, có ngày thu nhập 200.000 - 400.000 đồng, nhưng cũng có ngày chỉ được vài chục nghìn. Mỗi cuốc xe, sau khi trừ chi phí xăng xe, phí sử dụng app, tài xế chỉ nhận được 40% doanh thu. Nếu phải làm thẻ và chịu thêm chi phí cấp thẻ, tài xế xe ôm sẽ mất một khoản thu nhập. Chưa kể, mỗi lần cấp hay đổi thẻ cũng mất thời gian cả buổi.

Hơn nữa, để có thể hoạt động, các tài xế xe ôm công nghệ đã phải hoàn thành nhiều thủ tục và bổ sung giấy tờ với đối tác. Thậm chí, họ còn phải học quy tắc ứng xử của các hãng đối tác. Vì vậy, anh Trung cho rằng việc cấp thẻ hành nghề là không cần thiết.

Ông Nguyễn Văn Bình (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ, vợ chồng ông từ Hòa Bình xuống Hà Nội thuê nhà để mưu sinh. Vợ ông làm giúp việc theo giờ, còn ông chạy xe ôm cho mấy gia đình quen gần nơi trọ. Họ thuê ông đưa đón trẻ em, thậm chí còn thuê chở trẻ đi học thêm.

Ông Bình cũng bày tỏ lo lắng, ông là dân ngụ cư, nếu phải đi xin xác nhận để được cấp thẻ hành nghề tại phường đang ở, liệu điều đó có dễ dàng không? Phần lớn những người hành nghề xe ôm như ông đều từ địa phương khác đến. Việc xin xác nhận ở phường có thể trở thành một khó khăn, khiến tài xế xe ôm phải đối mặt với thêm nhiều thủ tục phức tạp, liệu điều này có làm cuộc sống vốn đã khó khăn trở nên càng chật vật hơn không?

Thêm áp lực công việc cho cán bộ cơ sở

Chuyên gia giao thông, TS. Phan Lê Bình - Trưởng đại diện văn phòng tư vấn OCG Nhật Bản tại Việt Nam cũng bày tỏ băn khoăn khi chưa thấy rõ mục đích của việc yêu cầu xe ôm phải có thẻ hành nghề. “Thành thật mà nói cảm giác đề xuất như một rào cản về mặt hành chính chứ không hẳn phục vụ mục đích lớn lao liên quan đến giao thông”, TS. Phan Lê Bình chia sẻ.

TS. Phan Lê Bình cho biết, hiện nay chỉ có một bộ phận rất nhỏ lái xe ôm hành nghề tự do mà không đăng ký. Phần lớn các lái xe ôm đã gia nhập các hãng xe ôm công nghệ, nơi họ phải xác minh giấy tờ để có tài khoản vận hành. Như vậy, sự hợp pháp của lái xe đã được đảm bảo thông qua các công ty này. Vậy tại sao lại phải thêm một thẻ hành nghề nữa? Điều này sẽ chỉ tạo thêm khó khăn cho những người có thu nhập không cao trong xã hội.

Dự thảo quy định, UBND các xã, phường, thị trấn sẽ chịu trách nhiệm ký xác nhận và đóng dấu cấp thẻ hành nghề cho những người có nhu cầu vận chuyển hành khách và hàng hóa bằng xe mô tô hoặc xe thô sơ. Tuy nhiên, nhiều lãnh đạo địa phương cho rằng quy định này có thể tạo thêm áp lực công việc cho cán bộ cơ sở.

Chủ tịch UBND một phường tại Hà Nội chia sẻ, phần lớn những người hành nghề vận chuyển hành khách và hàng hóa bằng xe máy, xe thô sơ là người ngoại tỉnh, học sinh hoặc sinh viên. Nhóm đối tượng này thường không ở cố định và nhiều trường hợp không đăng ký tạm trú. Do đó, có khả năng họ sẽ không đăng ký cấp thẻ nhưng vẫn hoạt động, đặc biệt là nhóm xe ôm truyền thống. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ cơ chế xử lý đối với trường hợp này sẽ ra sao.

Vị lãnh đạo này cũng nhấn mạnh, cán bộ cơ sở hiện đang gánh quá nhiều nhiệm vụ. Ví dụ, tại phường ông công tác, với dân số khoảng 50.000 người nhưng chỉ có 15 cán bộ (trừ lãnh đạo chỉ còn khoảng 11 cán bộ chuyên môn). Ngoài việc thực hiện các thủ tục hành chính, cán bộ phường còn phải tập trung vào kiểm tra phòng cháy chữa cháy và giải quyết kiến nghị của người dân thông qua ứng dụng iHanoi.

Hầu hết cán bộ phải làm việc đến 18h hàng ngày và cả thứ Bảy. Vì vậy, nếu dự thảo được thông qua, sẽ tăng thêm khối lượng công việc cho cán bộ mà hiệu quả quản lý nhóm đối tượng này bằng thẻ hành nghề lại không cao.

Đồng quan điểm, Phó Chủ tịch UBND một phường khác tại Hà Nội cho rằng, UBND các phường đang phải đảm nhiệm quá nhiều công việc, trong khi nhân lực lại thiếu. Điều này khiến cán bộ cơ sở gặp nhiều khó khăn trong việc hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Vì vậy, ông đề xuất thành phố cần cân nhắc kỹ trước khi ban hành chính sách mới.

Trong khi đó, ông Bùi Danh Liên - nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội, cho rằng việc cấp thẻ hành nghề cho nhóm đối tượng vận chuyển bằng xe máy, xe thô sơ có thể giúp nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo an ninh trật tự và cải thiện hình ảnh Thủ đô trong mắt du khách quốc tế. Tuy nhiên, Hà Nội cần đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến việc cấp thẻ và xem xét hỗ trợ chi phí (nếu có), bởi đây là nhóm đối tượng có hoàn cảnh khó khăn và chiếm số lượng lớn.

Trao đổi trên Vietnamnet, ông Nguyễn Tuyển - Trưởng phòng Quản lý vận tải, Sở GTVT Hà Nội cho biết, mục đích của việc cấp thẻ hành nghề cho xe ôm là để đảm bảo trật tự an toàn giao thông, trật tự đô thị và bảo vệ an toàn cho hành khách, thay vì tạo thêm thủ tục hành chính gây khó khăn.

Khi xe ôm có thẻ hành nghề, sẽ có sự nhận diện rõ ràng, và chính quyền địa phương có thể ưu tiên bố trí vị trí đón khách, xếp hàng hóa thay vì tình trạng tự do như hiện nay. Những người có thẻ hành nghề sẽ được ưu tiên hơn.

Với tài xế xe ôm công nghệ chở khách của các hãng, phần lớn đều có logo thương hiệu để phân biệt và giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận diện. Tuy nhiên, tình trạng phóng nhanh, vượt ẩu, và vi phạm an toàn giao thông vẫn rất phổ biến. Vì vậy, việc quản lý đội ngũ tài xế xe hai bánh là cần thiết.

Dù vậy, ông Tuyển cũng nhấn mạnh, hiện tại TP. Hà Nội chỉ đang lấy ý kiến rộng rãi. Nếu đề xuất này không nhận được sự đồng thuận từ người dân, nó sẽ không được ban hành.