Khi AI sở hữu một “chiếc mũi” thính hơn cả chuyên gia

Để đánh giá, thẩm định các loại rượu, ngoài những chuyên gia hàng đầu trong ngành, thường chỉ những người rất sành sỏi mới có thể nhắm mắt mà vẫn phân biệt được từng loại. Các hội đồng chuyên gia thường đánh giá hương gỗ, khói, bơ hoặc caramel trong rượu, từ đó có thể đưa ra những hướng dẫn giúp chúng đảm bảo được chất lượng và không có sự chênh lệch đáng kể về mùi vị giữa các lô của cùng một sản phẩm. Niềm tự hào đó của những con người được xếp vào lớp tinh túy của văn hóa thưởng rượu này đang bị đe dọa bởi sự có mặt của AI.
Một công trình nghiên cứu mới tại Viện Kỹ thuật Quy trình và Đóng gói Fraunhofer ở Freising (Đức) đã sử dụng công nghệ của trí tuệ nhân tạo để dự đoán thương thơm phức tạp của rượu whisky từ thành phần phân tử của nó.

Tiến sĩ Andreas Grasskamp, người đứng đầu nghiên cứu cho biết: "Điều tuyệt vời về AI là nó rất nhất quán".
“Dù là các chuyên gia được đào tạo, đôi khi vẫn có sự chủ quan (trong thẩm định rượu). Công nghệ của chúng tôi không thay thế mũi người, nhưng chúng tôi thực sự hỗ trợ nó thông qua hiệu quả và tính nhất quán”, ông cho biết.

Việc xác định hương thơm của rượu whisky không phải là việc đơn giản. Hầu hết các hương vị mạnh nhất trong rượu là hỗn hợp phức tạp của các hóa chất tương tác trong mũi và thậm chí che lấp lẫn nhau để tạo ra ấn tượng về hương thơm đặc biệt. Các tương tác này khiến việc dự đoán mùi của rượu whisky từ đặc điểm hóa học của nó trở nên cực kỳ khó khăn.

Với công trình mới nhất, các nhà nghiên cứu đã thu thập được thành phần hóa học của 16 loại rượu whisky của Mỹ và rượu whisky Scotland, bao gồm Jack Daniel's, Maker's Mark, Laphroaig và Talisker, cùng thông tin chi tiết về hương thơm của chúng từ một nhóm chuyên gia gồm 11 người. Thông tin này được sử dụng để đào tạo các thuật toán AI nhằm dự đoán năm hương thơm chính và nguồn gốc của đồ uống từ các thành phần phân tử của chúng.

Thuật toán mà các nhà khoa học sử dụng có độ chính xác hơn 90% trong việc phân biệt rượu mạnh của Mỹ với rượu mạnh của Scotland, mặc dù hiệu suất có thể giảm so với các loại rượu mà nó không được đào tạo. Trung bình, nó xác định năm nốt hương mạnh nhất trong mỗi loại rượu whisky chính xác và nhất quán hơn bất kỳ cá nhân nào trong nhóm chuyên gia. Các chi tiết đã được công bố trên Communications Chemistry.

Các hợp chất menthol và citronellol giúp nhận dạng rượu whisky của Mỹ, thường có hương vị giống caramel. Methyl decanoate và axit heptanoic rất quan trọng để nhận dạng rượu scotch, thường có mùi khói hoặc mùi thuốc.

Các nhà nghiên cứu nhìn thấy kết quả có thể được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực ngoài rượu whisky, từ phát hiện hàng giả thông qua sự khác biệt về mùi, cho đến tìm ra cách tốt nhất để pha trộn nhựa tái chế cũ - vốn thường tạo ra mùi khó chịu trở thành các sản phẩm mới mà không gây sự chú ý đến mùi.

Tiến sĩ William Peveler, giảng viên cao cấp về hóa học tại Đại học Glasgow, cho biết phương pháp này có thể cung cấp "sự ổn định" hơn so với bảng nếm thử của con người. "Có thể kiểm tra nhanh hương vị của một thương hiệu rượu whisky từ mẻ này sang mẻ khác hoặc từ hỗn hợp này sang hỗn hợp khác chỉ dựa trên đặc điểm hóa học, để cố gắng đảm bảo phong cách nhà nhất quán", ông nói.

Nghiên cứu chỉ liên quan đến một số lượng nhỏ rượu whisky và không rõ AI sẽ hoạt động như thế nào khi phải đối mặt với nhiều hơn, ông nói thêm, và cách nó sẽ xử lý các nốt hương vị phát triển theo thời gian trong thùng. "Một điều khác với rượu whisky là nhận thức về hương vị bị ảnh hưởng rất nhiều bởi môi trường mà nó được tiêu thụ và các yếu tố bên ngoài khác, vì vậy có thể cần phải làm một số công việc về các yếu tố khác ảnh hưởng đến nhận thức và dự đoán hương vị trong một sản phẩm đầy cảm xúc như vậy", ông nói.