Tương lai ảm đạm với TikTok: Tòa án tối cao Mỹ vẫn nghiêng về lệnh cấm ứng dụng

Tòa án Tối cao Mỹ có vẻ như sẽ duy trì luật cấm TikTok tại nước này, bắt đầu từ ngày 19/1 trừ khi công ty mẹ là Bytedance bán ứng dụng cho một công ty không phải của Trung Quốc.

Trong hơn 2 tiếng rưỡi tranh luận tại tòa án tối cao Mỹ ngày 10/1, có tới 9 thẩm phán cùng đặt câu hỏi cho các luật sư đại diện TikTok, công ty mẹ ByteDance và người dùng ứng dụng về nguy cơ chính phủ Trung Quốc có thể sử dụng nền tảng này để do thám người Mỹ và thực hiện các hoạt động ảnh hưởng bí mật quốc gia. Họ cũng lắng nghe trình bày về các mối quan ngại liên quan đến quyền tự do ngôn luận.

Khi nghe các tranh luận trái chiều, hầu hết các thẩm phán dường như đều bị thuyết phục bởi các lập luận cho rằng nguy cơ đối với an ninh quốc gia bắt nguồn từ mối quan hệ của TikTok với Trung Quốc có thể nghiêm trọng hơn những lo ngại về việc hạn chế quyền tự do ngôn luận của ứng dụng đối với 170 triệu người dùng tại Mỹ.

Vào đầu phiên tranh luận, Chánh án John Roberts đã đặt các câu hỏi liên quan tới quyền sở hữu của ByteDance đối với TikTok cũng như khả năng Trung Quốc có thể dựa vào mối quan hệ này để can thiệp và truy cập thông tin về an ninh, quốc phòng, dữ liệu của người Mỹ.

Trong khi đó, luật sư Noel Francisco đại diện cho TikTok đã kêu gọi các thẩm phán liên bang nên tạm dừng lệnh cấm có hiệu lực vào ngày 19/1 để ứng dụng có thể tiếp tục hoạt động. Ông cho biết: "Chúng ta có thể lại ở một thế giới khác" sau khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức vào ngày 20/1. Trump, người có 14,7 triệu người theo dõi trên TikTok, cũng đã kêu gọi lùi thời hạn để ông có thời gian đàm phán một giải pháp chính trị phù hợp". Francisco từng là tổng cố vấn pháp lý của ông Trump trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên.

Trong số các thẩm phán tham gia phiên điều trần tại tòa, chỉ có thẩm phán Neil Gorsuch có vẻ như sẽ đứng về phía TikTok khi thấy lệnh cấm vi phạm Hiến pháp. Ông Gorsuch dán nhãn các lập luận do chính quyền Biden đưa ra để bảo vệ luật này là "quan điểm gia trưởng". Ông cho biết TikTok đã đề nghị đăng cảnh báo cho n  hững nội dung có thể bị chính phủ Trung Quốc thao túng.

Để trả lời vấn đề này, tổng chưởng lý Elizabeth Prelogar, người bảo vệ luật cho chính quyền của Tổng thống Joe Biden cho rằng, một lời cảnh báo sẽ không đủ để cân bằng sự lan truyền thông tin sai lệch.

Francisco và luật sư Jeffrey Fisher, đại diện cho những người sáng tạo nội dung và người dùng TikTok, đã nhiều lần cố gắng tập trung tòa án vào các hạn chế của Tu chính án thứ nhất (một phần của hiến pháp Mỹ) áp dụng cho TikTok và người dùng, gây nguy hiểm đến sinh kế của những người sáng tạo nội dung, nếu luật này có hiệu lực. 

Phản hồi về vấn đề này, hầu hết thẩm phán tại phiên tòa hôm 10/1 đề cập rằng luật này sẽ cho phép TikTok tiếp tục hoạt động nếu sử dụng thuật toán không phải của ByteDance. Và ByteDance, với tư cách là một công ty Trung Quốc, không có quyền theo Tu chính án thứ nhất,

Thẩm phán Brett Kavanaugh nêu lên mối lo ngại của Mỹ về việc Trung Quốc tiếp cận thông tin của hàng chục triệu người Mỹ, đặc biệt là thanh thiếu niên và những người ở độ tuổi 20, những người mà TikTok cực kỳ phổ biến. Kavanaugh, người có con gái ở độ tuổi đó, cho biết: "Điều đó có vẻ như là mối quan ngại lớn đối với tương lai của đất nước".

Chánh án John Roberts cũng hạ thấp lập luận của Fisher rằng lệnh cấm TikTok vi phạm quyền tự do ngôn luận của người dùng Mỹ. 

Các thẩm phán dự kiến sẽ đưa ra quyết định sau cùng vòng vài ngày tới, gần như chắc chắn là trước thời hạn ngày 19/1.

Diễn biến của phiên tòa ngày 10/1 thực sự khiến những người ủng hộ TikTok tại Mỹ không khỏi lo lắng, đặc biệt là những nhà sáng tạo nội dung và chủ doanh nghiệp nhỏ sử dụng ứng dụng này.

“Thực sự không có ứng dụng nào thay thế được ứng dụng này”, Skip Chapman, đồng sở hữu KAFX Body tại Manasquan, NJ, một nhà sản xuất và bán chất khử mùi tự nhiên, cho biết. Chapman cho biết hơn 80% doanh số của anh đến từ TikTok và anh không tìm thấy sức hút tương tự trên Amazon hoặc các nền tảng khác.

Lee Zavorskas, một người sáng tạo TikTok và là một chuyên gia thẩm mỹ được cấp phép có trụ sở tại New Hampshire, cho biết cô kiếm được gần một nửa thu nhập của mình trên nền tảng này bằng cách quảng cáo sản phẩm cho các doanh nghiệp khác. Zavorskas cho biết cô thấy quá căng thẳng khi phải lắng nghe các lập luận của Thứ Sáu. Thay vào đó, cô dành thời gian xây dựng kênh YouTube.

ByteDance cho biết họ sẽ không bán nền tảng video ngắn này và luật sư Noel Francisco đại diện ứng dụng cho biết việc bán có thể không bao giờ khả thi theo các điều kiện được quy định trong luật.

Một số nhà đầu tư đã để mắt đến TikTok, bao gồm Cựu Bộ trưởng Tài chính của ông Trump là Steven Mnuchi và doanh nhân tỷ phú Frank McCourt. Tổ chức sáng kiến Project Liberty của McCourt cho biết họ cùng với các đối tác giấu tên đã trình bày một đề xuất cho ByteDance để mua lại tài sản của TikTok tại Mỹ. Liên minh này, bao gồm người dẫn chương trình "Shark Tank" Kevin O'Leary, đã không tiết lộ các điều khoản tài chính của lời đề nghị.

Nếu TikTok không được bán cho người mua được chấp thuận, luật liên bang của Mỹ sẽ cấm các cửa hàng ứng dụng, chẳng hạn như các cửa hàng do Apple và Google điều hành, cung cấp ứng dụng phổ biến này trên nền tảng của mình. Luật cũng sẽ cấm các dịch vụ lưu trữ internet lưu trữ TikTok.

Người dùng TikTok đã có ứng dụng trên điện thoại của họ sẽ tiếp tục có quyền truy cập vào ứng dụng. Nhưng người dùng mới sẽ không thể tải xuống ứng dụng và người dùng hiện tại sẽ không còn có thể nhận được bản cập nhật. Bộ Tư pháp Mỹ đã nói trong hồ sơ tòa án rằng điều đó cuối cùng sẽ khiến ứng dụng không hoạt động được.

Prelogar cho biết việc bán nền tảng này, ngay cả sau khi lệnh cấm có hiệu lực, sẽ cho phép TikTok tiếp tục hoạt động. Bà dẫn chứng về thương vụ mua bán Twitter của Elon Musk - người đã đổi tên ứng dụng mạng xã hội top đầu tại Mỹ thành X, cho thấy việc bán một nền tảng truyền thông xã hội có thể diễn ra nhanh chóng. Bà cho biết giao dịch lớn này đã diễn ra trong khoảng 6 tháng kể từ khi đưa ra lời đề nghị đến khi hoàn tất.