Cách bảo vệ bản thân khỏi lừa đảo khi bị lộ căn cước công dân gắn chip

Nguy cơ tiềm ẩn

Hiện nay, thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chip đã được tích hợp nhiều dịch vụ tiện ích như bảo hiểm, ngân hàng, bằng lái xe, sổ hộ khẩu và các giấy tờ cá nhân quan trọng, giúp công dân thực hiện các thủ tục hành chính một cách nhanh chóng, chính xác và hiệu quả.

Tuy nhiên, nếu không may hình ảnh thẻ CCCD gắn chip bị lộ có thể tạo cơ hội cho kẻ xấu lợi dụng để vi phạm pháp luật gây ra nhiều rủi ro cho chủ thẻ. Theo Phòng An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc lộ CCCD như người dân đăng ký tài khoản trực tuyến, vay tiền hoặc mua sắm trả góp.

Việc nộp hồ sơ trực tuyến tại các cơ quan, công ty cũng có thể khiến thông tin cá nhân bị lộ nếu các đơn vị này không tuân thủ đúng quy trình bảo mật. Một trường hợp khác dẫn tới việc lộ thông tin là do người dân làm mất CCCD, căn cước. Kẻ xấu lấy được loại giấy tờ này có thể đăng ký mở tài khoản, SIM điện thoại hoặc thực hiện các giao dịch.

Kẻ xấu cũng thường xuyên thực hiện các cuộc gọi giả danh cơ quan công an, ngân hàng để yêu cầu xác minh số CCCD, từ đó khiến người dân vô tình cung cấp thông tin cá nhân. Trường hợp bị lộ nữa là người dân chủ quan chia sẻ hình ảnh thẻ CCCD gắn chip mà không làm làm mờ.

Hiện nay, nhiều ứng dụng cho vay tiền online có thủ tục rất đơn giản, không yêu cầu gặp mặt trực tiếp, không cần xác minh chính chủ, chỉ cần chụp hình ảnh mặt trước và mặt sau của CMND/CCCD là người vay nhận tiền ngay. Điều này tạo cơ hội cho các đối tượng xấu lấy thông tin cá nhân, gửi vào các ứng dụng vay tiền để chiếm đoạt tài sản.

Khi đến hạn đòi nợ, các ứng dụng này sẽ liên hệ đòi tiền chủ thẻ CMND/CCCD, gây rắc rối, làm phiền và ảnh hưởng đến uy tín, cuộc sống của người bị lừa. Trong trường hợp này, chủ thẻ cần nhanh chóng thông báo với đơn vị cho vay và cơ quan công an để được hỗ trợ giải quyết.

Nhiều ngân hàng hiện cũng cho phép người dùng mở tài khoản trực tuyến và thẻ sẽ được gửi tận nhà. Lợi dụng tính năng này, không ít kẻ lừa đảo đã sử dụng hình ảnh CCCD của người khác để mở tài khoản ngân hàng, rồi thực hiện các chiêu trò lừa đảo, ép nạn nhân chuyển tiền vào các tài khoản này.

Thực tế, không ít nạn nhân trong các vụ lừa đảo kiểu này trình báo cáo cơ quan chức năng, thì tài khoản ngân hàng lại không phải của chủ thẻ CCCD, khiến việc truy lại tiền và điều tra trở nên vô cùng khó khăn. Trong trường hợp này, người dân cần nhanh chóng liên hệ với ngân hàng để được hỗ trợ kịp thời.

Làm gì khi lộ căn cước công dân?

Khi biết bị lộ thông tin căn cước công dân, người dân giữ lại bằng chứng chứng minh việc mình đã chia sẻ ảnh CMND/CCCD cho người khác. Điều này giúp xác minh mình không liên quan đến các hoạt động vay tiền hay đăng ký sim trái phép.

Ngoài ra, người dân cũng có thể báo mất hoặc thông báo về việc bị lộ ảnh CMND/CCCD cho cơ quan chức năng. Mục đích của việc này không chỉ là để làm lại các giấy tờ quan trọng mà còn để ngăn ngừa việc số CMND/CCCD bị kẻ xấu lợi dụng vào các giao dịch trái phép, đồng thời có cơ sở để chứng minh rằng bản thân không liên quan đến những giao dịch đó.

Còn để biết thông tin về số CCCD có bị sử dụng vay nợ, anh Vũ Hải Nam - nhân viên Ngân hàng Quốc tế VIB (quận 1, TP. HCM) hướng dẫn: Người dân có thể truy cập vào website https://cic.gov.vn hoặc cài đặt ứng dụng CIC Credit Connect trên điện thoại để tra cứu lịch sử tín dụng. Chỉ cần đăng ký tài khoản với số CCCD và thông tin cá nhân, bạn sẽ biết được liệu có khoản vay hay thẻ tín dụng nào đứng tên mình, cùng với thông tin về số CCCD. Nếu phát hiện các khoản vay không phải do chính mình thực hiện thì có nghĩa thông tin CCCD của bạn đã bị lợi dụng. Trong trường hợp này, hãy liên hệ ngay với ngân hàng để báo cáo và yêu cầu hỗ trợ.

Anh Đỗ Phi Đạt - thành viên diễn đàn chongluadao.vn chia sẻ thêm, nếu nghi ngờ thông tin CCCD bị lợi dụng để đăng ký mã số thuế ảo, người dân có thể truy cập vào địa chỉ https://canhan.gdt.gov.vn/ để kiểm tra thông tin thuế bằng cách nhập các thông tin cá nhân.

Ngoài ra, để kiểm tra xem số CCCD của mình đã được đăng ký bao nhiêu sim chính chủ, hãy soạn tin nhắn theo cú pháp: TTTB (số CCCD) và gửi đến 1414 (miễn phí). Nếu phát hiện một số điện thoại không phải do mình đăng ký hoặc sử dụng, cần phản ánh ngay với nhà mạng viễn thông.

Theo anh Đạt, mỗi người cần chủ động kiểm tra và theo dõi thông tin liên quan đến CCCD để tránh bị lợi dụng. Nếu đã bị lộ thông tin hoặc mất CCCD, cần báo cáo ngay với cơ quan công an, ngân hàng và các nhà mạng viễn thông. Anh Đạt cũng nhấn mạnh đừng bao giờ đăng tải hoặc chia sẻ hình ảnh CCCD trên mạng xã hội, và tuyệt đối không cho người khác mượn CCCD.