Đề xuất quy định thêm các khoản giảm trừ gia cảnh cho cha mẹ đơn thân

Giảm trừ gia cảnh nên gắn với thực tế

Mức giảm trừ gia cảnh ảnh hưởng lớn đến cuộc sống nên thời gian qua thu hút được sự quan tâm từ cả người dân và chuyên gia. Với lần điều chỉnh cuối cùng vào năm 2020, mức giảm trừ gia cảnh hiện được đánh giá là đã lạc hậu khi không theo kịp chi phí sinh hoạt ngày càng tăng cao. 

Anh Trần Mạnh Hùng (quận 12, TP. HCM) cho rằng, mức giảm trừ 4,4 triệu đồng/người phụ thuộc/tháng theo Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện nay là quá thấp, đặc biệt đối với những người làm công ăn lương tại các đô thị lớn như TP. HCM và Hà Nội. Mức giảm trừ này gần như "muối bỏ biển" khi giá cả sinh hoạt đã tăng mạnh từ năm 2020 đến nay, khiến những người lao động càng thêm thiệt thòi.

Anh Hùng chia sẻ, anh có hai con nhỏ đang học lớp 4 và lớp 7 tại trường công. Ngoài các khoản chi tiêu cơ bản, anh còn phải chi trả cho các khóa học tiếng Anh, học thêm, học thể dục để con có thể phát triển toàn diện, cộng thêm tiền ăn uống trong gia đình.

Mặc dù chỉ chi tiêu ở mức tối thiểu, mỗi tháng anh vẫn phải chi ít nhất 8 triệu đồng cho mỗi con. Do đó, mức giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc hiện nay không phản ánh đúng thực tế chi phí nuôi con.

Chị Nguyễn Thị Minh (Nam Định) có con trai đang học đại học năm nhất, cũng bày tỏ mức giảm trừ hiện tại không đủ để trang trải cho chi phí sinh hoạt của sinh viên. Chị cho biết, chi phí cho một sinh viên học tại Hà Nội đã vượt quá 10 triệu đồng/tháng, bao gồm tiền nhà trọ, điện nước, học phí, ăn uống và các chi phí khác. Chị Hà mong Bộ Tài chính sớm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh để giảm bớt gánh nặng cho những người lao động như chị.

Nhiều chuyên gia kinh tế cũng nhận định, mức giảm trừ gia cảnh hiện tại đã trở nên lạc hậu so với sự biến động của nền kinh tế và xã hội. Đặc biệt, khi lương cơ sở đã tăng 30% từ ngày 1/7/2024 và chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đã tăng hơn 12% từ năm 2020 đến nay, việc chỉ dựa vào chỉ số CPI để khẳng định mức biến động chưa đến 20% và giữ nguyên mức giảm trừ gia cảnh là không hợp lý.

Các chuyên gia cho rằng, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cần căn cứ vào yếu tố như điều kiện sống của người nộp thuế, tình hình thực tế, chứ không chỉ dựa vào mức tăng CPI.

Đề xuất tăng lên mức 18 triệu đồng

Liên quan đến vấn đề này, các bộ ngành, địa phương và người nộp thuế đều đưa ra các ý kiến đề xuất sửa đổi mức giảm trừ gia cảnh trong dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), vừa được Bộ Tài chính gửi Chính phủ.

Cụ thể, tỉnh Hà Tĩnh đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế có thu nhập từ tiền công, tiền lương lên 18 triệu đồng/tháng và cho người phụ thuộc là 8 triệu đồng/tháng.

Tỉnh Sơn La đề xuất mức giảm trừ cho người nộp thuế là 16 triệu đồng/tháng và cho người phụ thuộc là 5 triệu đồng/tháng, trong khi tỉnh Ninh Thuận cũng đưa ra mức giảm trừ cho người nộp thuế là 14 triệu đồng/tháng và cho người phụ thuộc là 6 triệu đồng.

Bộ Quốc phòng cũng đề nghị nâng mức giảm trừ gia cảnh lên 17,3 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,9 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc. Đề xuất này xuất phát từ việc mức lương cơ sở đã tăng hơn 57%, từ 1,49 triệu đồng/tháng vào năm 2020 lên 2,34 triệu đồng/tháng hiện nay.

Ngoài đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh, nhiều bộ ngành và địa phương cũng đã kiến nghị bổ sung các khoản giảm trừ để hỗ trợ chi phí giáo dục, y tế, nhà ở, bảo hiểm xã hội tự nguyện cùng các khoản đầu tư cho sự phát triển con người.

Một số ý kiến đề xuất quy định thêm các khoản giảm trừ cho các trường hợp đặc biệt như cha mẹ đơn thân hoặc những người có người thân mắc bệnh hiểm nghèo. Những đối tượng này cần được áp dụng mức giảm trừ cao hơn mức chung.

Trong khi đó, tỉnh Bắc Giang đề nghị điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với điều kiện sinh hoạt thực tế ở từng vùng miền, thay vì áp dụng mức chung như hiện nay. Lý do là mức lương tối thiểu đã được chia theo 4 vùng khác nhau, cùng với sự gia tăng của giá cả hàng hóa và chi phí sinh hoạt, khiến mức giảm trừ hiện tại không còn phù hợp.

Trả lời các đề xuất này, Bộ Tài chính cho biết, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân đã đưa ra vấn đề nghiên cứu việc tăng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc, nhằm bảo đảm phù hợp với sự biến động của chỉ số giá tiêu dùng và các chỉ số kinh tế vĩ mô trong những năm gần đây, qua đó giảm gánh nặng cho người nộp thuế. Bộ cũng đồng ý với đề xuất bổ sung các khoản giảm trừ đặc thù như chi phí y tế và giáo dục.

Bộ Tài chính lưu ý: Nhằm phát huy tốt vai trò, ý nghĩa của chính sách thuế thu nhập cá nhân trong việc điều tiết thu nhập nhưng có tính đến điều kiện, hoàn cảnh của người nộp thuế, cần thiết rà soát, nghiên cứu bổ sung các khoản giảm trừ đặc thù khác trước khi tính thuế cho cá nhân người nộp thuế.

Tuy nhiên, phạm vi các khoản chi được giảm trừ và mức độ được giảm trừ đối với các khoản chi cần phải được cân nhắc, tính toán phù hợp để vừa đạt được mục tiêu đề ra nhưng cũng không làm giảm vai trò của chính sách thuế thu nhập cá nhân dưới phương diện là một công cụ tiết thu nhập, thực hiện phân phối lại thu nhập trong nền kinh tế.