Chuyên gia “hiến kế” giảm tai nạn giao thông do xe máy

Tai nạn giao thông do xe máy vẫn cao

Sáng 12/2, Ủy ban An toàn giao thông quốc gia tổ chức hội thảo với chủ đề "Giải pháp nâng cao an toàn giao thông cho người đi mô tô, xe máy tại Việt Nam”. Hiện nay, xe máy vẫn là phương tiện giao thông chủ yếu ở nước ta, với khoảng 77 triệu xe được đăng tính đến hết năm 2024.

Tại hội thảo, ông Trần Hữu Minh - Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho biết, nhiều năm qua, công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông tại Việt Nam, nhất là xe máy, đã đạt được những kết quả rất tích cực.

Việt Nam thường được cộng đồng quốc tế đánh giá là một điển hình trong việc thực thi chính sách đội mũ bảo hiểm khi đi mô tô, xe máy với tỷ lệ 90%, thậm chí ở nhiều địa phương còn đạt 95%. Các vấn đề khác như kiểm soát kiểm soát nồng độ cồn và tốc độ cũng đang được thực hiện rất hiệu quả.

Tuy nhiên, theo ông, vẫn còn nhiều thách thức. Một trong số đó là tình trạng nhóm tuổi từ 16-18 điều khiển xe máy dưới 50cc nhưng thiếu kiến thức và kỹ năng điều khiển phương tiện. Bên cạnh đó, số vụ tai nạn giao thông liên quan đến trẻ dưới 16 tuổi điều khiển xe hai bánh cũng diễn biến phức tạp. Nhiều vụ tai nạn xảy ra do vi phạm quy tắc giao thông như đi vào điểm mù hoặc chuyển hướng thiếu quan sát.

Bên cạnh đó, các vụ tai nạn giao thông do người điều khiển xe máy thường xảy ra do đi qua đường ngang thiếu quan sát, không làm chủ tốc độ, không nhường đường hoặc chuyển hướng mà không quan sát kỹ.

Đặc biệt, trên nhiều tuyến quốc lộ không có làn đường riêng cho xe thô sơ và các trục đường đô thị vẫn duy trì mô hình giao thông hỗn hợp. Đây chính là những tuyến đường có tỷ lệ tai nạn với xe máy cao.

Ông Lê Văn Đạt - Viện Chiến lược và Phát triển Giao thông vận tải cho biết, trong năm 2023, số vụ tử vong do tai nạn giao thông có tới 90% liên quan đến xe máy. Một trong những nguyên nhân chính là tỷ lệ người sử dụng mũ bảo hiểm không đạt tiêu chuẩn vẫn còn cao, đặc biệt là ở các khu vực nông thôn. Ngay tại Hà Nội, khoảng 19% người lái xe máy vẫn sử dụng mũ bảo hiểm không đạt yêu cầu.

PGS.TS Vũ Hoài Nam - giảng viên tại Trường Đại học Xây dựng cho biết thêm, tại Việt Nam, có nhiều yếu tố góp phần gia tăng rủi ro mất an toàn giao thông đối với người đi mô tô, xe máy.

Cụ thể, việc thiếu các khuyến cáo về sự phù hợp giữa thể trạng con người và phương tiện mô tô, xe máy, cũng như chưa có giới hạn gia tốc đối với xe máy khi lưu thông trên những đoạn đường không tốt, là những vấn đề đáng lo ngại.

Ngoài ra, thiết bị chiếu sáng và phản quang của xe máy vẫn còn thiếu sót và chưa có sự chú trọng đầy đủ vào trang thiết bị bảo hộ cho người lái xe. Một yếu tố khác là thiếu kiến thức về bảo dưỡng, phát hiện các khiếm khuyết của phương tiện, điều này càng làm gia tăng nguy cơ tai nạn giao thông.

Quy chuẩn đường riêng cho xe máy

Về giải pháp đảm bảo an toàn giao thông cho người đi xe máy tại Việt Nam, ông Trần Hữu Minh cho rằng cần phải thay đổi chương trình đào tạo và sát hạch giấy phép lái xe cho người đi xe máy, nhằm làm cho quá trình này trở nên chặt chẽ hơn. Cần nâng cao nhận thức về các nguy cơ như tốc độ, rượu bia, mũ bảo hiểm và việc sử dụng điện thoại khi lái xe.

Đồng thời, cần chú trọng hơn vào thực hành các kỹ năng lái xe bao gồm việc điều chỉnh tốc độ, sử dụng đúng phần đường, làn đường, thực hiện các quy tắc khi chuyển hướng, nhận diện điểm mù, quan sát gương và an toàn giao thông khi di chuyển vào ban đêm.

Ông đề xuất cần có quy định pháp luật cụ thể về thiết kế kết cấu hạ tầng giao thông dành riêng cho xe máy như việc quy định tiêu chuẩn làn đường riêng cho xe máy.  Song song, cần tăng cường ứng dụng công nghệ để nâng cao tính an toàn cho mô tô, xe máy, đặc biệt là việc sử dụng công nghệ trong xử phạt nguội đối với hành vi vi phạm của người lái xe máy.

Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục, đào tạo và sát hạch kiến thức lái xe cho học sinh, đặc biệt là đối với xe máy dưới 50cc.

TS. Dương Khánh Vân - đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam chia sẻ, các vụ tai nạn liên quan đến xe hai và ba bánh thường có thể dự đoán và phòng ngừa.

Để làm được điều này, cần tiếp tục xử lý nghiêm các vi phạm của người đi xe máy liên quan đến rượu bia, mũ bảo hiểm và khuyến khích việc đào tạo, sát hạch giấy phép lái xe toàn diện ở tất cả độ tuổi người đi xe máy, bao gồm cả xe dưới 50cc. Cùng đó, tiếp tục nâng cao tỷ lệ đội mũ bảo hiểm đúng cách; chú trọng ứng phó sau tai nạn, kích hoạt hệ thống chăm sóc khẩn cấp với người bị thương sau va chạm giao thông.