Tại Hội nghị Thường trực Chính phủ với doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) với chủ đề "Nhiệm vụ, giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số, phát triển đất nước nhanh và bền vững", Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh yêu cầu tạo đột phá trong phát triển nhà ở xã hội (NOXH).
Chưa dứt điểm điệp khúc “vừa thừa vừa thiếu” NOXH
Tại hội nghị, đại diện UBND TP Hà Nội cho biết, thành phố đang triển khai ba dự án NOXH tập trung tại huyện Đông Anh, trong đó có một khu quy hoạch gần 200 ha được phát triển theo mô hình nhà ở thương mại nhưng với giá thành thấp hơn. Hà Nội đặt mục tiêu kiểm soát giá NOXH dưới 18 triệu đồng/m², mức giá khả thi với phần lớn hộ gia đình có nhu cầu.
Trong thời gian tới, thành phố sẽ khởi công một dự án tại Đông Anh, gồm 14 tòa nhà với hơn 1.000 căn hộ, cam kết hoàn thành trong vòng hai năm và dự kiến đưa vào sử dụng vào quý IV/2026. Đồng thời, Hà Nội tích cực hưởng ứng đề án xây dựng một triệu căn NOXH theo chỉ đạo của Thủ tướng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tại hội nghị Thường trực Chính phủ với doanh nghiệp Nhà nước
Mặc dù các địa phương đang đẩy mạnh phát triển NOXH, nhưng nghịch lý “vừa thừa, vừa thiếu” vẫn tồn tại. Nhiều dự án mở bán nhưng không có người mua, trong khi không ít người dân lại chật vật tìm nhà phù hợp.
Điển hình, tại Đà Nẵng, Sở Xây dựng vừa phải mở bán lại 250 căn NOXH tồn kho từ những đợt bán trước tại Khu đô thị xanh Bàu Tràm Lakeside (quận Liên Chiểu) với giá từ 540 triệu đồng/căn. Dự án có tổng cộng 1.549 căn hộ thuộc bốn tháp chung cư, nhưng đến nay vẫn còn lượng lớn chưa bán được.
Tình trạng tương tự cũng diễn ra tại nhiều địa phương khác. Tại Hà Nội, Tổ hợp NOXH AZ Thăng Long (Hoài Đức) dù đã mở bán hơn 20 đợt nhưng vẫn còn nhiều căn chưa có người mua.
Trong báo cáo gửi Bộ Xây dựng, UBND tỉnh Bắc Ninh cho biết dù địa phương đã đầu tư xây dựng hàng chục nghìn căn nhà ở cho công nhân, nhưng số lao động đăng ký mua lại rất ít. Hiện tại, tỉnh có bảy dự án nhà ở công nhân đã hoàn thành hoặc hoàn thành một phần, cung cấp khoảng 4.000 căn hộ, song số lượng công nhân trong các khu công nghiệp quan tâm vẫn rất hạn chế.
Nhiều dự án NOXH đã được xây dựng xong nhưng rơi vào tình trạng mòn mỏi chờ khách mua
Tại TP.HCM, một dự án NOXH tại TP Thủ Đức được xây dựng dành riêng cho công nhân thuê trong 43 năm, với khoảng 1.000 căn hộ. Giá thuê trung bình cho một căn rộng 88 m² là 1,7 tỷ đồng, tương đương 39 triệu đồng/năm (khoảng 3,3 triệu đồng/tháng).
Dù mức giá này đã được tính toán để phù hợp với thu nhập của công nhân, nhưng số người quan tâm và đăng ký thuê vẫn rất thấp. Theo các chuyên gia, ngoài yếu tố giá cả, nguyên nhân còn đến từ vị trí chưa phù hợp, hạ tầng thiếu đồng bộ và các tiện ích chưa đáp ứng nhu cầu thực tế.
NOXH không phải là giải pháp "chữa cháy" cho đất dư thừa
Thủ tướng yêu cầu Hà Nội và các địa phương giao nhiệm vụ cụ thể cho doanh nghiệp trong phát triển nhà ở xã hội (NOXH), nhằm tránh tình trạng cung không đáp ứng đủ cầu. Dẫn chứng một dự án NOXH chỉ có hơn 100 căn hộ nhưng thu hút hàng nghìn người bốc thăm, cho thấy nhu cầu lớn trong khi nguồn cung còn hạn chế.
Mặt khác, NOXH không thể chỉ được xây dựng ở những khu vực xa xôi, nơi đất còn dư thừa hoặc không thể phát triển nhà ở thương mại. Hà Nội cần mở rộng quy hoạch NOXH không chỉ tại Đông Anh, mà cả ở các quận, huyện khác để đảm bảo người dân có thể tiếp cận nhà ở thuận tiện hơn.
Thủ tướng lấy ví dụ, nếu người dân ở Đan Phượng nhưng phải di chuyển xa đến Đông Anh để mua NOXH, điều này là bất hợp lý. Vì vậy, cần quy hoạch các khu NOXH ngay tại Đan Phượng để đáp ứng đúng nhu cầu.
Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu ưu tiên phát triển NOXH hơn nhà ở thương mại. Các dự án NOXH phải có hạ tầng và tiện ích tương đương với nhà ở thương mại, chỉ khác ở chỗ được Nhà nước hỗ trợ chính sách. Đồng thời, cần triển khai song song hai hình thức mua và thuê mua, thay vì chỉ tập trung vào quyền sở hữu, nhằm mở rộng cơ hội tiếp cận nhà ở cho nhiều đối tượng hơn.
Các chuyên gia cho rằng, phát triển NOXH không phải là hoạt động từ thiện, mà là một chính sách kinh tế mang tính nhân văn
Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng tiếp tục hoàn thiện chính sách, đưa ra giải pháp cụ thể để đẩy nhanh tiến độ phát triển NOXH. Cần tổ chức thường xuyên các hội nghị chuyên đề để thảo luận vướng mắc và tìm hướng giải quyết hiệu quả.
Thủ tướng nhấn mạnh, với quỹ đất sẵn có và các chính sách đã được ban hành, nếu tình trạng chậm trễ vẫn kéo dài, cần đặt câu hỏi: “Nếu chúng ta không làm, thì ai sẽ làm?”
Trước đó, TS. Trần Xuân Lượng (Trường Đại học Kinh tế Quốc dân) đề xuất bốn nhóm giải pháp thúc đẩy phát triển NOXH. Trước hết, cần quy hoạch quỹ đất sạch, sẵn sàng bàn giao cho nhà đầu tư. Tiếp theo, cần đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy nhanh quy trình thẩm định dự án. Về nguồn vốn, ngoài huy động từ bán nhà ở hình thành trong tương lai, có thể khai thác thêm từ các tổ chức quốc tế và nguồn kiều hối. Cuối cùng, cần giảm lãi suất ưu đãi để tăng khả năng tiếp cận nhà ở cho người dân.
Trong khi đó, theo KTS. Trần Ngọc Chính (Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Việt Nam), Luật Nhà ở sửa đổi cần định hướng để Nhà nước đóng vai trò dẫn dắt, tạo điều kiện thuận lợi và có chính sách ưu đãi mạnh mẽ về quỹ đất. Để phát triển NOXH bền vững, chính sách đất đai cần đủ hấp dẫn để thu hút nhà đầu tư.
Ông Lượng cũng nhấn mạnh, phát triển NOXH không phải là hoạt động từ thiện, mà là một chính sách kinh tế mang tính nhân văn, góp phần ổn định an sinh xã hội. Dù dành cho người thu nhập trung bình, các dự án vẫn cần đảm bảo chất lượng sống phù hợp. Do đó, Nhà nước nên giữ vai trò chủ đạo và ưu tiên đầu tư công trong lĩnh vực này.
Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định số 444, giao chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội (NOXH) đến năm 2030, tích hợp vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương.
Năm 2025, các tỉnh, thành phải hoàn thành 100.275 căn NOXH, trong đó Hà Nội 4.670 căn, TP.HCM 2.874 căn, Hải Phòng 10.158 căn, Đà Nẵng 1.500 căn... Giai đoạn 2025-2030, tổng chỉ tiêu là 995.445 căn, với Hà Nội phải hoàn thành 56.200 căn, TP.HCM 69.700 căn, Hải Phòng 33.500 căn, Đà Nẵng 12.800 căn...
Quang Đăng
Link nội dung: https://dothi.reatimes.vn/thu-tuong-noxh-khong-phai-la-giai-phap-chua-chay-cho-dat-du-thua-9933.html