Khó hoàn thành chỉ tiêu
Sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2024, Bộ Xây dựng cho biết phân khúc nhà ở xã hội (NOXH) có 8 dự án đã hoàn thành. Thống kê từ năm 2021 đến nay, cả nước có 503 dự án đã triển khai, quy mô 418.200 căn. Trong đó, đã có 75 dự án đã hoàn thành với quy mô 39.884 căn; khởi công xây dựng 128 dự án tương đương 15.379 căn; chấp thuận chủ trương đầu tư 300 dự án với khoảng 262.937 căn.
Theo đề án đầu xây dựng ít nhất một triệu căn NOXH, riêng năm nay Chính phủ đặt mục tiêu hoàn thành xây dựng khoảng 130.000 căn. Với con số thống kê trên, Bộ Xây dựng đánh giá khó hoàn thành chỉ tiêu được giao trong năm nay.
Trong 6 tháng đầu năm 2024, cả nước có thêm 8 dự án nhà ở xã hội.
Trong thời gian qua, theo phản ánh của nhiều doanh nghiệp làm NOXH, các thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư sẽ khiên 100% dự án gặp “ách tắc”. Bởi lẽ, pháp luật về nhà ở có ưu đãi chủ đầu tư dự án NOXH được điều chỉnh tăng mật độ xây dựng hoặc hệ số sử dụng đất lên tối đa 1,5 lần nhưng rất khó để thực hiện thực tế.
Nguyên nhân được các doanh nghiệp nhận định, Nghị định 31/2021/NĐ - CP quy định việc thẩm định sự phù hợp của dự án đầu tư với các quy hoạch khi làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư phải có đánh giá về sự phù hợp của dự án đối với quy hoạch chi tiết hoặc quy hoạch phân khu (nếu có).
Trường hợp quy hoạch chi tiết, quy hoạch phân khu chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì đánh giá sự phù hợp của dự án đầu tư với quy hoạch chung. Đây là quy định mà 100% dự án NOXH và phần lớn dự án nhà ở thương mại không thể đáp ứng được.
Trong khi đó, nếu không nhận được quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư thì doanh nghiệp không thể tiếp tục các thủ tục tiếp theo như quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, giao đất, cho thuê đất, tính tiền sử dụng đất…
Từ thực tế này, một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Bộ Xây dựng đặt ra trong 2 quý cuối năm là tập trung đôn đốc các địa phương triển khai đề án. Đồng thời tiếp tục thực hiện nhiệm vụ tổ công tác của Thủ tướng về rà soát, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong triển khai thực hiện các dự án.
Khơi thông gói tín dụng 120.000 tỉ đồng
Về tiến độ triển khai gói vay 120.000 tỉ đồng Bộ Xây dựng cho biết chỉ mới giải ngân được 1%, tức khoảng 1.234 tỉ đồng. Trong đó, khoảng 1.200 tỉ đồng là giải ngân cho chủ đầu tư tại 12 dự án, tức là mới giải ngân được hơn 30 tỷ cho người mua nhà.
Tính đến thời điểm hiện tại, ngoài 4 ngân hàng thương mại cổ phần nhà nước gồm BIDV, Vietinbank, Agribank, Vietcombank đã có thêm TPbank và VPBank đăng ký tham gia chương trình tín dụng cho dự án NOXH với số tiền mỗi ngân hàng là 5.000 tỉ đồng.
Thực tế, việc triển khai gói tín dụng cho dự án NOXH tại các địa phương còn gặp rất nhiều khó khăn. Điển hình tại tỉnh Hải Dương, gói tín dụng này chưa thể giải ngân. Tỉnh này có 1 dự án NOXH có thể được tiếp cận vay vốn đó là dự án khu NOXH tại Khu đô thị mới phía Nam TP Hải Dương (phân khu 2) (xã Liên Hồng và xã Gia Xuyên) do Công ty CP Đầu tư Bất động sản Thành Đông làm chủ đầu tư.
Dự án hiện vẫn đang trong quá trình hoàn tất thủ tục để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tính giá bán, giá cho thuê và cho thuê mua NOXH. Vì vậy, khi nào dự án được cấy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và hoàn thành việc tính các loại giá này thì mới hoàn thiện đầy đủ tính pháp lý để được vốn.
Gói tín dụng 120.000 tỉ đồng mới giải ngân được 1%.
Không riêng doanh nghiệp, ngay cả người dân cũng gặp khó khi tiếp cận vay vốn ngân hàng để mua NOXH. Theo một chuyên viên ngân hàng, người mua NOXH có thể thế chấp bằng tài sản hình thành trong tương lai chính là căn hộ dự định mua thông qua hợp đồng mua bán với chủ đầu tư. Khi đó, khách hàng, ngân hàng, chủ đầu tư sẽ cùng ký vào hợp đồng 3 bên.
Ngân hàng sẽ giải ngân theo tiến độ thanh toán từ chủ đầu tư, khách hàng cam kết ngay khi nhận được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sẽ đưa vào ngân hàng dùng làm tài sản bảo đảm.
Để tháo gỡ những khó khăn, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang nghiên cứu sửa đổi một số nội dung của gói tín dụng ưu đãi này sớm trình Chính phủ thông qua. NHNN cũng dự kiến tăng quy mô gói cho vay bằng việc khuyến khích sự tham gia của nhiều ngân hàng thương mại khác.
Đồng thời, tăng thêm mức ưu đãi lãi suất theo hướng người vay sẽ hưởng lãi suất khoảng 5%/năm, thấp hơn 3% so với lãi suất vay trung và dài hạn của nhóm Big4, áp dụng ưu đãi trong 5 năm và kết thúc sau 10 năm. Riêng với doanh nghiệp đầu tư dự án NOXH sẽ giữ nguyên mức ưu đãi giảm 1,5 - 2%/năm so với lãi suất vay thông thường.
