Mới đây, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai cho hay, nơi đây vừa điều trị thành công cho một bệnh nhân M.T.L. (64 tuổi, Thanh Hóa) bị nhiễm độc nhôm.
Trước khi nhập viện, bà M.T.L liên tiếp xuất hiện tình trạng ngứa lòng bàn tay, chân, toàn thân nhưng không xuất hiện có các nốt ban hay sẩn mề đay. Bà đã đi khám nhiều nơi, thậm chí đến cả các chuyên khoa điều trị dị ứng khám nhưng bệnh không đỡ.
Cuối cùng, bà tới Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai thăm khám. Khai thác thông tin từ bệnh nhân, các bác sĩ được biết khoảng 10 năm nay, bà L. thường xuyên sử dụng phèn chua để chữa hôi nách. Bà L. đã rang phèn chua, sau đó tán bột rồi bôi vào nách 2 lần/ngày.
Nghi vấn bệnh nhân nhiễm độc kim loại, bác sĩ đã chỉ định xét nghiệm kiểm tra cho bà L. Kết quả xét nghiệm cho thấy, nồng độ nhôm trong máu và nước tiểu của bệnh nhân cao hơn mức cho phép.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho biết, tiêu chuẩn nồng độ nhôm trong máu không được quá 12mcg/lít và nước tiểu phải dưới 12mcg/24h. Với bệnh nhân M.T.L., chỉ số trong máu 12,5mcg/lít và nước tiểu 47,37mcg/24h. Điều đặc biệt, chức năng thận của bệnh nhân bình thường, nghĩa là nồng độ nhôm trong cơ thể tăng không phải do suy thận.
Bà L. chia sẻ, chữa hôi nách bằng phèn chua là một mẹo chữa dân gian được nhiều người lan truyền sử dụng. Bà không hề nghĩ sẽ bị nhiễm độc khi áp dụng cách này. Sau gần 1 tháng điều trị, tình trạng của bà L. đã cải thiện nên được ra viện, uống thuốc ngoại trú và tái khám định kỳ.
Các hợp chất nhôm trên thực tế vẫn được sử dụng để bào chế và chữa bệnh như thuốc bao bọc niêm mạc dạ dày tá tràng để điều trị các bệnh lý dạ dày, chữa mùi hôi cơ thể. Nhôm và các hợp chất của nhôm cũng thường được dùng trong chất phụ gia thực phẩm, các sản phẩm tiêu dùng (như đồ dùng nhà bếp) và trong xử lý nước uống (các chất lắng lọc nước…).
Không chỉ dược phẩm mà các loại nồi, tô, chén, màng bọc thực phẩm… và thậm chí mỹ phẩm mà chúng hay sử dụng đều chứa nhôm. Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên cho hay, các nghiên cứu cho đến nay cho thấy, nếu những vật dụng, phụ gia, dược phẩm được sản xuất đúng theo tiêu chuẩn và sử dụng đúng chỉ định thì lượng nhôm vào cơ thể người qua những nguồn này không đáng kể.
Nhiễm độc nhôm thường xảy ra trong môi trường lao động với những người hay phải tiếp xúc với nhôm, hít phải bụi nhôm... Những người bị suy thận, chạy thận nhân tạo nguy cơ nhiễm độc nhôm cũng cao hơn. Do vậy, trường hợp như bệnh nhân L. nhiễm độc qua da rất hiếm gặp. Nhất là nguyên nhân lại từ một thứ rất quen thuộc, thông dụng, được sử dụng rộng rãi. Phèn chua là muối sunfat kali nhôm.
Theo Ủy ban Châu Âu, các sản phẩm chăm sóc da, mỹ phẩm chứa nhôm với hàm lượng không quá mức sau đây thì không gây nguy cơ nhiễm độc nhôm: Sản phẩm ngăn mồ hôi hoặc khử mùi không phải dạng xịt với nhôm không quá 6,25%, dạng xịt với nhôm không quá 10,6%, kem đánh răng có thành phần nhôm không quá 2,65% và son môi chứa nhôm không quá 0,77%.
Trường hợp bệnh nhân L. đã dùng phèn chua rang lên, rồi tán bột bôi trực tiếp nên hàm lượng nhôm rất cao, cộng thêm dùng nhiều năm khiến nhôm tích tụ nhiều trong cơ thể. Khi nhôm vào cơ thể sẽ tích lũy và gắn chặt ở xương, nên việc đào thải, loại trừ nhôm ra khỏi cơ thể rất khó khăn và mất nhiều thời gian.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo, người dân không nên bôi phèn chua kéo dài trên da, nên dùng các sản phẩm chăm sóc da bảo đảm an toàn. Người bị bệnh dạ dày tá tràng nên đi khám bệnh để được bác sĩ kê đơn an toàn, không tự dùng các thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày kéo dài, đặc biệt khi bị suy thận.
