Mới đây, tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) cho biết, nơi đây đang điều trị cho một nam thanh niên 20 tuổi bị tổn thương não, tim vì thuốc lá điện tử trộn ma túy. Bệnh nhân là sinh viên một trường đại học tại Hà Nội, nhập viện vào ngày 26/6.
Người thân cho biết, khoảng 4h ngày 26/6, gia đình nghe thấy tiếng động lạ nên vội tới kiểm tra thì phát hiện bệnh nhân đang co giật, bất tỉnh. Ngay lập tức, bệnh nhân được đưa đến bệnh viện gần nhà, rồi được chuyển tới Trung tâm Chống độc.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguy cho hay, nam bệnh nhân nhập viện trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp, tổn thương đa cơ quan, có tổn thương não, tim, nhiễm toan chuyển hóa nặng, suy thận. Vào năm 2023, bệnh nhân này cũng từng phải điều trị tại Trung tâm Chống độc vì ngộ độc thuốc lá điện tử.
Những trường hợp phải vào Trung tâm Chống độc do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng như bệnh nhân trên không hiếm gặp. Hiện nay, rất nhiều mẫu thuốc lá mới được phát hiện chứa chất ma túy, cần sa tổng hợp.
Báo cáo tổng hợp của gần 700 cơ sở khám chữa bệnh cho thấy, chỉ riêng năm 2023, có đến hơn 1.200 trường hợp nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Triệu chứng khi nhập viện chủ yếu do dị ứng, ngộ độc, tổn thương phổi cấp.
Ông Nguyễn Trọng Khoa - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, cho biết, tỷ lệ người trưởng thành (15 tuổi trở lên) sử dụng thuốc lá điện tử đã tăng từ 0,2% năm 2015 lên 3,6% năm 2020. Nếu tính riêng, con số này ở nam giới còn tăng cao hơn từ 0,4% (năm 2015) lên 5,6% (năm 2020).
Trong khi đó, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm - chuyên gia Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho hay, các sản phẩm thuốc lá mới rất độc hại cả trước mắt và về lâu dài, khác với thuốc lá truyền thống. Đặc biệt, gần đây tỷ lệ người sử dụng gia tăng tương đối nhanh chóng.
Bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm nhấn mạnh, đây là mối nguy cơ lớn, nếu không ngăn được làn sóng gia tăng của thuốc lá mới thì kết quả phòng chống thuốc lá chúng ta vất vả đạt được trong những năm vừa qua sẽ bị xóa đi rất nhanh. Tại nước ta, các sản phẩm này hiện không được phép nhập khẩu nhưng việc buôn bán tiếp cận dễ dàng. Nếu cứ để như vậy thì tỷ lệ sử dụng sẽ gia tăng nhanh chóng.
Theo WHO, từ khói của một sản phẩm thuốc lá điện tử khá phổ biến, các nhà khoa học đã tìm ra ít nhất 4 chất trong số này gây ung thư, 15 chất có khả năng gây tổn thương gen. Hàm lượng chất độc trong thuốc lá điện tử thay đổi theo cách sử dụng. Nhiều nguy cơ bệnh mãn tính giống như thuốc lá thông thường.
Trong thuốc lá điện tử chứa nicotine là chất gây nghiện, vì thế trẻ vị thành niên khi sử dụng có thể vật vã, khó chịu. Nicotine làm ảnh hưởng đến tim mạch, hệ hô hấp và tăng nguy cơ ung thư, các cơn đau thắt ngực, đột quỵ, suy tim, suy giảm miễn dịch, sức đề kháng và các vấn đề sức khỏe khác. Đặc biệt, nó còn gây hại cho phát triển não bộ ở trẻ em, làm suy giảm trí nhớ.
Ngoài ra, thuốc lá điện tử và cả một số loại thuốc lá mới phát sinh sử dụng nhiều hóa chất, hương liệu phối trộn, tỷ lệ nicotine có thể tự ý điều chỉnh, thậm chí thêm ma túy và các chất gây nghiện khác vào cũng khó bị phát hiện. Theo WHO, chưa có bằng chứng về việc thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá điếu thông thường. Ngược lại, bằng chứng cho thấy người sử dụng thuốc lá điện tử tăng nguy cơ sử dụng cùng lúc nhiều loại thuốc lá.
Thời gian gần đây, thuốc lá mới đang là vấn đề nóng. Hiện nay, do chưa có cơ chế pháp lý rõ ràng để quản lý thuốc lá mới nên các sản phẩm này đang được nhập lậu vào Việt Nam. Với giá thành rẻ, hình thức bắt mắt, dễ dàng tiếp cận, thuốc lá điện tử đang ngày càng được nhiều người trẻ sử dụng. Từ đó dẫn đến tình trạng gia tăng các ca nhập viện do sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới.
Trước những tác hại của thuốc lá điện tử tới sức khỏe, Bộ Y tế đã đề xuất Quốc hội, Chính phủ ban hành quy định cấm toàn diện với các sản phẩm này. Cụ thể, cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác có thể sẽ xuất hiện trong tương lai.
