Mới đây, Công ty dược phẩm AstraZeneca đã lần đầu tiên thừa nhận, vaccine Covid-19 của họ "trong những trường hợp rất hiếm có thể gây ra huyết khối kèm hội chứng giảm tiểu cầu (TTS)". Khi đó, bệnh nhân sẽ có cục máu đông và số lượng tiểu cầu trong máu thấp.
Ngay lập tức, thông tin này đã thu hút sự chú ý của dư luận trên toàn thế giới, vì AstraZeneca là một trong những hãng cung cấp vaccine hàng đầu thời điểm đại dịch Covid-19 bùng phát. Hàng triệu người đã được tiêm loại vaccine này.
Nhiều người lo sợ rằng, họ sẽ có nguy cơ xuất hiện cục máu đông và biến chứng khác sau khi tiêm vaccine Covid-19 của AstraZeneca. Dẫu vậy, việc đánh giá chính xác về lợi ích và rủi ro của một chủng vaccine vẫn còn đang gây tranh cãi.
Ngày 3/5, Bộ Y tế đã lên tiếng về thông tin này. Theo đó, Bộ cho rằng tác dụng phụ của vaccine Covid-19 AstraZeneca (nếu có) chỉ xảy ra trong một năm, người đã tiêm không nên hoang mang.
Ông Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Quản lý Khám cho biết, hầu hết mọi người đã tiêm vaccine Covid-19 AstraZeneca được vài năm, do đó "không cần quá lo ngại bị tác dụng phụ dẫn đến đông máu".
Thời điểm tổ chức tiêm vaccine Covid-19, cơ quan chức năng đã cảnh báo đến người dân về tác dụng phụ đông máu. Bộ Y tế cũng đã xây dựng quy trình tiêm chủng chặt chẽ, người dân phải đo huyết áp, khám sàng lọc và được theo dõi chặt chẽ trước, trong và sau tiêm.
Bộ cũng khuyến cáo theo dõi, phát hiện sớm để xử trí kịp thời những biến cố đông máu hiếm gặp sau tiêm như cần nhập viện khi nhức đầu dữ dội; buồn nôn và nôn; đau bụng, đau lưng; thay đổi thị lực...
Một chuyên gia của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương chia sẻ, các loại vaccine khi được cấp phép sử dụng đều phải trải qua quá trình kiểm duyệt rất nghiêm ngặt. Tỷ lệ phản ứng phụ ghi nhận sau tiêm vaccine Covid-19 của AstraZeneca rất thấp.
Thực tế ghi nhận tại Việt Nam đã có hàng chục triệu liều vaccine của AstraZeneca được tiêm chủng nhưng chỉ có một vài trường hợp phản ứng liên quan đến huyết khối sau tiêm, không đe dọa tính mạng. Theo vị chuyên gia này, đây là một tỷ lệ vô cùng thấp. Việt Nam đã dừng triển khai tiêm chủng vaccine Covid-19 AstraZeneca, đến nay không ghi nhận thêm trường hợp có phản ứng bất lợi sau tiêm.
Trong khi đó, PGS.TS Đỗ Văn Dũng - Trưởng khoa Y tế công cộng, Đại học Y Dược TP. HCM khẳng định, trường hợp thuốc và vaccine gây ra bất lợi (tác dụng phụ) là luôn có. Việc AstraZeneca công nhận vaccine Covid-19 của hãng có thể gây đông máu trong một số trường hợp hiếm gặp là đúng về mặt khoa học. Tuy nhiên, người dân cũng không cần quá hoang mang.
Bởi, các nhà khoa học đã biết rõ được cơ chế gây đông máu. Hiện tượng đông máu chỉ xảy ra ở một số người nhất định và nếu có thì sẽ xuất hiện sau tiêm một vài tháng.
Vaccine nào cũng có những biến cố bất lợi như vaccine ngừa Covid-19 của Moderna, Pfizer đã được chứng minh có thể gây viêm cơ tim. Dù vậy, khi cân nhắc giữa lợi và hại thì rõ ràng lợi ích mang lại lớn hơn. Thời điểm đó, nếu chúng ta không tiêm vaccice thì sẽ có nhiều bệnh nhân tử vong do Covid-19.
Với công bố chính thức của AstraZeneca, chúng ta đã biết được nguy cơ của vaccine Covid-19 thì sẽ tránh được những trường hợp đáng tiếc có thể xảy ra.
Trong tương lai sẽ cần phải có thêm những nghiên cứu về các biến chứng bất lợi của vaccine để giảm được nguy cơ đông máu xảy ra và loại trừ đối tượng có nguy cơ để không tiêm vaccine.
Nhiều chuyên gia nước ngoài cũng đã đưa ra ý kiến về thông tin này. Ông Ganga Ketkar - nhà cựu khoa học của Hội đồng Nghiên cứu Y tế Ấn Độ (ICMR) cũng cho biết, các triệu chứng của đông máu kèm Hội chứng giảm tiểu cầu (TTS) thường chỉ có thể xảy ra trong cơ thể từ 5 đến 30 ngày sau tiêm vaccine. Như vậy, người khỏe mạnh sau 1 tháng tiêm vaccine hầu như đều có thể tránh được rủi ro này.
Theo ông Ketkar, mọi người không nên lo lắng quá mức, vì số ca mắc rất hiếm. Dẫu vậy, ông cũng đồng tình với quan điểm rằng, các hãng phát triển vaccine cần nghiêm túc tiếp tục giám sát tính an toàn của vaccine sau khi đưa ra thị trường.
Theo một chuyên gia cấp cao trong nhóm phòng chống dịch Covid-19, ở Ấn Độ, Covishield (loại vaccine sản xuất bởi Viện Huyết thanh Ấn Độ từ công nghệ của AstraZeneca) vẫn được sử dụng để tiêm chủng cho 90% dân số Ấn Độ và đã có hiệu quả tốt.
Một số cơ quan quản lý trên thế giới cũng khẳng định rằng, lợi ích của việc tiêm chủng vượt trội hơn so với các rủi ro của các tác dụng phụ vốn rất hiếm khi xảy ra.
