Kiều hối ngày càng quan trọng
Thời gian gần đây, lực lượng kiều bào Việt Nam sinh sống, làm việc ở nước ngoài phát triển mạnh về quy mô. Số liệu thống kế từ Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cho biết, năm 2015 cộng đồng người Việt ở nước ngoài có 4,5 triệu người, năm 2020 là 5,3 triệu người và đến năm 2023 tăng lên 6 triệu người, lực lượng Việt kiều đã có mặt sinh sống và làm việc tại 130 quốc gia, vùng lãnh thổ. Ngoài ra, còn khoảng 650.000 lao động Việt Nam đang làm việc tại 40 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới.
Với lực lượng kiều bào đông đảo, gia tăng mạnh theo từng năm nên lượng kiều hối về nước trong 10 năm trở lại đây luôn duy trì vị trí trong Top 10 quốc gia có lượng kiều hối lớn nhất thế giới và trong Top 3 khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Theo đó, lũy kế từ năm 1993 đến hết 2022 đạt trên 190 tỷ USD, gần bằng lượng vốn FDI giải ngân trong cùng kỳ. Nếu tính cả năm 2023 thì lũy kế đạt khoảng 206 tỉ USD.
Nguồn tiền kiều hối tăng trưởng mạnh theo từng năm.
Riêng năm 2023, lượng kiều hối “chảy” về cả nước ước đạt 16 tỷ USD, tăng 32% so với năm trước. Trong đó, TP Hồ Chí Minh chiếm tới 9,46 tỉ USD, tăng 43,3% so với năm 2022 và cao gấp 3 lần so với nguồn vốn đầu tư nước ngoài đổ vào TP này. Đáng chú ý, ước tính mỗi năm có tới 25% lượng kiều hối được gửi gắm vào thị trường địa ốc.
Cũng như nhiều quốc gia trên thế giới, nguồn tiền kiều hối đổ về Việt Nam được triển khai qua một số hình thức: đầu tư trực tiếp nước ngoài, viện trợ... nhưng theo hình thức nào thì đây cũng được xem là kênh vốn ngoại tệ có tính ổn định nhất, ngay cả ở thời điểm xảy ra khủng hoảng kinh tế. Kênh vốn này có đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, giảm bớt sự mất cân đối trong cán cân thanh toán, giảm thiểu sự phụ thuộc vào nguồn vốn nước ngoài, tăng trưởng dự trữ ngoại tệ và giúp tạo thêm công ăn việc làm cho một bộ phận không nhỏ đồng bào trong nước.
Nguồn cầu mạnh mẽ cho thị trường BĐS
Các chuyên gia cho rằng, thời gian gần đây lượng kiều hối đổ về nước luôn tăng trưởng mạnh, năm sau cao hơn năm trước là do Việt Nam đã cải cách theo cơ chế thị trường với những chính sách mở cửa, cùng với nỗ lực để thúc đẩy tự do tài chính, hội nhập, cải cách pháp lý; Trong khi đó, kinh tế vĩ mô tăng trưởng ổn định, tạo niềm tin cho kiều bào gửi tiền về nước; Ngoài ra, với cơ chế thương mại hóa hệ thống ngân hàng, giúp rút ngắn thời gian, đơn giản thủ tục và giảm thiểu chi phí khi gửi tiền đã khuyến khích thu hút dòng tiền kiều hối.
Riêng đối với lĩnh vực BĐS, Nhà nước luôn quan tâm chỉ đạo sát sao công tác cải cách hành chính, sửa đổi luật liên quan để mở đường cho nguồn vốn đầu tư vào thị trường này. Đặc biệt, Luật Đất đai 2024 mới được Quốc hội thông qua đầu năm nay, với nhiều điểm mới, mở rộng quyền sử dụng đất đối với Việt kiều, đây được xem là cơ hội tốt để kích cầu thị trường BĐS trong bối cảnh khủng hoảng thừa như hiện nay.
Nguồn kiều hối được cho là sẽ tập trung vào những sản phẩm BĐS "kén khách" đang dưa thừa nguồn cung trên thị trường.
Cụ thể, khoản 3 và khoản 6, Điều 4 về “Người sử dụng đất” quy định: Người sử dụng đất được Nhà nước giao, cho thuê, công nhận quyền sử dụng đất; đang sử dụng đất ổn định, đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất mà chưa được Nhà nước cấp giấy chứng nhận bao gồm: Cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam; Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.
“Những đổi mới của Luật Đất đai 2024 là phù hợp với xu hướng quốc tế, mang tính tích cực. Đặc biệt, trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp địa ốc đang “khát vốn” thì lượng kiều hối sẽ là trợ lực cho thị trường BĐS thời gian tới. Hành lang pháp lý mới với các quy định rõ ràng và cởi mở hơn, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho Việt kiều đầu tư, sở hữu nhà tại Việt Nam, dòng kiều hối theo đó sẽ “đổ” vào thị trường địa ốc mạnh hơn” – Phó Chủ tịch Hội môi giới BĐS Việt Nam Trần Văn Bình nhìn nhận.
Cũng theo đại diện Hội môi giới BĐS Việt Nam, thời gian tới dòng tiền kiều hối sẽ hướng tới sản phẩm căn hộ ở khu vực trung tâm các đô thị và khu vực lân cận, sản phẩm có thể khai thác vận hành cho thuê; Phân khúc biệt thự cao cấp cho nhu cầu để ở, sản phẩm BĐS du lịch, nghỉ dưỡng với những tiện ích đa dạng phục vụ nghỉ dưỡng, cho thuê khi số lượng kiều bào có nhu cầu quay trở về Việt Nam dưỡng già nghỉ hưu rất lớn.
“Việc giá nhà ở một số quốc gia đã quá cao hay việc siết các quy định nhập cư ở một số nước... cũng sẽ khiến nhu cầu sở hữu nhà nảy sinh tại Việt Nam. Theo đó, các sản phẩm BĐS được đánh giá là thanh khoản khó, kén khách sẽ là phân khúc ưa thích, phù hợp với khả năng chi trả của Việt kiều” - Phó Chủ tịch Hội môi giới BĐS Việt Nam Trần Văn Bình cho biết thêm.
Đồng quan điểm, chuyên gia tài chính TS Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, mặc dù lực lượng Việt kiều ở hải ngoại chỉ chiếm khoảng trên dưới 5% tổng dân số Việt Nam hiện nay, nhưng đây là lực lượng có đóng góp tài chính đáng kể, góp phần tăng trưởng cán cân kinh tế của đất đất. Đặc biệt, nếu tính bình quân thu nhập của đồng bào Việt kiều hiện nay khoảng 20.000 USD/năm, thì số thu nhập này đang chiếm khoảng 25% tổng thu nhập GDP của cả nước.
“Tôi cho rằng tiềm năng thu hút đầu tư từ kênh vốn kiều hối về Việt Nam là rất lớn, do thu nhập của người Việt ở nước ngoài ngày càng tăng. Trong khi đó, tư duy sử dụng nguồn vốn của đồng bào Việt kiều đã có nhiều thay đổi, nếu như trước kia thường chỉ gửi lãi tại các ngân hàng, nhưng thời gian gần đây do lãi suất xuống thấp, nên đã chuyển sang các kênh đầu tư có lợi nhuận cao hơn (trong đó có BĐS). Vì vậy, trong năm 2024 này và nhưng năm tiếp theo vốn ngoại hối sẽ góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy nguồn cầu BĐS” - TS Nguyễn Trí Hiếu nói.
