Theo Luật Nhà ở sửa đổi có hiệu lực từ 1/8 tới đây, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cũng là 1 chủ thể tham gia vào việc xây dựng nhà ở cho người lao động,người thu nhập thấp bằng quỹ phục lợi.
Tín hiệu tích cực cho công nhân
Hiện, cả nước có hơn 500 khu công nghiệp, trong đó có 80-90% công nhân muốn được thuê và mua nhà với giá phải chăng. Tuy nhiên, nguồn nhà ở công nhân sẽ được xây bằng quỹ phúc lợi nên chỉ cho thuê với mức giá theo vùng miền.
Theo kế hoạch, trước mắt, đến năm 2025, Tổng liên đoàn lao động dự kiến sẽ xây dựng khoảng 3.000 căn hộ, từ năm 2026 - 2030 là 10.000 - 15.000 căn hộ. Các căn hộ khép kín có diện tích linh hoạt 30m2, 45m2 và 60m2 được đầu tư các hạng mục cơ bản, đảm bảo mức sinh hoạt tối thiều cho người lao động.
Giá thuê thí điểm từ 1-2 triệu đồng/căn dựa trên cơ sở kinh nghiệm của Khu công nghiệp Đồng Văn II (tỉnh Hà Nam) và mức lương trung bình 7-8 triệu đồng/tháng, nếu tăng ca là 10 triệu đồng/tháng của công nhân. Tổng liên đoàn lao động đánh giá, đây là mức thuê phù hợp bởi đang tương đương, thậm chí thấp hơn mức thuê nhà trọ mà chất lượng công trình tốt hơn.
Cụ thể, tại Khu công nghiệp Đồng Văn II, Tổng Liên đoàn lao động đã xây dựng một khu thiết chế, gồm 5 tòa nhà với 244 căn hộ, hoạt động từ năm 2021 có sân bóng, nhà thể thao đa năng. Hiện đang cho công nhân, người lao động tại khu công nghiệp thuê.
Các căn hộ tại đây gồm phòng ở tập thể rộng 32m2 và các căn hộ gia đình có diện tiện dao động từ 32-45m2 (1 và 2 phòng ngủ) có giá thuê từ 1-2 triệu đồng. Nếu chia đều cho đầu người, công nhân chỉ phải chi trả số tiền khoảng 250.000 đồng/người/tháng, cùng với khoảng 4.000 đồng/m2 phí dịch vụ.
Trong khi giá thuê tại các khu dân cư quanh khu vực này, phòng trọ hơn 10m2 cũng có giá từ 800.000- 1 triệu đồng/tháng.
Trước đó, tại cuộc họp với thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Phó Chủ tịch Tổng liên đoàn lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu cho biết, từ kinh nghiệm tại Khu công nghiệp đồng văn II, cơ quan này đã lập đề án đầu tư xây dựng các thiết chế của công đoàn tương tự tại các khu công nghiệp, khu chế xuất. Từ đó, giải quyết các khó khăn về nhà ở, nơi vui chơi, nhà trẻ, sinh hoạt văn hóa thể thao cho đoàn viên, người lao động.
Nhiều địa phương đã chủ động bố trí quỹ đất
Theo nhận định của giới chuyên gia, trong bối cảnh kinh tế như hiện nay, lao động có xu hướng chuyển dịch, không ổn định nên mô hình cho thuê sẽ mang lại hiệu quả hơn. Ngoài ra, với mức lương trung bình dưới 10 triệu đồng/tháng, trong khi giá nhà ở xã hội hiện nay cũng dao động trong khoảng 1 tỉ đồng/căn, khiến không ít người không đủ khả năng chi trả.
Do đó, theo ông Trần Đoàn Trung – Phó Chủ tịch thường trực Liên đoàn lao động TP.HCM cho biết, cần phân định giữa nhu cầu sở hữu nhà và nhu cầu ở. Nhiều công nhân, người lao động có xu thế đến 1 địa phương nào đó làm việc 5-7 năm rồi chuyển sang nơi khác, hoặc về quê nên chỉ cần thuê nhà ở.
Nắm bắt được tâm lý và mong muốn tạo điều kiện nhà ở cho công nhân, người lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, nhiều địa phương có khu công nghiệp cũng chủ động lên kế hoạch, dành quỹ đất để thực hiện các khu tái thiết.
Đơn cử, tỉnh Bắc Ninh và Tổng Liên đoàn lao động đã lên kế hoạch phối hợp thực hiện Đề án đầu tư xây dựng các thiết chế của công đoàn tại các khu công nghiệp. Trước mắt thực hiện tại Khu công nghiệp Yên Phong với diện tích dự kiến 4,28 ha, thuộc địa bàn xã Thụy Hòa và xã Yên Trung.
Hiện đã hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng kỹ thuật bằng nguồn vốn ngân sách. Đồ án quy hoạch khu thiết chế đã được UBND huyện Yên Phong phê duyệt.
Hay như Giám đốc Sở Xây dựng Hà Tĩnh Nguyễn Quốc Hà cho biết, có 5 dự án tại Khu Kinh tế Vũng Áng bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở cho công nhân. Trong đó gồm nhà ở của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh tại phường Kỳ Long và Kỳ Liên; Dự án Nhà máy Nhiệt điện 1 và 2; nhà ở cho công nhân thuê của Tổng Công ty Khoáng sản và Thương mại Hà Tĩnh (Mitraco). Tổng diện tích đất đã xây dựng nhà ở cho công nhân là 52ha với hơn 2.000 căn hộ.
