Hội đồng Vàng thế giới mới đây đã đưa ra báo cáo về xu hướng nhu cầu vàng quý I/2024. Báo cáo ghi nhận nhu cầu đầu tư vàng miếng tại Việt Nam tăng so với cùng kỳ. Nhu cầu tăng là một trong những yếu tố thúc đẩy giá vàng trong nước tăng theo.
Ngoài ra, giá vàng trong nước tăng còn theo xu hướng chung của thế giới. Tuy nhiên, mức chênh lệch so với thế giới nhiều thời điểm giãn rộng, lên tới 19 triệu đồng/lượng là rất đáng quan tâm. Nhiều đề xuất bỏ độc quyền vàng SJC, cho phép nhập khẩu vàng để tăng cung nhằm kéo giảm chênh lệch giá.
Trước việc thị trường vàng Việt Nam biến động bất thường, nghi vấn có hay không tình trạng thao túng, đẩy giá vàng lên cao, ông Shaokai Fan - Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương (không gồm Trung Quốc) kiêm Giám đốc Ngân hàng Trung ương Toàn cầu tại Hội đồng Vàng thế giới cho hay "chưa trực tiếp nghe bất kỳ thông tin nào về thao túng giá vàng".
Ông Shaokai Fan chia sẻ, Việt Nam không phải là nước duy nhất đang đứng trước tình trạng khó khăn như hiện nay khi phải cân bằng giữa một bên là nhu cầu vàng trong nước rất cao, một bên là có hay không nhập khẩu để đáp ứng được nhu cầu đó mà không gây ra tác động tiêu cực.
Các quy định hiện hành về nhập khẩu vàng tại Việt Nam rất chặt chẽ. Tuy nhiên, bằng một cách nào đó, vàng vẫn vào Việt Nam qua các kênh khác nhau mà không phải thông qua con đường chính ngạch. Nếu Chính phủ nới rộng chỉ tiêu nhập khẩu, rõ ràng vàng nhập qua kênh chính thức sẽ được quản lý.
Nói về chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế, ông Shaokai Fan cho hay, điều này cũng xảy ra ở các nước khác, trong đó có Trung Quốc. Tuy nhiên, mức độ chênh lệch không cao như ở Việt Nam nên chính phủ các nước không can thiệp nhiều. Ngân hàng trung ương can thiệp vào thị trường vàng gần đây nhất mà ông thấy là Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo đó, vào tháng 3 - 4 năm ngoái, Thổ Nhĩ Kỳ có cuộc bầu cử tổng thống. Vào mỗi chu kỳ bầu cử tổng thống, người dân Thổ Nhĩ Kỳ rất lo lắng đồng nội tệ mất giá. Do đó, họ gia tăng mua vàng và một số ngoại tệ khác để phòng ngừa rủi ro.
Trong bối cảnh như vậy, nhu cầu về vàng tăng đột biến ở Thổ Nhĩ Kỳ, thanh khoản bị bóp nghẹt trên thị trường. Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ đã phải tung ra vàng dự trữ để "hạ nhiệt" thị trường.
Ngoài thông tin về Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia gần đây nhất dùng cách cung vàng ra thị trường qua đấu thầu, ông Shaokai Fan cho biết thêm cách tăng cung, "hạ nhiệt" giá vàng của Ấn Độ. Ấn Độ phát hành trái phiếu gắn với giá vàng. Chính phủ phát hành trái phiếu nhưng trái phiếu lại biến động theo giá vàng.
Chia sẻ về giải pháp đấu thầu vàng mà Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang triển khai để có thể thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới, ông Shaokai Fan khẳng định "không thể đánh giá chi tiết mức độ hiệu quả của chính sách này", tuy nhiên việc đấu thầu sẽ có tác động trực tiếp đến thị trường vàng trong nước.
Ông Shaokai Fan cho rằng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiến hành đấu giá vàng diễn ra đúng vào thời điểm giá vàng trên thế giới tăng rất mạnh. Vì vậy, ngay cả khi nguồn cung trong nước được tăng lên thì giá vàng trong nước vẫn tăng theo giá vàng thế giới.
Ở khía cạnh tăng cung hướng tới "hạ nhiệt" giá vàng trong nước, giảm khoảng cách giữa giá vàng Việt Nam và thế giới, ông Shaokai Fan phân tích, Việt Nam có khai thác vàng nhưng sản lượng không đủ đáp ứng nhu cầu trong nước. Do đó, để tăng nguồn cung thì có 2 phương án là dựa vào nhập khẩu vàng hoặc người dân phải bán số vàng họ đang nắm giữ. Nhưng trong xu hướng vàng đang được mua vào mạnh như hiện nay thì cách duy nhất là phải nhập khẩu vàng để đáp ứng nhu cầu trong nước.
