Hàng nghìn xe hợp đồng hoạt động
Hiện nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội, xe hợp đồng đang trở thành một trong những loại hình vận tải phổ biến, đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân. Theo thống kê, Hà Nội hiện có hơn 37.000 xe hợp đồng đang hoạt động, trong đó có khoảng 18.000 xe dưới 9 chỗ.
Số lượng xe hợp đồng đã vượt xa so với số lượng xe khách tuyến cố định, vốn chỉ có khoảng 3.300 xe. Sự phát triển mạnh mẽ của xe hợp đồng, đặc biệt là các loại hình xe limousine, đã tạo nên một cục diện mới trong lĩnh vực vận tải hành khách, đồng thời đặt ra những thách thức không nhỏ cho công tác quản lý.
Xe hợp đồng, đặc biệt là các dòng xe dưới 9 chỗ, đang có sự gia tăng nhanh chóng nhờ vào tính linh hoạt và sự tiện lợi mà chúng mang lại. Khác với xe khách tuyến cố định, xe hợp đồng không phải tuân thủ các quy định khắt khe về lộ trình, thời gian xuất bến hay các thủ tục hành chính phức tạp.
Điều này đã tạo điều kiện cho nhiều doanh nghiệp vận tải dễ dàng mở rộng quy mô hoạt động, từ đó đáp ứng kịp thời nhu cầu di chuyển ngày càng đa dạng của người dân. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng dẫn đến một số bất cập và mâu thuẫn với các loại hình vận tải truyền thống.
Ông Nguyễn Công Hùng - Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Việt Nam cho biết, có sự xung đột giữa xe limousine và xe tuyến cố định. Doanh nghiệp xe tuyến cố định phải tuân thủ nhiều quy trình phức tạp như đăng ký biểu đồ, lốt, giờ chạy, trong khi đó xe limousine lại không cần phải đăng ký. Hiện nay, người dân cũng có xu hướng ưa chuộng xe limousine hơn.
Lãnh đạo Hiệp hội Vận tải Việt Nam đề nghị cần xác định rõ khái niệm về xe hợp đồng, nếu gom khách là vi phạm. Nếu bắt buộc xe hợp đồng phải vào bến, các đơn vị kinh doanh cần nêu ra khó khăn để địa phương điều chỉnh cho phù hợp.
Nhiều doanh nghiệp vận tải cho rằng, các quy định hiện hành còn tồn tại nhiều bất cập, khiến các doanh nghiệp vận tải theo hợp đồng không muốn đưa xe vào bến. Xe khách tuyến cố định thường phải đăng ký biểu đồ, phân bổ slot (lượt xe chạy), thời gian hoạt động và phải được chấp thuận bởi cơ quan nhà nước tại hai đầu bến. Trong khi đó, xe hợp đồng (limousine) không phải thực hiện các thủ tục phức tạp này.
Bến xe cố định cần thay đổi để thu hút hơn
Các bến xe cố định như Mỹ Đình, Giáp Bát, Nước Ngầm... hiện đang chịu áp lực lớn trong việc quản lý và điều tiết hoạt động của các phương tiện vận tải, đặc biệt là khi số lượng xe hợp đồng không ngừng gia tăng. Các doanh nghiệp vận tải tuyến cố định thường phải đối mặt với nhiều rào cản trong quá trình hoạt động, từ việc đăng ký biểu đồ chạy xe, phân bổ slot (lượt xe chạy) cho đến việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thời gian xuất bến và lộ trình.
Các bến xe cố định đang dần trở nên kém hấp dẫn hơn đối với doanh nghiệp vận tải vì những quy định nghiêm ngặt và chi phí cao. Do đó, ngày càng có nhiều doanh nghiệp chọn phương án sử dụng xe hợp đồng để tận dụng sự linh hoạt và giảm bớt chi phí.
Là đơn vị quản lý cả xe khách tuyến cố định và xe hợp đồng, ông Đỗ Văn Bằng - Giám đốc Công ty TNHH và Dịch vụ Minh Thành Phát cho biết, hiện công ty có 21 xe hoạt động tại bến Mỹ Đình. Đơn vị muốn tăng thêm lên 41 xe để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, nhưng gặp khó khăn do các quy định liên quan đến quy hoạch và phân bổ slot tại bến. Ngược lại, việc tăng số lượng xe hợp đồng chỉ cần tuân thủ quy định về giấy phép kinh doanh và hợp đồng khách hàng.
Ông Nguyễn Tiến Dũng - Giám đốc nhà xe Vân Anh cũng chia sẻ, việc xin slot trong bến xe là rất khó khăn. Trong khi với xe hợp đồng, doanh nghiệp chỉ cần mua xe, xin phù hiệu, và chờ khách đặt dịch vụ.
Theo ông Dũng, vận hành xe hợp đồng hiệu quả hơn vì không bị ràng buộc về thời gian khởi hành, không hạn chế khách hàng ký hợp đồng với doanh nghiệp, cho phép xe chạy liên tục nhiều vòng trong ngày. Trong khi đó, xe tuyến cố định phải tuân thủ giờ giấc, chạy giới hạn theo slot, và còn phải chịu nhiều loại thuế phí như phí bến, VAT vé, thuế thu nhập doanh nghiệp, gây khó khăn trong việc giảm giá để cạnh tranh với xe hợp đồng.
Vì vậy, ông Dũng đề xuất cơ quan quản lý cần thay đổi các quy định liên quan đến xe khách tuyến cố định, nhằm đảm bảo sự linh hoạt trong hoạt động và khả năng cạnh tranh với các loại hình vận tải mới.
Ông nhấn mạnh, cần xây dựng một hành lang pháp lý đủ mạnh và hấp dẫn để doanh nghiệp vận tải tuyến cố định và xe hợp đồng có thể đồng hành cùng phát triển. Nếu bến xe còn dư thừa chỗ, có thể cho phép xe hợp đồng hoạt động để tăng thu nhập cho bến.
