Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) thông tin, khi thực thi Luật Nhà ở 2014, một số chủ đầu tư đã chọn xây dựng nhà ở xã hội (NOXH) ở vị trí khá xa trung tâm của tỉnh, thành phố. Đồng thời, không có đủ dịch vụ, tiện ích hay kết nối giao thông thuận tiện. Việc này không đáp ứng đúng nhu cầu của người dân, dẫn đến nhiều dự án bị ế.
Chủ tịch HoREA bày tỏ, đây không phải lỗi của cơ chế chính sách mà chủ yếu do chủ đầu tư chọn sai địa điểm phát triển dự án. Những doanh nghiệp này thường sử dụng quỹ đất có sẵn của họ, dù phù hợp với quy hoạch xây dựng nhưng lại không đánh “trúng” nhu cầu của đa số người dân.
Khi Luật Nhà ở 2023 được thi hành, tình trạng này sẽ được giải quyết. Cụ thể, luật đã quy định đất để phát triển NOXH phải đảm bảo kết nối với hạ tầng kỹ thuật, xã hội của khu vực, phù hợp với nhu cầu sinh sống, làm việc của người dân. Quy định này đòi hỏi UBND cấp tỉnh phải bố trí đủ quỹ đất xây NOXH. Điều này giúp hình thành các khu nhà ở độc lập quy mô lớn, có đủ dịch vụ, tiện ích đô thị…
HoREA nhận định, những dự án này sẽ thu hút cả chủ đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại vừa túi tiền, hình thành các khu đô thị vệ tinh có NOXH và nhà giá rẻ.
Chủ tịch HoREA khuyến nghị UBND cấp tỉnh cần cân nhắc kỹ hiệu quả đầu tư về kinh tế lẫn xã hội khi quyết định quy hoạch quỹ đất công tại khu vực trung tâm hoặc gần trung tâm nhưng lợi thế thương mại thấp để xây dựng NOXH dành để cho thuê, chứ không nên bán.
Hiệp hội dẫn chứng, bài học từ dự án NOXH tại đường Tô Hiến Thành, quận 10, TP.HCM với quy mô gần 3.000 m2, gồm 114 căn. Từ năm 2013, quỹ căn này được bán cho 114 cán bộ, công nhân viên. Nhóm người mua này như "trúng số độc đắc" vì giá bán tại vị trí đắc địa nhưng chỉ tương đương các huyện ngoại thành như Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi...
Điều đó cho thấy, việc xây NOXH tại quận trung tâm để bán không đảm bảo tính công bằng. Nếu thành phố bán đấu giá gần 3.000 m2 đất trên, số tiền thu về có thể tạo lập quỹ đất lớn hơn nhiều lần ở huyện ngoại thành, nhiều người được đáp ứng nhu cầu nhà ở hơn.
HoREA rút ra, vấn đề mấu chốt khi chọn quỹ đất xây NOXH là phải kết nối giao thông thuận tiện để người dân dễ dàng di chuyển đến nơi làm việc hoặc vào trung tâm bằng các phương tiện công cộng. Quãng đường di chuyển này tốt nhất không nên quá một giờ đồng hồ.
Cùng về vấn đề này, tại Hội nghị về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển NOXH, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết theo tổng hợp báo cáo của các địa phương, trên địa bàn cả nước đã quy hoạch 1.316 khu đất với quy mô 8.611ha làm NOXH.
Năm 2024, đặt mục tiêu cả nước hoàn thành khoảng 130.000 căn hộ NOXH. Các địa phương và các doanh nghiệp địa ốc đã sẵn sàng khởi công sớm hàng loạt dự án quy mô lên vài chục nghìn căn trong năm nay.
Trong đó, Hà Nội dự kiến chuyển tiếp 3 dự án phải hoàn thành với 78.000 m2, sàn tương đương khoảng 1.180 căn hộ và 9 dự án sẽ khởi công có quy mô 6.400 căn hộ. Tại các tỉnh, thành phố: Hải Phòng, Thanh Hóa, Quảng Trị, Khánh Hòa... Tập đoàn Vingroup cũng đã khởi công xây dựng 4 dự án NOXH từ đầu năm đến nay, sau khi hoàn thành, các dự án này sẽ bổ sung thêm hơn 10.000 căn hộ và quỹ nhà ở tại các địa phương.
Các dự án tại: Hà Nội, Hưng Yên, Hà Tĩnh, TP.HCM và các tỉnh, thành phố khác cũng đang được doanh nghiệp này tiếp tục thực hiện các thủ tục pháp lý để có thể sớm khởi công. Ngoài ra, Tập đoàn Hoàng Quân cũng đã đăng ký 50.000 căn hộ trong chương trình 1 triệu căn NOXH; hiện đang triển khai 12 dự án, riêng trong năm 2024 này sẽ hoàn thành 3.000 căn tại Tây Ninh, Bình Thuận và Trà Vinh.
Tổng Công ty Viglacera - CTCP đã triển khai, đưa vào bàn giao khoảng 5.000 căn hộ tại Hà Nội. Bên cạnh đó, Tổng công ty đang triển khai các dự án ở 4 địa phương: Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hà Nam, Phú Thọ, với quy mô hơn 10.000 căn…
