Thông tin được nhiều người có ảnh hưởng trực tiếp trong thương vụ hụt này chia sẻ. Theo đó, trong khoảng thời gian từ 2017 đến 2018, lãnh đạo của Intel và OpenaI đã tiến hành nhiều cuộc thương thảo khác nhau, bao gồm việc Intel mua 15% cổ phần của OpenAI với giá 1 tỷ USD. Thậm chí, Intel sẽ có thể nắm thêm 15% cổ phần trong công ty trí tuệ nhân tạo nếu họ nắm quyền sản xuất phần cứng cho đối tác.
Tại thời điểm đó, Open AI tỏ ra khá quan tâm tới khoản đầu tư từ Intel vì nó sẽ giúp họ giảm sự phụ thuộc vào chip của Nvidia và cho phép xây dựng cơ sở hạ tầng của riêng mình. Tuy nhiên, cuối cùng các thỏa thuận cũng thất bại vì bộ phận Trung tâm dữ liệu của Intel không muốn sản xuất sản phẩm theo giá thành.
Quyết định không đầu tư vào OpenAI của Intel sẽ chưa thể thấy được sự tiếc nuối trước thời điểm ra mắt ChatGPT vào cuối năm 2022. Sự bùng nổ của chatbot AI đầu tiên này đã giúp công ty trí tuệ nhân tạo từng bước đạt mức định giá tới 80 tỷ USD.
Theo giới quan sát và một số cựu Giám đốc điều hành của Intel, đây được đánh giá là một trong những thương vụ thất bại và sai lầm về mặt chiến lược của công ty khiến họ nhanh chóng trở nên tụt hậu. Từ vị thế của công ty đi đầu trong lĩnh vực chip máy tính vào những năm 1999 – 2000, Intel nhanh chóng bị bỏ lại phía sau trong kỷ nguyên AI.
Sau khi báo cáo thu nhập quý 2 của Intel được công bố tuần trước, giá trị cổ phiếu của công ty đã lao dốc, giảm hơn ¼ giá trị chỉ trong 1 ngày – mức giảm nhiều nhất kể từ năm 1974. Lần đầu tiên sau 30 năm, công ty này bị định giá dưới mức 100 tỷ USD.
Trong khi các đối thủ khác đang tự tin vững bước thì Intel lại đang vật lộn để đưa sản phẩm chip AI đột phá ra thị trường. Đặt bên cạnh đối thủ Nvidia, tầm vóc của Intel dường như ngày càng bị lu mờ. Hiện, Nvidia đang được định giá ở mức 2,6 nghìn tỷ USD, tức là gấp hơn 26 lần so với Intel. Các con chip của Nvidia cũng đang là “linh hồn” của hàng loạt hệ thống AI tạo sinh lớn như GPT4 của OpenAI, Llama của Meta Platform.
Intel thậm chí còn thua xa AMD (hiện đang được định giá ở mức 218 tỷ USD).
Để cứu vãn tình thế, Intel đang nỗ lực đầu tư cho nghiên cứu phát triển các con chip AI mới cho riêng mình. Người phát ngôn của công ty gần đây đã cho biết, chip AI Gaudi thế hệ thứ ba của công ty gần như đã sẵn sàng, dự kiến sẽ ra mắt vào quý 3 năm nay với nhiều khả năng vượt trội so với các đối thủ.
CEO Pat Gelsinger của Intel cho biết, công ty đã có hơn 20 khách hàng lớn đặt mua chip AI thế hệ thứ hai và thứ 3, cũng như chip Falcon Shores thế hệ tiếp theo dự kiến sẽ ra mắt vào cuối năm 2025.
Theo các cựu giám đốc điều hành và một số chuyên gia trong ngành, Intel thực chất đã dần trở nên yếu thế trong cuộc chiến giành quyền thống trị về AI hơn một thập kỷ qua. Dylan Patel, nhà sáng lập nhóm nghiên cứu chất bán dẫn SemiAnalysis cho biết: "Intel đã thất bại trong lĩnh vực AI vì họ không trình bày cho khách hàng một chiến lược sản phẩm thống nhất".
Theo bốn cựu giám đốc điều hành của Intel có hiểu biết trực tiếp về kế hoạch của công ty thì trong hơn hai thập kỷ, Intel tin rằng CPU hoặc bộ xử lý trung tâm, giống như bộ xử lý cung cấp năng lượng cho máy tính để bàn và máy tính xách tay, có thể xử lý hiệu quả hơn các tác vụ xử lý cần thiết để xây dựng và chạy các mô hình AI.
Một trong những người này cho biết các kỹ sư của Intel đánh giá kiến trúc chip chơi game video của bộ xử lý đồ họa (GPU), được các đối thủ Nvidia và Advanced Micro Devices sử dụng, là tương đối "xấu".
Tuy nhiên, đến giữa những năm 2000, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng chip chơi game hiệu quả hơn nhiều so với CPU trong việc xử lý dữ liệu chuyên sâu cần thiết để xây dựng và đào tạo các mô hình AI lớn. Vì GPU được thiết kế cho đồ họa trò chơi, chúng có thể thực hiện một số lượng lớn các phép tính song song.
Các kỹ sư của Nvidia đã dành nhiều năm để sửa đổi kiến trúc GPU nhằm điều chỉnh chúng cho mục đích sử dụng AI và xây dựng phần mềm cần thiết để khai thác các khả năng đó.
"Khi AI xuất hiện ... Intel không có bộ xử lý phù hợp vào đúng thời điểm", Lou Miscioscia, nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư Daiwa của Nhật Bản cho biết.
Kể từ năm 2010, Intel đã thực hiện ít nhất bốn nỗ lực để sản xuất chip AI khả thi, bao gồm việc mua lại hai công ty khởi nghiệp và ít nhất hai nỗ lực lớn trong nước. Tuy nhiên, không có nỗ lực nào trong số đó đủ để có thể đánh bại Nvidia hoặc AMD như mong đợi.
Toàn bộ hoạt động kinh doanh trung tâm dữ liệu của Intel dự kiến sẽ tạo ra doanh thu 13,89 tỷ USD trong năm nay - bao gồm cả chip AI của công ty nhưng cũng có nhiều thiết kế khác. Trong khi đó, các nhà phân tích kỳ vọng Nvidia sẽ tạo ra doanh thu từ trung tâm dữ liệu là 105,9 tỷ USD.
Năm 2016, Tổng giám đốc điều hành Intel Brian Krzanich đã tìm cách mua lại mảng kinh doanh AI bằng cách mua lại Nervana Systems với giá 408 triệu đô la. Các giám đốc điều hành của Intel bị thu hút bởi công nghệ của Nervana, tương tự như chip xử lý tensor (TPU) do Google sản xuất.
TPU - được thiết kế chuyên biệt để xây dựng hoặc đào tạo các mô hình AI tạo sinh lớn - đã loại bỏ các tính năng hữu ích của GPU thông thường dành cho trò chơi điện tử và tập trung hoàn toàn vào việc tối ưu hóa các phép tính AI.
Nervana đã đạt được một số thành công với khách hàng bao gồm Meta Platforms cho bộ xử lý của mình, mặc dù không đủ để ngăn Intel thay đổi nhà sản xuất và từ bỏ dự án.
Năm 2019, Intel đã mua công ty khởi nghiệp sản xuất chip thứ hai là Habana Labs với giá 2 tỷ USD trước khi đóng cửa Nervana vào năm 2020.
