Bloomberg dẫn lời những nguồn tin đáng tin cậy trong lĩnh vực, các quan chức của chính phủ Mỹ đã bày tỏ mối quan ngại riêng với cả những người đồng cấp Hà Lan và Đài Loan (Trung Quốc) về điều gì sẽ xảy ra nếu những bất ổn chính trị liên quan đến một số khu vực leo thang, ảnh hưởng trực tiếp tới “cứ địa” của ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu.
Hai người khác cho biết ASML đã trấn an các quan chức về khả năng vô hiệu hóa máy móc sản xuất từ xa trong một số trường hợp an ninh bị đe dọa.
Hiện, các bên liên quan vẫn chưa có bình luận chính thức nào về vấn đề này.
Việc tắt từ xa áp dụng cho dòng máy cực tím của ASML có trụ sở tại Hà Lan, được biết đến trong ngành với tên gọi EUV, mà TSMC là khách hàng lớn nhất của họ. EUV khai thác sóng ánh sáng tần số cao để in các bóng bán dẫn vi mạch nhỏ nhất hiện có – tạo ra các chip phù hợp cho phát triển ứng dụng trí tuệ nhân tạo cũng như các ứng dụng quân sự nhạy cảm hơn.
Với kích thước tương đương một chiếc xe buýt, EUV yêu cầu phải bảo trì và cập nhật thường xuyên. Là một phần trong thiết kế của hệ thông, ASML có thể tắt máy từ xa, hoạt động như một công tắc tiêu diệt. Công ty hiện là nhà sản xuất duy nhất trên thế giới về những chiếc máy này, được bán với giá hơn 200 triệu euro (217 triệu USD) mỗi chiếc.
Trước đó, năm 2023, Hà Lan đã cấm ASML bán máy EUV cho Trung Quốc vì Mỹ lo ngại họ có thể giúp đối thủ trong ngành giành được lợi thế trong cuộc chiến chip toàn cầu.
Năm nay, Hà Lan cũng đã bắt đầu ngừng xuất khẩu các máy sản xuất chip phức tạp nhất tiếp theo cho ASML. Bloomberg News đưa tin ngay cả trước khi lệnh cấm đó có hiệu lực, các quan chức Mỹ đã yêu cầu ASML hủy một số chuyến hàng đã lên lịch trước đó cho khách hàng Trung Quốc. Công ty dự kiến khoảng 15% doanh số bán hàng sang Trung Quốc trong năm nay sẽ bị ảnh hưởng bởi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới nhất.
Mặc dù vậy, những hạn chế tiếp cận công nghệ chip tiên tiến của các nước đối với Trung Quốc dường như đã khá muộn. Tập đoàn công nghệ hàng đầu của Trung Quốc là Huawei Technologies năm ngoái đã sản xuất một chiếc điện thoại thông minh để cạnh tranh với iPhone của Apple bằng cách sử dụng chip được sản xuất bằng máy in ASML cũ hơn kết hợp với các công cụ từ hai nhà cung cấp khác của Mỹ.
Chính quyền Trung Quốc đã coi việc tự cung cấp công nghệ là ưu tiên quốc gia và những nỗ lực của Huawei nhằm thúc đẩy thiết kế và sản xuất chip trong nước đã nhận được sự ủng hộ của các doanh nghiệp và địa phương.
Trong một nỗ lực kiềm hãm sự phát triển chip của Trung Quốc, chính quyền Mỹ cũng đang tìm cách thúc đẩy sản xuất chất bán dẫn trên đất Mỹ, hứa tài trợ 39 tỷ USD cho các nhà sản xuất chip để phòng ngừa bất kỳ sự gián đoạn chuỗi cung ứng nào trong tương lai.
Về phía Đài Loan – nơi đang có tới 90% sản lượng chip tiên tiến nhất thế giới được sản xuất hàng năm, chính quyền địa phương cũng đang có những nỗ lực để bảo vệ “thủ phủ” ngành chip. Vào ngày 20/5, Đài Loan đã bổ nhiệm Lai Ching-te làm Chủ tịch trung tâm chip toàn cầu.
Các máy EUV đã giúp biến ASML thành cổ phiếu công nghệ có giá trị nhất châu Âu với giá trị vốn hóa thị trường lên tới 370 tỷ USD – cao hơn gấp đôi so với của Intel.
ASML đã vận chuyển hơn 200 máy loại này cho khách hàng bên ngoài Trung Quốc kể từ khi chúng được phát triển lần đầu tiên vào năm 2016, trong đó TSMC đã mua được nhiều máy hơn bất kỳ nhà sản xuất chip nào khác.
Tuy vậy, máy EUV yêu cầu bảo trì thường xuyên đến mức nếu không có phụ tùng thay thế của ASML, chúng sẽ nhanh chóng ngừng hoạt động. Việc bảo trì EUV tại chỗ đặt ra một thách thức vì chúng được đặt trong phòng sạch đòi hỏi các kỹ sư phải mặc bộ đồ đặc biệt để tránh ô nhiễm.
ASML cung cấp cho một số khách hàng các hợp đồng dịch vụ chung trong đó họ tự thực hiện một số công việc bảo trì định kỳ, cho phép các khách hàng như TSMC truy cập vào hệ thống máy của chính họ. ASML cho biết họ không thể truy cập dữ liệu độc quyền của khách hàng.
Chủ tịch TSMC Mark Liu đã ám chỉ trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 9 với CNN rằng nếu có những bất ổn chính trị leo thang, những máy sản xuất chip của công ty ông sẽ lập tức không hoạt động. “Không ai có thể kiểm soát TSMC bằng vũ lực”, lãnh đạo TSMC khẳng định.
