Sau một thời gian dài làm việc giúp các doanh nghiệp quản lý tài chính, bà Lily (nạn nhân trong vụ việc) ngạc nhiên khi phát hiện ra mình đã trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo. Người kế toán đã nghỉ hưu này đã mất khoảng 26.000 USD vào tay bọn lừa đảo vào tháng 6 khi bà bán căn hộ hai phòng ngủ của mình ở phía nam Sydney.
Mặc dù Lily đã nhận được phần lớn số tiền bán nhà, nhưng người môi giới bất động sản của bà đã vô tình chuyển tiền đặt cọc (do người mua trả) cho một kẻ lừa đảo. Chứng bệnh thoái hóa mắt khiến bà Lily phải cần có sự hỗ trợ của người khác để thực hiện các hoạt động hàng ngày như đi bộ, tập thể dục nhẹ và đi khám bệnh.
Nạn nhân trong vụ lừa đảo chuyển thướng thanh toán tiền mua bán bất động sản Lily và người hỗ trợ là nhân viên Chương trình Bảo hiểm Khuyết tật Quốc gia Úc (NDIS).
Bà Lily và công ty môi giới bất động sản HT Wills Real Estate được xác định là mục tiêu của một vụ lừa đảo chuyển hướng thanh toán (còn được gọi là "trò lừa đảo trung gian").
Về diễn biến cụ thể vụ việc, ngày 13/6, nhà môi giới bất động sản HT Wills sau khi rao bán thành công căn hộ đã yêu cầu người phụ nữ lớn tuổi này cung cấp số tài khoản ngân hàng. Bà đã nhanh chóng trả lời với thông tin chi tiết về tài khoản tại ngân hàng ING. Chỉ 6 phút sau, kẻ lừa đảo đã gửi một email giống hệt đến nhân viên từ tài khoản email của Lily, nhưng thay vào đó bao gồm thông tin chi tiết về tài khoản đến từ ngân hàng ANZ.
Vào ngày 17/6, công ty môi giới đã gửi một email tiếp theo cho Lily, hỏi tài khoản ngân hàng nào là đúng. HT Wills sau đó đã nhận được thông tin chi tiết về một tài khoản ngân hàng mới (lần này là tài khoản ING không thuộc về Lily). Sau đó, cơ quan này đã chuyển tiền vào tài khoản của kẻ lừa đảo.
Thật không may cho Lily, bà không biết những tin nhắn đó được gửi từ địa chỉ email của mình và chỉ phát hiện ra điều này khi so sánh chuỗi email với HT Wills và nhận thấy có sự khác biệt đáng kể.
Lily và người đại diện của bà là nạn nhân của một vụ lừa đảo chuyển hướng thanh toán.
Lily tin rằng bà có thể tránh được tổn thất tài chính nếu người đại diện gọi điện cho mình để xác nhận thông tin chi tiết. "Tôi cảm thấy rất tức giận, khó chịu và thất vọng vì các nhân viên biết rằng tôi bị khiếm thị. Tôi đặt hết niềm tin vào họ, nhưng giờ đây họ lại bỏ tôi trong bóng tối", bà Lily cho biết.
Khi được yêu cầu bình luận, HT Wills cho biết: "Chúng tôi xác nhận rằng đã xảy ra sự cố ảnh hưởng đến một trong những khách hàng của chúng tôi. Vụ việc vẫn đang được điều tra với sự hỗ trợ của các cố vấn chuyên gia bên ngoài và chúng tôi đang liên lạc với khách hàng để hỗ trợ họ và giải quyết vấn đề."
HT Wills đã vô tình chuyển tiền của Lily cho những kẻ lừa đảo.
Theo các chuyên gia, thông thường trong các vụ lừa đảo chuyển hướng thanh toán, kẻ lừa đảo sẽ đột nhập vào tài khoản email của doanh nghiệp hoặc mạo danh doanh nghiệp bằng cách gửi thư từ một địa chỉ email gần giống hệt. Những kẻ lừa đảo sẽ nhắm vào các nạn nhân đang cần phải thực hiện các khoản thanh toán (ví dụ, cho thợ sửa ống nước hoặc nhà thiết kế web). Những người này thường không có thói quen kiểm tra kỹ các hóa đơn, email gửi đến…
Nạn nhân thường không nhận ra có điều gì bất ổn cho đến khi họ nhận được thông báo thanh toán trễ từ người mà họ nghĩ đã được trả tiền.
Theo Ủy ban Cạnh tranh và Người tiêu dùng Úc (ACCC), các ngành công nghiệp thường bị nhắm đến trong các vụ lừa đảo chuyển hướng thanh toán nhiều nhất là bất động sản, pháp lý và xây dựng. Các đại lý ô tô, công ty lữ hành và khách hàng của họ cũng đang bị hướng tới.
Dan Halpin, một cựu cảnh sát và sĩ quan tình báo Úc cho biết: "Tôi không tin rằng việc dựa vào xác nhận qua email là phù hợp". Ông Halpin hiện đang điều hành công ty điều tra gian lận của riêng mình là Cybertrace. Ông khuyên các doanh nghiệp trong những tình huống này nên xác minh danh tính khách hàng bằng cách "nhấc điện thoại lên để yêu cầu thông tin mà không ai khác biết", ví dụ như thông tin chi tiết về hợp đồng.
Ông cũng cảnh báo người dân Úc về nguy cơ bị lừa đảo mạng vì hoạt động này đang đem lại nguồn lợi cao cho tội phạm.
Trong năm tài chính gần đây nhất (tháng 7/2023 đến tháng 6/2024), bộ phận Scamwatch của ACCC đã nhận được 288.604 báo cáo về các vụ lừa đảo từ nạn nhân — giảm nhẹ (0,6% ) so với năm trước nhưng tổng số tiền bị lừa đảo lên tới 330,2 triệu USD.
Tuần trước, Bộ trưởng Tài chính Tây Úc là Sue Ellery đã đưa ra tuyên bố kèm theo dữ liệu mới từ tiểu bang của bà. Bà Ellery cho biết: "11 nạn nhân ở Tây Úc đã báo cáo mất tổng cộng 503.285 USD trong năm nay do lừa đảo chuyển hướng thanh toán. Con số này vượt quá số tiền 501.028 USD mà 29 nạn nhân mất vào năm 2023".
Tuy nhiên, khi xem xét trên toàn quốc, người Úc báo cáo đã mất 16,2 triệu USD do lừa đảo chuyển hướng thanh toán vào năm 2023 (theo ACCC, con số này tăng 3% so với năm trước).
Phó ủy viên ACCC Catriona Lowe cho biết: "Nếu bạn nhận được hóa đơn qua email, hãy dành thời gian gọi đến doanh nghiệp theo số điện thoại bạn tự tìm được để xác nhận thông tin thanh toán là chính xác".
Lời khuyên đó cũng được khuyến nghị bởi Viện Bất động sản NSW, Victoria, Queensland và WA. Cơ quan quản lý bất động sản hàng đầu của Queensland thậm chí còn đưa ra cảnh báo về tội phạm mạng vào hợp đồng mua bán đất đai.
Antonia Mercorella, giám đốc điều hành của Viện Bất động sản Queensland, cho biết: "Cảnh báo đó khuyên tất cả các bên trong hợp đồng nên gọi điện thoại cho người nhận tiền để xác nhận bằng lời thông tin chi tiết về tài khoản trước khi gửi tiền nếu họ đã nhận được thông tin chi tiết về tài khoản ngân hàng qua email".
Ông Halpin cho biết mặc dù các quy trình này sẽ làm tăng đáng kể khối lượng công việc của nhân viên nhưng đây là chi phí cần thiết, đặc biệt là khi liên quan đến số tiền lớn.
Ông cho biết: "Trong hầu hết các trường hợp bị lừa đảo, rất khó có khả năng họ có thể lấy lại được số tiền của mình".
