Sáng 19/5, tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, ông Lâm Văn Đoan - Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội đã trả lời nhiều câu hỏi liên quan đến dự án Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi, trong đó có bảo hiểm xã hội (BHXH).
Ông Lâm Văn Đoan cho biết, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về chính sách đóng BHXH mới. Chính phủ đề xuất mức đóng BHXH không quy định thành số tiền tuyệt đối mà sử dụng mức tham chiếu để thay thế cho lương cơ sở. Cụ thể, mức tham chiếu tính BHXH được tính 1,8 triệu đồng từ ngày 1/7/2024 thay thế cho mức lương cơ sở quy định tại luật năm 2014.
Mức tham chiếu này được điều chỉnh theo quy định của Chính phủ trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng, phù hợp với khả năng ngân sách Nhà nước và Quỹ bảo hiểm xã hội. Chính phủ cho rằng, việc điều chỉnh này thống nhất với thời điểm thực hiện cải cách chính sách tiền lương.
Ông Đoan cho hay, mức tham chiếu này được các cơ quan Chính phủ tính toán để không thấp hơn mức đang áp dụng theo lương cơ sở. Ủy ban Xã hội sẽ nghiên cứu đề xuất của Chính phủ về điều chỉnh mức đóng BHXH, bảo đảm quyền lợi tối ưu cho người lao động trước và sau cải cách tiền lương.
Theo ông Đoan, sẽ không có sự chênh lệch quá xa giữa những người hưởng lương mới và những người nghỉ hưu trước ngày 1/7/2024. Dù vậy, ông tái khẳng định, đây là vấn đề rất khó, đòi hỏi phải nghiên cứu thận trọng. Ủy ban Xã hội vẫn đang phối hợp cùng các cơ quan liên quan tiếp tục nghiên cứu trình Quốc hội phương án tối ưu nhất nhằm đảm bảo quyền lợi của người lao động.
Liên quan đến lương tham chiếu, ông Đoan cho biết thêm, theo Nghị quyết 28 của Trung ương khóa XII về chính sách cải cách BHXH, khi thực hiện cải cách tiền lương mức lương cơ sở được bãi bỏ. Nhưng lâu nay, lương cơ sở chính là căn cứ để tính lương cùng chế độ an sinh xã hội cho người lao động và nhiều chính sách khác. Do đó, khi bỏ lương cơ sở, Nhà nước sẽ thay bằng một mức lương điều chỉnh mới, là "lương tham chiếu".
Các cơ quan đang tính toán mức lương tham chiếu phù hợp, đảm bảo không thấp hơn mức lương cơ sở hiện áp dụng. Ông Đoan nhấn mạnh, việc tính mức lương tham chiếu cùng hệ số cụ thể khi cải cách tiền lương cần chặt chẽ, khoa học, làm sao để người nghỉ hưu và người đang làm việc cùng được hưởng mức lương tối ưu.
Cán bộ, công chức, viên chức sẽ được trả lương theo vị trí việc làm thay vì hệ số cào bằng như hiện nay từ ngày 1/7. Dự kiến từ năm 2025, tiền lương cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang tiếp tục tăng bình quân 7% mỗi năm cho đến khi lương thấp nhất khu vực công bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu vùng 1 trong doanh nghiệp.
Cuối năm 2023, cả nước có gần 2,78 triệu lao động khu vực Nhà nước đang đóng BHXH bắt buộc, không gồm lực lượng vũ trang. Trong đó, hơn 2,2 triệu người hưởng lương từ ngân sách và gần 556.000 người hưởng lương tại các đơn vị tự chủ toàn phần hoặc một phần. Bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của nhóm này đạt 6,9 triệu đồng mỗi tháng.
