Thông tin được ấn phẩm Associated Press đưa tin trong bài viết gần đây. Theo đó, thành phố New York (Mỹ) đang chuyển sang sử dụng máy quét AI trong nỗ lực mới nhằm loại bỏ các loại vũ khí "nóng" như dao, súng khỏi hệ thống tàu điện ngầm. Chương trình được thí điểm triển khai vào thứ Sáu tuần này đã vấp phải sự hoài nghi từ hành khách và có thể phải đối diện với các vụ kiện từ phía những người ủng hộ quyền tự do dân sự vì cho rằng các cuộc khám xét là vi hiến.
Máy quét Evolv — một máy dò vũ khí kiểu dáng đẹp sử dụng trí tuệ nhân tạo để tìm kiếm các loại vũ khí “nóng” mà hành khách âm thầm mang theo đã được trưng bày tại một ga tàu điện ngầm ở phía dưới Manhattan, nơi Thị trưởng thành phố New York là Eric Adams công bố sự kiện này sẽ diễn ra trong 30 ngày.
“Đây là công nghệ tốt,” ông Adams phát biểu tại Trung tâm Fulton gần Trung tâm Thương mại Thế giới. Ông cho biết, không ai mong muốn phải sử dụng máy quét, tuy nhiên nhiều người thường xuyên sử dụng tàu điện ngầm như một phương tiện đi lại hàng ngày đều không mong muốn các loại vũ khí nóng xuất hiện tại đây. Nếu việc sử dụng máy quét là cần thiết thì nên đưa nó vào hệ thống.
Ông đã nhấn mạnh rằng các máy quét vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm. Các máy này, hiện đã được sử dụng tại các sân vận động bóng chày và các địa điểm khác, sẽ được triển khai đến một số ít nhà ga và chỉ một phần nhỏ hành khách sẽ được yêu cầu bước qua chúng. Thành phố chưa ký hợp đồng với Evolv và các công ty khác được hoan nghênh giới thiệu các sáng kiến phát hiện súng của riêng họ.
Các máy quét, cao khoảng 6 feet (1,8 mét), có logo của sở cảnh sát thành phố và màn hình hiển thị ánh sáng nhiều màu. Khi phát hiện vũ khí, cảnh báo sẽ được gửi đến máy tính bảng do hai cảnh sát của thành phố giám sát. Hệ thống này không cảnh báo đối với các vật dụng hàng ngày như điện thoại và máy tính xách tay — mặc dù vỏ iPad của một phóng viên đã kích hoạt nó vào thứ Sáu.
Máy quét đã ngay lập tức gây ra sự phản đối từ những người ủng hộ quyền tự do dân sự. Liên đoàn Tự do Dân sự New York và Hiệp hội Hỗ trợ Pháp lý thành phố cho biết họ sẽ kiện nếu công nghệ này được triển khai rộng rãi, cáo buộc việc tìm kiếm vi phạm quyền hiến định của người tham gia giao thông công cộng.
Máy quét cũng làm dấy lên mối lo ngại từ hành khách khi họ cho rằng việc bắt hàng triệu người đi lại bằng phương tiện công cộng phải trải qua quá trình kiểm tra an ninh là không thực tế hoặc không khả thi.
“Nó sẽ không hiệu quả đâu,” Dre Thomas, 25 tuổi, lắc đầu nhìn thiết bị. “Nó phải ở mọi điểm trên tàu điện ngầm. Tôi không thấy điều đó khả thi. Với tôi, nó giống như một cách khác để lãng phí tiền của người nộp thuế.”
Wyatt Hotis, 29 tuổi, cho biết anh nghĩ máy quét là một ý tưởng hay nhưng "không phải là gốc rễ của vấn đề". Thay vào đó, anh đề xuất thêm lan can và rào chắn vào các sân ga, cùng với nhiều cảnh sát tuần tra hơn.
Margaret Bortner, một trong những hành khách đầu tiên đi qua máy quét, mô tả quá trình kéo dài 30 giây này không hề đau đớn — nhưng không thấy cần thiết phải có máy quét ở mọi trạm.
Mặc dù đã có những vụ việc gây chú ý, như vụ xả súng năm 2022 trên tàu điện ngầm Brooklyn khiến 10 người bị thương, tội phạm trong hệ thống tàu điện ngầm của Thành phố New York đã giảm trong những năm gần đây. Nhìn chung, tội phạm bạo lực trong hệ thống rất hiếm, với toa tàu và nhà ga nói chung an toàn như bất kỳ nơi công cộng nào khác.
Theo dữ liệu của cảnh sát thành phố, tính đến ngày 21/7 năm nay, tội phạm tàu điện ngầm đã giảm 8% so với cùng kỳ năm 2023. Năm ngoái, nước này 5 vụ tấn công gây chết người trong tàu điện ngầm, giảm so với 10 vụ của năm trước.
Thị trưởng thành phố New York đã thảo luận từ lâu về khả năng bổ sung máy dò vũ khí vào hệ thống tàu điện ngầm. Tuần này, ông đề xuất rằng "cuối cùng, mọi cửa quay sẽ có thể xác định được ai đó có mang theo súng hay không", nhưng để làm như vậy, thành phố có thể phải triển khai hàng nghìn cảnh sát để ứng phó với các cảnh báo về súng.
Các chuyên gia cũng bày tỏ sự nghi ngờ về tính khả thi của việc bổ sung công nghệ vào hệ thống tàu điện ngầm rộng lớn của thành phố, bao gồm 472 nhà ga với nhiều lối vào và ra. Trung tâm Fulton, trung tâm tàu điện ngầm nơi thị trưởng phát biểu, minh họa cho những thách thức khi triển khai các máy dò trong một hệ thống được thiết kế để dễ tiếp cận nhất có thể.
Có nhiều lối vào trải dài trên nhiều khối nhà, với hàng chục cửa quay được sử dụng bởi 300.000 người đi tàu mỗi ngày. Vào giờ cao điểm, họ thường chạy nước rút để bắt tàu. Bất kỳ ai muốn mang súng vào mà không cần đi qua máy quét chỉ cần đi bộ đến một lối vào khác hoặc một nhà ga gần đó.
Theo tờ Daily News, CEO của Evolv, Peter George, đã thừa nhận rằng tàu điện ngầm "không phải là nơi lý tưởng để sử dụng máy quét" .
Evolv cho biết hệ thống quét của họ sử dụng trí tuệ nhân tạo để sàng lọc tới 3.600 người mỗi giờ, nhanh chóng phát hiện "dấu vết" của súng, dao và chất nổ mà không cảnh báo điện thoại di động và các thiết bị kim loại khác.
Công ty đã phải đối mặt với một loạt các vụ kiện trong những năm gần đây, cùng với các cuộc điều tra liên bang về hoạt động tiếp thị của công ty. Evolv đã nói với các nhà đầu tư vào năm ngoái rằng họ đã được Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ liên hệ và vào tháng 2 cho biết họ đã được Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ liên hệ như một phần của "cuộc điều tra tìm hiểu sự thật".
Đầu năm nay, các nhà đầu tư đã đệ đơn kiện tập thể, cáo buộc các giám đốc điều hành công ty đã phóng đại khả năng của thiết bị và tuyên bố rằng "Evolv không phát hiện dao hoặc súng một cách đáng tin cậy". Công ty đã tuyên bố rằng họ đang bị nhắm mục tiêu bởi một chiến dịch thông tin sai lệch của những người "có động cơ làm mất uy tín của công ty".
Thành phố New York đã thử nghiệm nhiều biện pháp an ninh khác nhau để đảm bảo an toàn cho hệ thống tàu điện ngầm rộng lớn của mình. Năm 2005, họ đã tiến hành một dự án thí điểm nhằm kiểm tra tính khả thi của việc sử dụng công nghệ phát hiện chất nổ trong tàu điện ngầm.
Sau đó, sở bắt đầu tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên túi xách của mọi người khi họ vào hệ thống tàu điện ngầm. Nỗ lực đó cũng được triển khai rầm rộ, nhưng việc kiểm tra túi xách như vậy — mặc dù không hoàn toàn bị bãi bỏ — hiện nay rất hiếm.
