Bộ Xây dựng vừa kiến nghị Thủ tướng tăng thời hạn cho vay, hạ lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội (NOXH) sau khi Vingroup và Techcombank đề xuất gói tín dụng ưu đãi dành cho phân khúc này.
Người mua nhà được tiếp cận vốn rẻ
Trước đó, Vingroup và Techcombank đã đề xuất gói vay dành cho người mua NOXH bằng mức lãi vay của Ngân hàng chính sách là 4,8%/năm, cố định trong 5 năm đầu tiên. Thời hạn cho vay 30 năm, tài sản đảm bảo cho khoản vay chính là căn hộ NOXH.
Đối tượng được vay theo đề xuất của 2 đơn vị là tất cả những cá nhân đủ điều kiện mua NOXH theo danh sách do chủ đầu tư xác minh, cung cấp. Mức cho vay mua nhà ở xã hội tối đa đến 100% giá trị căn hộ. Với chương trình thí điểm này, nguồn tài chính hỗ trợ lãi suất cho người mua NOXH khoảng 8.010 tỉ đồng.
Nói về đề xuất của Techcombank và Vingroup, Bộ Xây dựng cho rằng, có nhiều điểm tương đồng với gói vay 120.000 tỉ đồng nhưng lãi vay, thời hạn, mức cho vay có sự khác biệt. Hiện, gói 120.000 tỉ đồng đang tính lãi suất cho người mua nhà là 7,5%/năm, chủ đầu tư dự án NOXH là 8%/năm, thời hạn áp dụng ưu đãi là 5 năm, định kỳ 6 tháng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ điều chỉnh lãi vay một lần dưa trên lãi vay bình quân của 4 ngân hàng quốc doanh.
Theo đó, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo NHNN khuyến khích thêm các ngân hàng thương mại tham gia vào chương trình ưu đãi NOXH; xem xét tăng thời hạn cho vay ưu đãi, hạ mức lãi vay gói 120.000 tỉ đồng thấp hơn lãi vay thông thường 3-5%.
Bộ Xây dựng cũng kiến nghị Thủ tướng giao NHNN nghiên cứu, quyết định giới hạn tăng trưởng tín dụng đối với các ngân hàng tham gia cho vay ưu đãi mua NOXH để các tổ chức tín dụng chủ động mở rộng kinh doanh, rạo ra thu nhập bù đắp phần chênh lệch lãi suất hỗ trợ người dân mua NOXH.
Cốt lõi vẫn là nguồn cung
Theo ông Lê Hữu Nghĩa – Tổng giám đốc Công ty Lê Thành, nếu gói vay này được thông qua thì người thu nhập thấp sẽ tiếp cận được vốn rẻ như gói 30.000 tỉ đồng trước đây. Với mức lãi suất ưu đãi này người dân có nhiều cơ hội tiếp cận NOXH.
Đồng quan điểm, TS.Lê Xuân Nghĩa – thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cũng cho rằng, việc đề xuất của 2 đơn vị nói trên là đúng với nguyên tắc cho vay mua nhà ở là thời hạn cho vay phụ thuộc vào thu nhập bình quân của người lao động.
Thông thường, tại các nước châu Âu, họ cho vay từ 30-35 năm trở lên, cá biệt vùng nói tiếng Đức tại Thụy Sĩ họ cho vay mua nhà với kỳ hạn tới 80 năm và không thu tiền gốc, họ chỉ thu tiền lãi. Tương tự, tại Mỹ cũng cho vay mua NOXH là 30 năm.
Dù đánh giá cao mức ưu đãi của các gói tín dụng đang được đề xuất nhưng ông Lê Hữu Nghĩa vẫn cho rằng, vấn đề quan trọng hơn cần đặt ra là phải có nhiều nguồn cung NOXH thì các gói vay ưu đãi mới có cơ hội triển khai. Do đó, cần phải gỡ vướng thủ tục pháp lý cho các dự án NOXH, xây dựng một quy trình thông thoáng về cấp phép, chứ không thể áp dụng quy trình của nhà ở thương mại như hiện nay.
Thậm chí, ông Nghĩa cho rằng, việc cấp phép NOXH thời gian qua khó hơn xin cấp phép nhà ở thương mại. Quy trình cấp phép NOXH cần rõ ràng, quy định rõ một dự án được cấp phép trong bao nhiêu ngày, cơ quan nào giải quyết khâu nào, trong bao lâu phải xong.
Đưa ra một góc nhìn khác, một số chuyên gia nhìn nhận, điều lo nhất của người mua nhà là thu nhập không ổn định nên việc trả nợ sẽ là gánh nặng. Ngay cả với mức lãi suất 4,8%/năm thì mỗi gia đình phải có thu nhập từ 12-15 triệu đồng/tháng mới đủ khả năng mua NOXH.
Do đó, bên cạnh những ưu đãi liên quan đến tín dụng, cần kết hợp chính sách hỗ trợ ổn định thu nhập, thì hầu hết sẽ đều đủ khả năng mua nhà. Đồng thời, phân biệt rõ đối tượng để có cách hỗ trợ phù hợp, đơn cử nhóm người thu nhập thấp dưới mức khả năng mua nhà cần có chính sách hỗ trợ cho thuê lưu trú, xây dựng nhà lưu trú cho thuê với giá phù hợp.
