Chị Trần Thị Thanh Nhàn (Đống Đa, Hà Nội) có cậu con trai năm nay 6 tuổi, sẽ học lớp 1 vào năm học 2024 - 2025 tới đây. Gia đình chị có hộ khẩu ở Hà Nội nên xin được cho con vào học một trường mầm non công lập gần nhà. Chị Nhàn cho biết, vài tháng nữa, con chị vào học lớp 1 nhưng mới chỉ biết bảng chữ cái. Trong khi, con gái của bạn chị năm nay cũng vào lớp 1 mà đã biết đọc và luyện viết chữ.
Chị lo con đi học lớp 1 không theo kịp các bạn nên cũng đang tìm cô giáo dạy “tiền tiểu học” cho con. Chị dự định qua kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 thì sẽ bắt đầu cho con học.
Nỗi lo của chị Nhàn cũng là tâm trạng chung của rất nhiều bậc cha mẹ có con sắp vào lớp 1. Nhiều phụ huynh mong muốn con phải đọc thông, viết thạo trước khi vào tiểu học nên đã đưa các con đến những lớp luyện chữ, học toán. Các lớp này có thể được tổ chức trực tiếp, hoặc học trực tuyến thành một lớp học lớn, cũng có thể là 1 giáo viên kèm 1 học sinh.
Thậm chí, một số phụ huynh còn gửi con ở lại thêm giờ tại các lớp mẫu giáo để cô giáo mầm non giúp con học chữ, học toán. Bởi họ lo lắng "chỉ học chương trình mầm non trên trường, trẻ không đủ kiến thức, kỹ năng để vào lớp 1". Các phụ huynh thường coi đây là học “tiền tiểu học”.
Có cầu ắt có cung, nhất là trong thời đại công nghệ số hiện nay, trên mạng internet tràn ngập những lời chào mời mua các bộ tài liệu, chương trình học được giới thiệu là "tiền tiểu học chuẩn" dành cho phụ huynh, thậm chí hướng tới cả đối tượng là giáo viên. Nhiều tài liệu là các bộ đề bài, phiếu làm bài tập tiếng Việt, toán không rõ tác giả biên soạn, nhà xuất bản nào phát hành.
Ông Lương Trọng Bình - Phó trưởng Phòng Giáo dục và đào tạo quận 3 (TP. HCM) khẳng định, Bộ Giáo dục và Đào tạo không có chương trình nào là “tiền tiểu học”. Theo văn bản hợp nhất số 01/VBHN-BGDĐT ngày 13/4/2021 của Bộ Giáo dục và đào tạo về Chương trình giáo dục mầm non thì chỉ có nội dung làm quen chữ viết cho trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Song hành với nội dung này là có bộ học liệu kèm theo.
Chương trình giáo dục mầm non của Bộ Giáo dục và Đào tạo khi được áp dụng triển khai trên khắp cả nước đã được các nhà khoa học nghiên cứu kỹ lưỡng, nên các cơ sở giáo dục, các giáo viên cần bám sát. Nếu giáo viên dạy đúng dạy đủ, phát huy hết bộ học liệu làm quen chữ viết thì các con sẽ có nền tảng cơ bản để chuẩn bị học tốt ở lớp 1.
Theo ông Lương Trọng Bình, hoạt động làm quen chữ viết ở trường mầm non giúp trẻ phát triển ngôn ngữ khi vốn từ của trẻ được nâng cao, trẻ được tập nghe để phân biệt và tập phát âm các âm của tiếng Việt. Trẻ được làm quen với các chữ cái, cách phát âm, cách sắp xếp các chữ thành từ…
Việc cho trẻ làm quen chữ viết ở trường mầm non còn giúp trẻ hình thành và rèn luyện một số kỹ năng như cầm sách, cầm bút, tư thế ngồi… phát triển óc quan sát, ghi nhớ, chú ý có chủ định…
Ông Lương Trọng Bình khuyên, mỗi độ tuổi của trẻ chỉ cần bước tới một bước nhất định, từ bước 1 rồi tới bước 2, bước 3… Trẻ sẽ theo đó nuôi cho mình một ý chí để bước lên các bước tiếp theo. Nếu trẻ học biết trước khi vào lớp 1 giống như đang bước tới bước thứ 3, vào lớp 1 lại bước xuống bước số 1, điều này ảnh hưởng tới ý chí phấn đấu của đứa trẻ.
Ông Lương Trọng Bình còn lưu ý, phụ huynh khi tiếp cận một chương trình, lớp học, trung tâm nào đó, hãy xem xét cẩn trọng. Học hỏi là tốt. Nhưng phụ huynh phải xem xét cẩn trọng những gì mà con sẽ học.
Một giáo viên mầm non nhiều năm phụ trách lớp 5 - 6 tuổi tại TP.HCM cho biết, nhiều phụ huynh hiểu được vấn đề, hiểu được chuẩn phát triển của trẻ 5 tuổi thì không đặt nặng vấn đề trẻ học chữ trước ở trường mầm non. Bởi điều này gây ra sự chênh lệch kiến thức của trẻ khi vào lớp 1, ảnh hưởng tới tâm lý của trẻ.
Theo cô giáo này, nhiệm vụ của các giáo viên là phối hợp với phụ huynh, tuyên truyền, trao đổi để phụ huynh hiểu ra rằng làm quen chữ viết ở bậc mầm non khác với học chữ ở tiểu học. Chuẩn đầu ra của trẻ 5 tuổi cuối độ tuổi đã có quy định rõ, phụ huynh không nên vội vàng.
