Lý do gì khiến Bộ Xây dựng bỏ đề xuất cá nhân chỉ được bán, cho thuê 3-5 căn nhà/năm?

Ngày 5/3, tại dự thảo lần 2 Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản, Bộ Xây dựng đã chính thức bỏ đề xuất quy định mỗi cá nhân chỉ được bán, cho thuê từ 3-5 căn nhà trong một năm.

Theo điều chỉnh mới, Bộ Xây dựng chỉ đề cập cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ không phải thành lập doanh nghiệp, thực hiện giao dịch theo pháp luật về dân sự, công chứng và phải kê khai nộp thuế theo quy định.

So với dự thảo trước, Bộ đã bỏ 3 phương án xác định cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ, trong đó có việc "trói" số lượng nhà giao dịch trong một năm như nêu trên. 

Trước đó, đề xuất này đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của dư luận, thậm chí có những tranh cãi trái chiều. Một số ý kiến cho rằng phương án xác định cá nhân kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ theo đề xuất không khả thi và gây bất lợi cho thị trường.

Về phía chuyên gia đánh giá, việc này phần nào giúp hạn chế tình trạng đầu cơ, lướt sóng bất động sản. Nhưng cũng có người cho rằng, quy định này có thể gây cản trở quyền tự do kinh doanh của người dân. Đồng thời, nó có thể tạo tình trạng lách luật nhằm "qua mặt", tạo khó khăn cho xác định số lượng bất động sản mà cá nhân giao dịch trong một năm.

Theo Luật sư Phạm Thanh Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), có thể xem xét áp dụng tiêu chí này cho những cá nhân sở hữu quy mô lớn (về số lượng và diện tích) trong thời gian ngắn, có yếu tố đầu cơ, lướt sóng. Tuy nhiên, đây là việc không dễ triển khai, nếu thực hiện cần có cơ chế liên thông, kiểm soát giao dịch giữa nhiều cơ quan. 

Về phía luật sư Trương Anh Tú - Chủ tịch Công ty TAT Law firm nhận xét thì việc giới hạn số lượng bất động sản mà cá nhân kinh doanh quy mô nhỏ được phép giao dịch trong một năm có thể ngăn chặn sự tích luỹ quá mức, đặc biệt là từ những cá nhân không thành lập doanh nghiệp.

Luật sư lo ngại, quy định này cũng gây hạn chế về tự do kinh doanh, sáng tạo của các cá nhân trong lĩnh vực bất động sản. Ngoài ra, việc này có thể đẩy một số bộ phận người kinh doanh chuyển sang nhờ người khác đứng tên giúp. Đây là nguồn cơn tạo ra các tranh chấp như trường hợp Việt kiều cho người thân đứng tên thời gian qua.

Về vấn đề này, lãnh đạo Bộ Xây dựng thừa nhận, điều kiện mỗi cá nhân chỉ được bán tối đa 5 căn nhà trong 1 năm có thể sẽ vi phạm quyền tự do kinh doanh của người dân. Vì vậy, Bộ đã yêu cầu Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản bỏ quy định này.

Vị lãnh đạo này khẳng định, ba phương án xác định điều kiện kinh doanh bất động sản quy mô nhỏ mới ở bước đề xuất, nếu không phù hợp có thể đưa ra phương án hoàn toàn khác. Đồng thời, quá trình từ dự thảo đến thẩm định, ban hành nghị định cần nhiều thời gian chỉnh lý, thay đổi mới đi đến quyết định cuối cùng.

Được biết, Bộ vẫn đang tiếp tục lấy ý kiến góp ý Dự thảo Tờ trình và Dự thảo Nghị định quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản 2023 đến trước ngày 27/4/2024.