Thủ tướng yêu cầu tập trung chấn chỉnh, xử lý việc thao túng giá, đầu cơ bất động sản

Thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch Bất động sản do Nhà nước quản lý

Theo công điện, trong năm 2024, một số khu vực ghi nhận giá bất động sản tăng cao vượt khả năng tài chính của người dân. Nguyên nhân chủ yếu đến từ việc các nhóm đầu cơ lợi dụng sự thiếu hiểu biết và tâm lý đầu tư theo đám đông để thao túng thị trường, "đẩy giá", "tạo giá ảo" gây rối loạn thông tin nhằm trục lợi.

Bên cạnh đó, một số chủ đầu tư lợi dụng nguồn cung bất động sản hạn chế để đưa ra mức giá chào bán cao hơn trung bình nhằm thu lợi bất chính. Kết quả các cuộc đấu giá quyền sử dụng đất ở một số khu vực cũng bị đẩy cao bất thường, làm tăng giá đất và nhà ở. Đặc biệt, nguồn cung nhà ở thương mại giá phù hợp với khả năng chi trả của người dân có thu nhập trung bình, thấp, cùng với nhà ở xã hội, vẫn còn rất hạn chế.

Để kiểm soát và ổn định thị trường bất động sản, Thủ tướng chỉ đạo Bộ trưởng Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất Đề án thí điểm "Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý" và báo cáo kết quả trong quý II/2025.

Ngoài ra, Thủ tướng yêu cầu hoàn thiện và vận hành cơ sở dữ liệu quốc gia về nhà ở và thị trường bất động sản, kết nối với các hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia khác về dân cư, đất đai, công chứng, và đầu tư xây dựng, đảm bảo hoàn thành trong năm nay.

Đồng thời, các bộ, ngành và địa phương cần phối hợp với Bộ Công an để rà soát, thanh tra hoạt động kinh doanh bất động sản của các doanh nghiệp, sàn giao dịch và môi giới. Đặc biệt tập trung vào các khu vực, dự án có dấu hiệu tăng giá bất thường, xử lý nghiêm các vi phạm để đảm bảo minh bạch và ổn định thị trường.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an chủ động phát hiện, xử lý nghiêm vi phạm liên quan đến đấu giá đất và hành vi tạo sốt ảo, lừa đảo trục lợi. Bộ TN-MT phối hợp địa phương thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh các vi phạm về giá đất, đấu giá quyền sử dụng đất, đảm bảo minh bạch thị trường.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Bộ Tài chính được giao nghiên cứu và đề xuất chính sách thuế để hạn chế đầu cơ bất động sản, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội Việt Nam và thông lệ quốc tế. Cụ thể, cần đề xuất phương án thu thuế trên phần chênh lệch giữa giá đất và giá bán bất động sản, cũng như phần chênh lệch qua các lần giao dịch, và báo cáo Thủ tướng trước ngày 30/4.

Cung thấp hơn cầu gây ra tình trạng độc quyền tăng giá

Hồi cuối tháng 11/2024, đoàn giám sát của Quốc hội kiến nghị áp dụng chính sách thuế đối với người sở hữu nhiều nhà đất và bất động sản bỏ hoang, nhằm kiểm soát giá bất động sản liên tục tăng mạnh tại nhiều địa phương. Tình trạng giá trúng đấu giá đất tại các huyện ven đô cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm đã làm ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường.

Hiện nay, nhiều địa phương ghi nhận sự mất cân đối nghiêm trọng trên thị trường bất động sản, với dư thừa sản phẩm cao cấp như shophouse, biệt thự, nhưng thiếu nhà ở bình dân, vừa túi tiền, đặc biệt tại Hà Nội và TP HCM.

Theo lý giải của các chuyên gia, đối với những phiên đấu giá, nhiều người tham gia là những người có “nghề”, không quan tâm giá trị thực. Họ đấu trúng, sau đó sang tay để kiếm lời hoặc sẵn sàng bỏ cọc nếu thị trường không phản ứng tích cực. Thậm chí, mục đích nguy hiểm hơn là tạo "sốt" đất.

Những cá nhân này lợi dụng việc đặt cọc đấu giá để thổi giá khu đất liên quan, hợp thức hóa mức giá bằng cách thanh toán đủ giá trúng, tạo căn cứ đẩy giá đất vùng ven và kích "sốt ảo" tại nhiều khu vực. Cùng với đó, một số nhà phát triển bất động sản cố tình găm giữ sản phẩm, tạo khan hiếm nguồn cung, đẩy giá sơ cấp lên cao hoặc chờ thị trường tăng giá để bán kiếm lời.

TS. Đinh Thế Hiển, chuyên gia kinh tế cho biết, nhiều chủ đầu tư dù chưa đưa sản phẩm ra thị trường do ách tắc pháp lý, chậm tiến độ hoặc chưa mở bán, vẫn lan truyền thông tin làm thị trường "nóng lên". Họ tạo ấn tượng nguồn cung khan hiếm, khiến nhà đầu tư lo sợ bỏ lỡ cơ hội và vội vàng xuống tiền, dự đoán giá bất động sản tiếp tục tăng.

Tuy nhiên, ông Hiển nhấn mạnh, thông tin về khan hiếm nguồn cung và giá bất động sản tăng liên tục chỉ phản ánh một phần nhỏ của thị trường. Trên thực tế, thị trường bất động sản vẫn trầm lắng, với nhiều căn hộ hoàn thiện nhưng bỏ trống, đất dự án để hoang còn phổ biến.

Trước đó, trong một báo cáo của Hội Môi giới bất động sản (VARS) cũng đưa ra ý kiến về việc, giá chung cư tại Hà Nội tiếp tục tăng cao mà chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, dù nguồn cung đang dần được cải thiện. Các dự án mới, chủ yếu thuộc phân khúc cao cấp và hạng sang, vẫn thu hút sự quan tâm lớn, góp phần duy trì mặt bằng giá căn hộ thứ cấp ở mức cao, dù thanh khoản đã ổn định hơn sau giai đoạn tăng trưởng "nóng".

Tuy nhiên, ngoài yếu tố cung cầu thực tế, thị trường cũng xuất hiện dấu hiệu "tạo nhiệt". Điều này thể hiện qua hoạt động đầu cơ đất đai, đẩy giá nhà ở và phát sinh các giao dịch bất động sản thiếu minh bạch. Nhiều nhà đầu tư nhỏ lẻ tham gia với mục đích lướt sóng, khiến giá bất động sản bị đẩy lên mức cao không hợp lý.

Ông Nguyễn Thế Điệp, Ủy viên Hiệp hội Bất động sản Việt Nam và Phó Chủ tịch Câu lạc bộ Bất động sản Hà Nội, nhận định xu hướng mới của các nhà đầu tư hiện nay tập trung vào giá trị gia tăng và dòng tiền. Cụ thể, họ ưa chuộng mua bất động sản có giá trị cao để cho thuê, vì lãi suất gửi ngân hàng đang ở mức thấp, khiến hình thức đầu tư này trở nên hấp dẫn.

Ngoài ra, ông Điệp cho rằng, nguồn cung bất động sản thấp hơn cầu khiến việc bị “đẩy giá” là không thể tránh khỏi. Để giải quyết vấn đề này, cần đẩy mạnh triển khai các dự án đô thị mới, đồng thời hạn chế tình trạng độc quyền dẫn đến việc giá cả bị đẩy lên cao không kiểm soát.