Góp ý Đề xuất xây dựng chính sách giảm tiền thuê đất năm 2025 của Bộ Tài chính, VCCI thống nhất với phương án giảm 30% tiền thuê đất cho doanh nghiệp trong 2025. Bởi, việc này phù hợp với mục tiêu tăng trưởng kinh tế đạt 8% năm nay, nhằm tạo đà cho giai đoạn 2026 - 2030 đạt hai con số.
VCCI đánh giá, kinh tế tư nhân đang đóng góp gần một nửa GDP quốc gia và sẽ là động lực chính trong tăng trưởng kinh tế. Do đó, VCCI cho rằng nhà điều hành cần có những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp bứt phá trong sản xuất, đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh dự báo kinh tế năm 2025 còn nhiều khó khăn.
"Năm nay, xuất khẩu dự báo đối mặt với nhiều thách thức, trong khi áp lực lạm phát và chi phí nguyên liệu sản xuất tăng cao do đứt gãy chuỗi cung ứng", VCCI đánh giá.
Cũng theo VCCI, chính sách giảm tiền thuê đất sẽ giúp doanh nghiệp bớt gánh nặng tài chính, tăng khả năng ứng phó với các rủi ro kinh tế toàn cầu, qua đó đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng 8% của cả nước.
Thực tế, chính sách giảm tiền thuê đất cũng áp dụng các năm từ 2020-2024. Bình quân mỗi năm, số tiền thuê, thuê mặt nước được giảm khoảng 3.000-4.000 tỷ đồng.
"Tỷ lệ giảm như các năm trước là 30% cũng được đánh giá là hợp lý", VCCI nhìn nhận đồng thời cho rằng mức này sẽ giúp các doanh nghiệp có thêm nguồn lực để phục hồi sản xuất kinh doanh, nhưng vẫn trong giới hạn, không ảnh hưởng đáng kể đến tổng thu ngân sách nhà nước.
Doanh nghiệp lo ngại khi giá thuê đất tăng
Liên quan đến giá đất và giá thuê đất, mới đây, sau khi ban hành bảng giá đất mới theo quy định của Luật Đất đai 2024, TP. HCM đã ban hành quyết định tính tỉ lệ phần trăm tính đơn giá thuê đất, đất xây dựng công trình ngầm và đất có mặt nước.
Theo đó, tỉ lệ phần trăm tính đơn giá thuê đất hàng năm với nhóm thương mại, dịch vụ khu vực 1 (Quận 1, 3, 4, 5, 10, Phú Nhuận) sẽ là 1,5%, khu vực 2 (TP Thủ Đức, các Quận 6, 7, 8, 11, 12, Bình Thạnh, Bình Tân, Tân Bình, Tân Phú, Gò Vấp) là 1% và khu vực 3 (huyện Hóc Môn, Củ Chi, Bình Chánh, Cần Giờ, Nhà Bè) là 0,75%.
Với đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp (không phải là đất thương mại dịch vụ mục đích kinh doanh) cũng sẽ được xác định theo từng khu vực gồm: khu vực 1 áp dụng tỉ lệ 1%; khu vực 2 tỉ lệ 0,75%; khu vực 3 là 0,5%.
Riêng đất nông nghiệp (kể cả đất thuê trong Khu Nông nghiệp Công nghệ cao) tỉ lệ tương ứng 0,25%; đất trong Khu công nghệ cao, Khu công viên phần mềm Quang Trung, khu chế xuất, khu công nghiệp, cụm Công nghiệp là 0,5%.
Đây sẽ là mức tỉ lệ được áp dụng làm căn cứ tính tiền thuê đất trên địa bàn thành phố, có hiệu lực từ ngày 20.1. Theo nhận định của nhiều chuyên gia, quy định mới đã giảm mức tỉ lệ % tính tiền thuê đất xuống khá sâu, tuy nhiên do bảng giá đất của TPHCM điều chỉnh tăng mạnh so với giá cũ nên giá thuê đất trả tiền hàng năm tính ra vẫn tăng cao.
Tuy nhiên, theo quan điểm của nhiều doanh nghiệp và các chuyên gia tỏ ra lo lắng những tác động mà quy định trên có thể tạo ra. Theo đó, hiện nhiều doanh nghiệp thuê đất trả tiền hàng năm dường như đang gặp khó khăn, đứng trước nguy cơ vỡ kế hoạch đầu tư kinh doanh, bị bào mòn lợi nhuận, thậm chí thua lỗ khi chi phí thuê đất tăng đột biến, khó tính toán hiệu quả kinh doanh...
Một doanh nghiệp sản xuất sản phẩm từ gỗ đang có kế hoạch thuê đất để làm nhà máy ở khu vực thành phố Thủ Đức cho biết, phải tạm ngưng triển khai do chi phí thuê đất tăng đột biến. Giá đất tại khu vực này trước đây vào khoảng 7 triệu đồng/m 2 , nhưng theo bảng giá đất mới đã tăng lên tới 84 triệu đồng/m 2 . Điều này sẽ khiến chi phí đội lên rất nhiều, ảnh hưởng tới hoạt động kinh doanh của công ty.
Bên cạnh đó, đại diện một doanh nghiệp trong ngành xuất nhập khẩu đang thuê đất tại khu vực 1 của TPHCM, lãnh đạo doanh nghiệp này cho biết, hiện công ty của ông có thuê một khu đất gần 1.500 m2 thuộc đất thương mại dịch vụ làm văn phòng cho thuê tại khu vực Quận 3, TP.HCM.
Nếu theo Quyết định 50/2014 trước đây, tiền thuê đất hàng năm là khoảng 4 tỉ đồng. Còn tính theo bảng giá đất mới và theo tỉ lệ đơn giá thuê đất hàng năm vừa công bố, tiền thuê đất sắp tới của công ty sẽ xấp xỉ gần 6 tỉ đồng. Đây là điều khiến doanh nghiệp mệt mỏi vì làm gia tăng đáng kể chi phí của doanh nghiệp, vị lãnh đạo này chia sẻ.
Nguy cơ mất đi lợi thế thu hút đầu tư
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đưa ra phân tích cho rằng, căn cứ tình hình thực tiễn của thành phố, quy định tỉ lệ % tính đơn giá thuê đất một năm như thành phố dự kiến áp dụng là từ 0,25 đến 1,5% đang có một số bất cập có thể tác động bất lợi trong hoạt động thu hút đầu tư và sự phát triển bền vững của thị trường bất động sản TP.HCM.
Nhất là thị trường bất động sản cho thuê, trong đó có hoạt động cho thuê đất tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp hoặc các cơ sở đất y tế, đất giáo dục, đất thể dục thể thao (bao gồm đất sân golf, đất thảo cầm viên, đất công viên động vật hoang dã Safari…).
Ông Châu đưa ra ví dụ trường hợp “khu đất điển hình” tại một vị trí có đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ tại đường số 1 phường Linh Trung, thành phố Thủ Đức.
Tại thời điểm năm 2022 trở về trước, áp dụng Quyết định 50/2014/QĐ-UBND, thì đường số 1 phường Linh Trung thuộc địa bàn quận Thủ Đức (cũ) thuộc Khu vực 3 được áp dụng tỉ lệ (%) tính đơn giá thuê đất với mục đích sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp là 1,3% giá đất của bảng giá đất ban hành tại thời điểm đó cùng với giá đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ. Mức giá thuê tại thời điểm đó được tính là 52.416 đồng/m 2 .
Trong khoảng thời gian năm 2023 và 10 tháng đầu năm 2024, với việc giá đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không phải là đất thương mại, dịch vụ ở khu vực này được điều chỉnh tăng lên là 2,52 triệu đồng/m 2 cùng với đó là việc áp thêm hệ số sử dụng đất là 2,6 lần nên đơn giá thuê đất hàng năm được xác định là 85.176 đồng/m 2 .
Và hiện nay, khi áp dụng bảng giá đất mới thì giá đất ở khu vực này được tăng lên là 19,9 triệu đồng/m 2 và theo cách tính mới sẽ là 0,75% giá đất của bảng giá đất điều chỉnh nên đơn giá thuê đất hàng năm sẽ là 149.250 đồng/m 2 .
Điều này cho thấy, nếu doanh nghiệp thuê đất để sản xuất công nghiệp tại khu vực này thì chỉ trong vòng 03 năm từ 2023-2025, doanh nghiệp đã bị điều chỉnh tăng tiền thuê đất 02 lần.
"Đây sẽ là áp lực tài chính không nhỏ cho các doanh nghiệp. Tiền đất tăng, Thành phố có thể sẽ thu được ngân sách trong 5 năm tới nhưng sau đó, các doanh nghiệp, nhà đầu tư sẽ “chạy” sang nơi khác”, ông Châu nhận định.