Tại họp báo thông tin về hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), bà Hà Thu Giang – Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế cho biết, trong 6 tháng qua, tăng trưởng tín dụng ghi nhận mức tăng 6% so với cuối năm 2023.
Trong đó, riêng lĩnh vực kinh doanh bất động sản tăng 10,29%, chiếm gần 40% tổng nhóm bất động sản; tín dụng tiêu dùng bất động sản tăng 1,15% và chiếm tỷ trọng 60%. Như vậy, cầu vay mua nhà đã thoát khỏi cảnh tăng trưởng âm song vẫn ở mức thấp.
Về gói tín dụng 120.000 tỉ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội (NOXH), tính đến thời điểm hiện tại đã có thêm 4 ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân đã đăng ký tham gia với gói vay ưu đãi 120.000 tỉ đồng với mức 5.000 tỉ đồng/ngân hàng, nâng tổng vốn của chương trình này lên 140.000 tỉ đồng nhưng tốc độ giải ngân còn chậm.
Hạ lãi suất, tăng thời gian vay ưu đãi
Kể từ khi bắt đầu triển khai vào tháng 4/2023 đến nay, số vốn được các ngân hàng thương mại giải ngân đạt 1.344 tỉ đồng, trong số đó cho chủ đầu tư 1.295 tỉ đồng và người vay mua nhà 49 tỉ đồng. Trong đó, Agribank đã giải ngân 531 tỉ đồng, VietinBank 306 tỉ đồng, BIDV 134 tỉ đồng, Vietcombank giải ngân 2 tỉ đồng, TPBank giải ngân 170 tỉ đồng.
Bà Hà Thu Giang cho biết, trong số 78 dự án đã được các địa phương công bố thuộc danh mục được vay gói tín dụng này, nhiều chủ đầu tư không cần vay vốn. Các địa phương cũng chậm trong công tác công bố danh mục dự án khi mới có 34/63 tỉnh, thành thực hiện.
Ngoài ra, các ngân hàng thương mại phản ánh có những dự án còn vướng mắc thủ tục pháp lý như giải phóng mặt bằng, chuyển mục đổi đích sử dụng đất… dẫn đến việc chưa đủ điều kiện được giải ngân.
Người mua NOXH sẽ được vay gói 120.000 tỉ đồng với mức lãi suất thấp hơn 3% so với các ngân hàng thương mại
Trong bối cảnh gói tín dụng này gần như “đứng yên” sau hơn 1 năm triển khai, NHNN đã trình Chính phủ dự thảo sửa đổi gói vay ưu đãi 120.000 tỉ đồng, với nhiều điều chỉnh phù hợp theo hướng ưu tiên người mua nhà.
Để hỗ trợ người mua nhà, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, tại dự thảo sửa đổi, NHNN đã hạ mức lãi suất cho vay xuống thấp hơn 3 điểm phần trăm so với lãi suất cho vay trung bình của 4 ngân hàng thương mại Nhà nước (hiện tại đang thấp hơn 2%), thời gian điều chỉnh lãi suất định kỳ 3 tháng/lần, rút ngắn 1 nửa so với mức hiện nay (6 tháng/lần).
Bên cạnh đó, thời gian vay ưu đãi chương trình cũng được tăng lên 5 năm thay vì 3 năm như hiện tại. Sau khi hết ưu đãi, mức lãi suất vẫn tiếp tục duy trì ở mức thấp hơn mức cho vay của các ngân hàng thương mại, tùy theo điều kiện kinh tế thời điểm đó nhưng mức giảm tối thiểu 1-2%/năm chứ không thả nổi.
Có ý kiến cho rằng, nhiều thủ tục vay mua NOXH hiện nay đang không phù hợp
Còn đối với các doanh nghiệp, chủ đầu tư xây dựng và triển khai dự án NOXH, các chính sách cho vay vẫn áp dụng như hiện nay.
“Ngoài gói 140.000 tỉ đồng đã có, NHNN vẫn luôn ủng hộ và khuyến khích các ngân hàng thương mại khác tham gia vào chương trình phát triển NOXH bằng nguồn lực của mình. Trước hết là dành ưu đãi cho người mua nhà, sau là đến các chủ đầu tư để có thể đạt được mục tiêu Chính phủ giao phó một cách tốt nhất”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết.
Cần điều chỉ cả thủ tục
Theo bà Phùng Thị Bình – Phó Tổng giám đốc Agribank, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và NHNN, trong thời gian qua Agribank đã tiết giảm rất nhiều các chi phí để duy trì mức lãi suất thấp cho người vay mua NOXH và vẫn sẽ tiếp tục giảm lãi suất trong giai đoạn tới.
Cũng theo bà Bình, mức lãi suất cho vay bình quân của Big 4 hiện nay đã duy trì ở mức thấp, nếu giảm thêm 3% là ngân hàng hoàn toàn không có lợi nhuận trong lĩnh vực cho vay mua NOXH, nhưng Agribank vẫn sẵn sàng phục vụ nhu cầu vốn.
Bên cạnh việc điều chỉnh lãi suất và thời hạn vay, việc đơn giản hóa thủ tục cũng là một trong những yếu tố quan trọng để hỗ trợ người có nhu cầu tiếp cận được NOXH. Theo ông Lưu Hữu Đức – Tổng giám đốc Công ty CP Xây dựng thương mại địa ốc Hồng Loan, nhiều thủ tục vay mua NOXH hiện nay đang bị thừa.
Các ngân hàng duy trì mức lãi suất thấp cho người vay mua NOXH và vẫn sẽ tiếp tục giảm lãi suất trong giai đoạn tới
Chẳng hạn, trong mẫu tự khai về điều kiện thu nhập, phải khai tất cả thành viên trong gia đình; hoặc trong 1 hộ đã có người vay Ngân hàng Chính sách xã hội thì thành viên khác không được vay. Theo đó, chỉ cần chỉ xét duyệt thu nhập cá nhân đối với người lao động, không nên xét người phụ thuộc.
Ông Lê Ngọc Lâm – Tổng giám đốc BIDV cho biết, từ đầu năm đến nay, ngân hàng đã phê duyệt 4 dự án NOXH với nhu cầu vốn gần 1.000 tỉ đồng nhưng giải ngân không nhiều. Nguyên nhân do người dân có nhu cầu vay thì không đúng đối tượng được mua NOXH.
Ông Lâm nhận định, điều này khiến đầu ra của các dự án chưa thông thoáng nên chủ đầu tư chưa tích cực triển khai. Do vậy, Bộ Xây dựng nên tham mưu cho các cơ quan chức năng mở rộng đối tượng tham gia phân khúc NOXH. Về phía ngân hàng luôn sẵn sàng cho người dân vay với thời hạn 20 năm để mua, thuê NOXH.
