Từ năm 2024, toàn bộ các quận huyện của TP. HCM bắt đầu khám sức khỏe miễn phí cho gần 1 triệu người cao tuổi. Đây là năm đầu tiên hoạt động này được thành phố triển khai.
5h sáng, cụ N.T. (80 tuổi, TP. Thủ Đức, TP. HCM) dậy sớm, tranh thủ tập thể dục, rồi chuẩn bị đến Trạm y tế phường Phước Long A khám sức khỏe tổng quát miễn phí. Không chỉ riêng cụ T., nhiều cụ trong phường cũng háo hức đến trạm y tế xếp hàng đợi tới lượt khám bệnh.
Cụ T. chia sẻ, cụ mắc bệnh tiểu đường đã nhiều năm, thường phải đến bệnh viện khám định kỳ. Mỗi lần đi khám, cụ phải có con cháu đưa đi và chờ đợi rất lâu. Trước ngày đến trạm y tế khám, đại diện khu phố đã tới tận nhà phát phiếu và dặn dò kỹ ngày khám cho cụ, khiến cụ rất vui.
Tại Trạm y tế phường Phước Long A (TP. Thủ Đức), nhiều người từ 60 tuổi trở lên đã xếp hàng từ sớm, đợi tới lượt khám. Để tiện cho các cụ, trạm đã bố trí hàng ghế để các cụ ngồi chờ.
Hình ảnh này cũng xuất hiện tại nhiều trạm y tế khác tại TP. HCM. Như tại Trạm y tế phường 17 (quận Bình Thạnh), từ sáng sớm cũng đã có rất đông người dân tới ngồi chờ. Bà Lê Thị M. (67 tuổi, ở phường 17) cho hay, đây là lần thứ hai bà được khám sức khỏe miễn phí tại đây. Lần trước, bà được bác sĩ siêu âm và đo huyết áp. Lần này, bà tới khám tiếp để xem sức khỏe ra sao, vì gần đây chân hay đau nhức, đi lại cũng khó khăn hơn. Bà bảo, bà rất thích lên trạm y tế khám vì các bác sĩ ở đây rất tốt, ân cần chu đáo.
Đại diện Trạm y tế phường 17 cho biết, trong tháng 5, trạm đã tổ chức khám sức khỏe miễn phí cho khoảng 300 người cao tuổi. Các buổi khám sức khỏe được tổ chức vào thứ tư, thứ sáu hàng tuần trong tháng. Giấy mời được gửi đến từng khu phố theo từng đợt nên các cụ không mất thời gian chờ đợi lâu.
Bác sĩ Phan Văn Chính - Trưởng phòng Kế hoạch và nghiệp vụ, Trung tâm y tế quận Tân Bình (TP. HCM) cho biết, quận này cũng đang tiến hành khám sức khỏe cho người cao tuổi. Mục tiêu là 80% người cao tuổi trên địa bàn quận được khám sức khỏe định kỳ 1 lần/năm.
PGS.TS Nguyễn Anh Dũng - Phó giám đốc Sở Y tế TP. HCM cho biết, mục tiêu thành phố đề ra là đảm bảo mỗi người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ, kịp thời phát hiện và quản lý điều trị các bệnh không lây nhiễm, lập hồ sơ khám sức khỏe điện tử. Từ đó xác định được mô hình sức khỏe và bệnh tật, chủ động can thiệp sớm giúp tăng hiệu quả, giảm chi phí điều trị, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
Không chỉ người cao tuổi, TP. HCM cũng xây dựng kế hoạch khám sức khỏe miễn phí cho trẻ dưới 24 tháng. Chị M. (quận Tân Bình, TP. HCM) là mẹ của bé T.C.H.Đ (20 tháng tuổi). Sáng 28/5, chị tranh thủ đưa con đi tiêm chủng tại Trạm y tế phường15, quận Tân Bình. Chị M. cho biết, chủ đích của chị là đưa con đi tiêm vaccine định kỳ, nhưng khi tới nơi, bé Đ. được đo cân nặng, chiều cao và khám tổng quát.
Bác sĩ hỏi các biểu hiện như bé đã nói được những từ cơ bản như "ba, mẹ" chưa, hay có thể cầm nắm đồ vật, phản ứng với âm thanh xung quanh như tiếng của ba mẹ hay mỉm cười với người khác hay không? Bé cũng được khám miệng, bụng, đầu cổ… Thăm khám xong, bác sĩ đánh giá con chị hơi nhát với người lạ nên đề nghị ba mẹ phải tiếp xúc, vui chơi với con nhiều hơn.
Chị M. chia sẻ, chị cảm thấy an tâm hơn khi nghe bác sĩ nói con chỉ nhát thôi. Vì vợ chồng chị bận công việc nên bé Đ. ở nhà với ông bà nội, ít tiếp xúc với nhiều người bên ngoài có lẽ do vậy nên tính bé hơi nhát, sợ người lạ. Điều này cũng chính là nỗi lo của chị.
Tại Trạm y tế phường15, chị P. (ngụ phường 15) cũng đưa con 4 tháng tuổi tới tiêm vaccine. Bé được bác sĩ khám tổng quát các kỹ năng phát triển như cầm nắm đồ vật, phản ứng phát ra âm thanh khi có người nói chuyện với bé… Chị P. cho biết, chị bận buôn bán nên cũng không để ý tới các vấn đề tinh thần hay kỹ năng phát triển của con. Được nghe bác sĩ chia sẻ và cho lời khuyên về việc thăm khám có thể phát hiện các triệu chứng bất thường (nếu có) ở con để kịp thời chữa trị, chị sẽ để ý các hành động, cử chỉ của bé nhiều hơn.
Bác sĩ Lưu Văn Phát (làm việc tại Trạm y tế phường 15) cho biết, việc đánh giá tâm thần và vận động của trẻ dưới 24 tháng tuổi được tiến hành chẩn đoán qua quan sát khuôn mặt, dáng đi hay tỷ lệ các bộ phận trên cơ thể bé. Bác sĩ cũng sẽ quan sát cử động của đầu, chân tay, giữ thăng bằng hoặc cảm xúc của bé để đưa ra kết luận và tư vấn cho gia đình. Nếu có nghi ngờ về phát triển tâm thần vận động của trẻ, bác sĩ sẽ trò chuyện tìm hiểu khó khăn của gia đình và chuyển trẻ đến khám chuyên khoa.
Khám sức khỏe định kỳ là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật. Năm 2023, Sở Y tế TP. HCM đã ban hành kế hoạch về triển khai khám sức khỏe, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm ở người cao tuổi trên địa bàn năm 2024 (hơn 1 triệu người).
PGS.TS Nguyễn Anh Dũng cho biết, với trẻ em dưới 24 tháng tuổi, khám sức khỏe định kỳ nhằm đánh giá, đo lường sức khỏe toàn diện nhi khoa, đồng thời phát hiện được các trường hợp bất thường về thể chất và tinh thần của trẻ em. Từ đó có hướng xử trí hoặc can thiệp kịp thời về chuyên khoa nhi nhằm giảm nguy cơ, biến chứng, gánh nặng tài chính do bệnh tật mang lại.
Sở Y tế đã giao Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP. HCM (HCDC) phối hợp với 3 bệnh viện chuyên khoa nhi xây dựng kế hoạch và tổ chức tập huấn cho nhân viên trung tâm y tế và trạm y tế về các nội dung chuyên môn khám sức khỏe định kỳ cho trẻ dưới 24 tháng tuổi.
Theo báo cáo nhanh của HCDC, đến thời điểm hiện nay, các địa phương đã triển khai khám sức khỏe cho trẻ dưới 24 tháng tại các trạm y tế, lồng ghép với hoạt động tiêm chủng mở rộng thường xuyên. Một số địa phương tổ chức đợt riêng ngoài lịch tiêm chủng mở rộng. Hiện đã có khoảng 8.143 trẻ được thăm khám.
Thời gian tới, Sở Y tế sẽ xây dựng kế hoạch chuyển đổi số dữ liệu khám sức khỏe trẻ em để phân tích mô hình sức khỏe nhằm đề xuất các biện pháp can thiệp nếu có.
