Với nhiều người, việc sở hữu một ngôi nhà là mục tiêu và cũng là ước mơ để nỗ lực phấn đấu. Tuy nhiên bên cạnh khoản tiền mua nhà, vẫn còn khá nhiều chi phí ẩn mà người mua thường bỏ qua hoặc không nắm rõ.
Thông thường những khoản chi phí này không quá cao so với tổng giá trị căn nhà nhưng nó có thể làm tăng ngân sách một cách đáng kể. Nếu như chúng ta tính toán không kỹ lưỡng thì rất có thể sẽ gặp áp lực về tài chính cũng như đối diện với các khoản chi ngoài dự kiến.
Theo đó, chi phí ẩn là các khoản phí không cố định và không được tính trực tiếp vào giá bán chính thức của căn nhà. Tuy nhiên, những khoản này bắt buộc phải thanh toán để hoàn tất giao dịch bất động sản. Tùy thuộc vào các loại phí mà nó có thể xuất hiện trước hoắc sau khi mua nhà.
Những loại phí ẩn khi mua nhà
Phí môi giới nhà đất
Nếu bạn mua nhà thông qua công ty môi giới, cò đất, chuyên viên bất động sản thì sau khi giao dịch hoàn tất, bạn sẽ phải trả một khoản phí gọi là phí môi giới.
Với các căn hộ chung cư, phí môi giới mà người mua thường phải trả cho đại lý rơi vào khoảng 1% giá trị căn nhà. Còn đối với chủ đầu tư thì phải trả 2% giá trị của căn hộ.
Với nhà đất tư nhân, phí môi giới thường do người bán chi trả. Mức giá này dao động từ 2% trở lên.
Phí môi giới có thể thương lượng, nhưng chúng ta nên làm rõ ngay từ đầu để tránh bị tính phí ngoài dự kiến. Tốt nhất nên hỏi kỹ bên môi giới về phí dịch vụ đã bao gồm trong phí hoa hồng để tránh mất tiền oan và đội chi phí.
Lệ phí trước bạ
Để đăng ký quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất với cơ quan Nhà nước, người mua cần nộp lệ phí trước bạ. Mức lệ phí trước bạ được quy định theo Nghị định 10/2022/NĐ-CP như sau:
Đối với đất thì giá tính lệ phí là gia đất tại bảng giá do UBND cấp tỉnh ban hành.
Đối với nhà ở thì giá tính lệ phí chính là giá do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định về xây dựng tại thời điểm kê khai.
0,5% giá trị căn nhà chính là mức phu lệ phí trước bạ. Giả sử nếu bạn mua nhà giá 4 tỷ đồng thì mức lệ phí trước bạ bạn phải đóng là 20 triệu đồng. Sau khi nộp thuế, bạn cần chuyển biên lai nộp tiền cho Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất để được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà.
Chi phí công chứng và pháp lý
Khi mua nhà, người mua cần phải thanh toán cả phí công chứng hợp đồng mua bán cùng các loại giấy tờ pháp lý liên quan.
Theo đó, giá trị của bất động sản sẽ quyết định tới mức phí công chứng. Cụ thể:
Nhà có giá từ 100 triệu đến 1 tỷ đồng thì mức phí công chứng là 0,1% giá trị nhà.
Nhà có giá từ 1 – 3 tỷ đồng, mức phí là 1 triệu động + 0,06% phần giá trị vượt 1 tỷ.
Nhà có giá từ 3 – 5 tỷ đồng, mức phí là 2,2 triệu đồng + 0,05% phần giá trị vượt 3 tỷ.
Nhà có giá từ 5 – 10 tỷ đồng, mức phí là 3,2 triệu đồng + 0,04% phần giá trị vượt 5 tỷ.
Nhà có giá từ 10 - 100 tỷ đồng, mức phí là 5,2 triệu đồng + 0,03% phần giá trị vượt 10 tỷ.
Trong trường hợp nếu bạn cần tư vấn từ luật sư hoặc dịch vụ pháp lý chuyên sâu thì sẽ mất thêm khoản phí tư vấn, phí thẩm định. Mặc dù những khoản phí này không lớn nhưng khi cộng dồn vào cũng có thể khá đáng kể.
Chi phí cho cải tạo, sửa chữa nhà
Khi mua nhà, rất nhiều người muốn cải tạo, nâng cấp, sửa chữa để phù hợp hơn với nhu cầu sử dụng.
Nếu bạn chỉ sơn lại tường nhà và thay đổi một số món đồ nội thất nhỏ thì chi phí không quá cao. Nhưng nếu sửa chữa kết cấu như: phá tường, thay đường điện nước thì chi phí có thể tăng lên hàng trăm triệu đồng.
Nếu bạn mua chung cư, hãy tính đến chi phí bảo trì và các loại phí dịch vụ phải trả hàng tháng như: an ninh, vệ sinh, gửi xe… Bên cạnh đó, các chủ sở hữu căn hộ chung cư cũng cần phải đóng một khoản quỹ dự phòng để bảo trì tòa nhà, sửa chữa hệ thống điện, nước, điều hòa, …
Mua bán nhà đất và thuế thu nhập cá nhân
Khi chuyển nhượng bất động sản, thuế thu nhập cá nhân được tính bằng 2% giá trị hợp đồng theo Điều 17 Thông tư 92/2015/TT-BTC.
Thông thường thì khoản thuế này sẽ do người bán chịu nhưng hai bên có thể thỏa thuận để người mua gánh một phần chi phí. Nếu nhà có nhiều chủ sở hữu, thuế thu nhập cá nhân sẽ được chia theo tỷ lệ sở hữu hoặc đóng theo mức bình quân.
Trong trường hợp mua nhà ở Hà Nội, muốn biết mức thuế thu nhập cá nhân chính xác thì nên tham khảo Quyết định 3023/QĐ-UBND về bảng giá nhà.
Những lưu ý để tránh phát sinh chi phí
Trước khi mua nhà, cần kiểm tra kỹ thông tin quy hoạch nhà đất để tránh tình trạng mua phải nhà nằm trong diện giải tỏa, diện quy hoạch công trình công cộng.
Nếu phải vay tiền để mua nhà, để tránh áp lực tài chính bạn hãy đảm bảo rằng có thể thanh toán ít nhất 30% giá trị nhà trong lần đầu và không vay quá 50%.
Cần kiểm tra giấy tờ pháp lý cẩn thận, hãy đọc kỹ hợp đồng mua bán, kiểm tra sổ đỏ, sổ hồng. Đặc biệt lưu ý không mua nhà đang có tranh chấp hoặc pháp lý không rõ ràng.