Sau vụ cháy nhà trọ tại Trung Kính (Cầu Giấy, Hà Nội) khiến 14 người thiệt mạng, ông Trần Sỹ Thanh - Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đã ban hành Công điện số 04 về tăng cường phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đối với nhà trọ trên địa bàn thành phố. Công điện yêu cầu các quận, huyện lập tổ công tác để rà soát, kiểm tra 100% cơ sở nhà trọ. Hoạt động này phải hoàn thành trước ngày 15/6.
Trước đó, UBND thành phố Hà Nội từng ban hành Kế hoạch số 234/KH-UBND ngày 15/9/2023 về tổng kiểm tra việc chấp hành pháp luật đối với loại hình nhà ở nhiều căn hộ (chung cư mini), cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ trên địa bàn thành phố. Tuy nhiên, tính đến cuối tháng 2/2024, một số địa phương vẫn chậm trễ, chưa hoàn thành số liệu báo cáo UBND thành phố.
Kế hoạch tổng kiểm tra trên được đưa ra sau vụ cháy chung cư mini tại quận Thanh Xuân làm 56 người tử vong. Chưa đầy một năm, thêm một vụ cháy nghiêm trọng liên quan nhà trọ lại xảy ra. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi về hiệu quả của việc tổng kiểm tra, rà soát chung cư mini, nhà trọ trên địa bàn Hà Nội.
Thực tế ghi nhận, hiện nay trên địa bàn thành phố nhu cầu thuê nhà cao khiến nhiều chủ nhà chuyển mô hình từ nhà ở riêng lẻ sang nhà cho thuê. Điều này làm tăng mật độ dân số, khó đáp ứng yêu cầu về phòng cháy chữa cháy…
Như tại đường Bạch Đằng (chạy qua quận Hoàn Kiếm và Hai Bà Trưng) tập trung rất nhiều phòng trọ giá rẻ cho người lao động. Đa số những căn phòng này nằm sâu trong các ngõ, ngách phía gần sông Hồng. Một người thuê trọ tại đây cho biết, gia đình anh thuê phòng diện tích 25m2 với giá hơn 2 triệu đồng/tháng. Sau vụ cháy nhà trọ tại Trung Kính, anh rất lo lắng. Bởi nhà trọ của anh cũng nằm sâu trong ngõ, nhiều đoạn chỉ 2 xe máy tránh nhau, chưa kể xe máy của người dân thường xuyên để sát dọc ngõ.
Anh bảo, anh đã đặt mua 1 bình chữa cháy và mặt nạ phòng độc, không may xảy ra cháy nổ thì còn có đường tự cứu mình, chứ ngõ ngách thế này xe cứu hỏa rất khó tiếp cận được.
Khu vực đường Đê La Thành (quận Ba Đình) cũng tập trung vô số nhà trọ nằm trong những con ngõ hẹp, dài sâu hun hút. Như ở ngõ 491, dù chỉ có bề ngang khoảng 2m nhưng có hàng trăm hộ dân sinh sống, với nhiều hộ cho thuê nhà trọ.
Không chỉ ở các quận trung tâm mà những quận, huyện như quận Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Đông Anh... cũng tập trung nhiều khu nhà trọ lụp xụp, nguy cơ mất an toàn phòng cháy chữa cháy rất cao, nhưng nhiều năm qua vẫn chưa thể xử lý triệt để.
Câu hỏi được đặt ra là làm sao để việc kiểm tra, rà soát của cơ quan chức năng đặt hiệu quả như mong đợi? Nhiều chuyên gia cho rằng, để hiệu quả thì rà soát cần kết hợp công khai lộ trình khắc phục.
Theo chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú, cần phải quy định về kỹ thuật tách sản xuất, dịch vụ có nguy cơ phát sinh cháy nổ ra khỏi nhà ở. Rà soát kỹ, kiên quyết đình chỉ các cơ sở sản xuất, kinh doanh kết hợp lưu trú không bảo đảm an toàn cháy nổ, ảnh hưởng khu vực liền kề.
Tiếp đó, từng bước cải tạo các nhà liền kề, nhà ống trong ngõ nhỏ theo hướng có lối thoát hiểm thứ hai. Nếu không thể thiết kế phòng cháy chữa cháy an toàn thì bắt buộc phải đình chỉ.
Ngoài ra, dự thảo Luật Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn tại kỳ họp thứ 7 này cũng cần nghiên cứu, xem xét để có quy định rõ ràng hơn về quản lý loại hình nhà ở kết hợp cho thuê trọ. “Cần chi tiết để có chế tài xử lý phù hợp với loại hình này, tránh xảy ra các vụ cháy thương tâm”, ông Phú nói.
Ông Phú nhận định, cứ mỗi lần xảy ra cháy gây thiệt hại nghiêm trọng, Hà Nội lại yêu cầu tổng rà soát, nhưng cần rà soát một cách thực chất. Đó là phải công khai các cơ sở không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy, rồi có lộ trình khắc phục.
