“Miếng bánh” của thị trường cafe luôn chứng kiến sự thay đổi, chuyển đổi ngoạn mục. Những cái name thương hiệu lớn như Highland, Trung Nguyên, Starbuck… được định vị bởi các cửa hàng lớn, nằm ở những khu vực đắt đỏ hay “ăn nên làm ra”. Đặc điểm chung của những cái tên này chính là phân tích khu vực/địa điểm cửa hàng sau đó lựa chọn vị trí dựa trên những phân tích đó.
Thế nhưng, màn “rượt đuổi” nhau bây giờ không chỉ có những cái name lớn, hay các thương hiệu mới với tiêu chí phải tìm được cửa hàng đẹp – đông dân cư mà còn có sự gia nhập của những kiosk cafe bình dân/vỉa hè tiện lợi.
Dạo quanh 1 vòng Hà Nội, ở những địa điểm đông dân văn phòng, không khó để bắt gặp những xe bán cafe dạo. Khu vực phố Duy Tân (Cầu Giấy, Hà Nội) được mệnh danh là thung lùng silicon Hà Nội, bởi lẽ ở đây tập hợp nhiều cơ quan/văn phòng. Ban ngày, khu vực này luôn nhộn nhịp, kéo theo nhu cầu của dân văn phòng, nhất là ăn uống sẽ tăng cao.
Anh Lê Minh Hoàn (28 tuổi) từng là một trong những người bán cafe vỉa hè đầu tiên của khu vực Duy Tân. Thế nhưng thời gian gần đây, nhất là sau khi Covid-19 đã được “đẩy lùi”, anh đã có thêm không ít đồng nghiệp xung quanh.
“Bắt đầu bán hàng từ 2019 và dù chỉ là một xe cafe nhỏ, thế nhưng chúng tôi luôn ưu tiên sự “mộc” của cafe. Không lựa chọn cafe pha trộn, chúng tôi ưu tiên lựa cafe mộc, nguyên chất trong pha chế. Khách hàng sau khi tới với chúng tôi đều có thể thấy rõ quy trình từ xay cafe, pha chế ra một li cafe như thế nào”.
Có thể thấy rằng, dù chỉ là một xe cafe nhỏ thế nhưng lại có đầy đủ vật dụng không khác gì một tiệm cafe chuyên nghiệp. Một chiếc máy xay hạt cafe, một chiếc máy pha cafe cùng các vật dụng như cốc giấy tiện lợi cho việc mang đi. Từ 8h sáng, xe cafe này khá đông khách dù menu chỉ bao gồm các món đơn giản thế nhưng dòng khách liên tục khiến các nhân viên luôn tay. Ngay cả lúc thời điểm Hà Nội mưa, rét thế nhưng lượng khách vẫn không hề giảm.
“Chúng tôi thích mang trải nghiệm mới dành cho khách hàng, bởi lẽ ai cũng đã quen với cafe truyền thống, pha phin. Thế nên việc để khách hàng thấy rõ quy trình làm ra cafe như thế nào và dùng cafe máy ra sao chính là điều mà chúng tôi muốn hướng tới.
Trải qua một quãng thời gian phục vụ khách hàng, chúng tôi luôn nâng cấp, cải tiến thêm. Tới đây, chúng tôi sẽ đa dạng menu hơn để có thể phục vụ thêm nhiều nhu cầu khác của khách hàng”, anh Hoàn nói.
Có thể thấy rằng, dọc các tuyến phố như Lê Văn Lương, Cầu Giấy… không khó để bắt gặp các xe đẩy bán cafe vỉa hè. Thậm chí, có địa điểm, các xe đẩy cafe chỉ cách nhau tầm 5-10m và không ngần ngại đặt ở những địa điểm có các thương hiệu cafe lớn như Starbuck, Highland…
Đặc điểm chung của các xe bán cafe này chính là diện tích nhỏ, xe đẩy cần chứa đủ các vật dụng pha chế cơ bản. Menu sẽ được tinh giản với giá chỉ khoảng 15.000 – 25.000 đồng/ly. Mô hình kinh doanh cafe vỉa hè không phải là lần đầu tiên xuất hiện, thế nhưng mô hình này chỉ mới nở rộ trong năm 2023.
Có thể thấy rõ, các xe đẩy cafe này có tính linh động hơn so với các cửa hàng cafe truyền thống, dễ dàng đặt ở cạnh các tòa nhà văn phòng hay các địa điểm đông dân, nhanh chóng tiếp cận được khách vãng lai. Kết quả khảo sát thị trường năm 2023 cũng chỉ rõ, do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu cùng với làn sóng sa thải nhân sự, mức chi tiêu cũng khách hàng cũng đã có sự biến động. 32% khách hàng đã quyết định cắt giảm mức chi tiêu. Chính vì thế, việc sử dụng các sản phẩm có giá cả phải chăng chính là điều ưu tiên của nhiều người.
Cũng chính điều này đã đẩy sự phát triển của mô hình xe đẩy cafe bình dân, tiện lợi mang đi của dân văn phòng thay vì lựa chọn vào các quán cafe hoặc đặt trên ứng dụng giao hàng để phải chịu một mức chi phí đắt đỏ hơn.
Chi phí để vận hành một chiếc xe đẩy cafe thấp, vốn đầu tư không lớn khiến mô hình này đã nở rộ sau một thời gian ngắn. Thế nhưng có thể thấy rõ, ở phân khúc này đang bắt đầu có sự “chật chội” bởi lẽ “thu nhập” thêm rất nhiều “người chơi” và cũng là lúc thị trường dần bão hoà.
