AI phần lớn đã đánh bại các CEO con người trong một thí nghiệm nhưng lại bị sa thải nhanh hơn

Trong một thí nghiệm được thực hiện bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học Cambridge, AI có hiệu suất làm việc cao hơn hẳn các Giám đốc điều hành là con người. Tuy nhiên, AI lại không giỏi trong việc đưa ra quyết định trong các sự kiện khủng hoảng bất ngờ, khiến cho nó bị Hội đồng quản trị ảo sa thải nhanh hơn.

Nghiên cứu mới từ Đại học Cambridge cho thấy, trí tuệ nhân tạo thực sự vượt trội hơn các CEO con người trong hầu hết các tình huống mô phỏng thực tế về việc điều hành một doanh nghiệp. Tuy nhiên, nó không thể xử lý tốt các tình huống “thiên nga đen” (một thuật ngữ được sử dụng để mô tả những sự kiện bất ngờ, hiếm gặp và có tác động đáng kể đến thế giới). Vì vậy, AI bị Ban Giám đốc ảo sa thải nhanh hơn so với con người – vốn có khả năng xử lý các tình huống bất ngờ tốt hơn.

Hamza Mudassir – một trong những nhà nghiên cứu đứng sau thí nghiệm này, chia sẻ rằng AI hoạt động tốt hơn con người ở hầu hết các chỉ số, bao gồm lợi nhuận, thiết kế sản phẩm, quản lý hàng tồn kho và tối ưu hóa giá cả, nhưng hiệu suất của nó vẫn không đủ để thoát khỏi nguy cơ bị loại bỏ.

ai-in-boardroom-1728533489.png
AI xử lý số liệu, đưa ra phương án kinh doanh, đạt lợi nhuận tốt hơn các Giám đốc điều hành con người nhưng lại không xử lý tốt các tình huống khủng hoảng trên quy mô lớn, bất ngờ.

Các nhà nghiên cứu Cambridge đã tiến hành thí nghiệm từ tháng 2 đến tháng 7 với sự tham gia của 344 người, một trong số đó bao gồm Giám đốc điều hành cao cấp tại một Ngân hàng Nam Á và các sinh viên Đại học. “Người” tham gia cuối cùng trong các thành viên tham gia thí nghiệm là GPT-4o của OpenAI.

Những người tham gia thí nghiệm đã tham gia một trò chơi được thiết kế để mô phỏng các tình huống thực tế trong đó các CEO phải đưa ra quyết định. Trò chơi yêu cầu họ vào vai CEO của một công ty ô tô. Thử thách được thiết kế bởi công ty khởi nghiệp công nghệ giáo dục Strategize.inc của các nhà nghiên cứu Cambridge.

“Mục tiêu của trò chơi rất đơn giản – sống sót càng lâu càng tốt mà không bị Hội đồng quản trị ảo sa thải trong khi vẫn phải tối đa vốn hóa thị trường”, các nhà nghiên cứu cho biết.

Mudassir nói rằng các LLM rất giỏi trong việc phân tích dữ liệu, nhận dạng các mẫu và đưa ra suy luận. Ví dụ, khi thiết kế một chiếc ô tô dựa trên các yếu tố như phụ tùng có sẵn, giá cả, sở thích của người tiêu dùng và nhu cầu, có 250.000 sự kết hợp mà những người tham gia có thể đưa ra. Ông cho biết, những chiếc ô tô mà AI lắp ráp tốt hơn đáng kẻ so với những chiếc xe do con người tạo ra. Nguyên nhân được cho là do con người có thành kiến và sở thích cá nhân về những thứ như hình dáng của một chiếc ô tô; còn đối với AI, đó chỉ đơn giản là “một câu đố để tìm ra giá trị tối ưu nhất cho những gì khách hàng mong muốn”, Mudassir cho biết.

Nhưng điều đó không có nghĩa là AI là CEO tối ưu. Khi một sự kiện “thiên nga đen” xảy ra, bot không thể giải quyết nhanh chóng, hoặc tốt như các giám đốc điều hành và sinh viên là con người. Khi các nhà nghiên cứu đưa ra một tình huống bất thường, như một đại dịch chẳng hạn, mô hình AI đã nhanh chóng thất bại vì không đưa ra được giải pháp xử lý.

“Bạn phản ứng như thế nào với COVID nếu phải đối mặt với nó lần đầu tiên? Rất nhiều người và rất nhiều CEO có những chiến lược khác nhau”, Mudassir nói. “Trong trường hợp này, AI không có đủ thông tin về cách phản ứng kịp thời để tránh bị sa thải”, ông cho biết.

blackswan-even-1728533784.jpg
AI có thể xử lý kinh doanh tốt hơn các CEO con người, nhưng trong những sự kiện khủng hoảng "black swan" thì nó lại chậm chạp, không kịp thời.

Vì vậy, theo các nhà nghiên cứu, các CEO có thể yên tâm ở thời điểm hiện tại. Mặc dù hiệu suất của AI với tư cách là người đứng đầu ảo của một công ty là rất ấn tượng nhưng vẫn chưa đủ tốt để thay thế con người. Tuy nhiên, AI vẫn hoạt động rất tốt đến mức không thể bỏ qua trong chiến lược của công ty.

Mudassir cho biết, trong tương lai LLM có thể được điều chỉnh cụ thể cho một công ty cụ thể với dữ liệu thời gian thực, khi đó chúng có khả năng hoạt động thậm chí còn tốt hơn cả AI trong thử nghiệm.

Ông cho biết, có lẽ trường hợp sử dung AI tốt nhất sẽ là trong “trò chơi chiến tranh” kinh doanh, mặc dù sử dụng nhiều LLM để đại diện cho các bên liên quan khác nhau, chẳng hạn như đối thủ cạnh tranh, nhà lập pháp hoặc nhà hoạt động, sau đó kiểm tra xem một số quyết định nhất định sẽ thực sự diễn ra như thế nào. Về mặt lý thuyết, một số trong số đó có thể thay thế công việc của một số cố vấn chiến lược và quản lý, những người thường đưa ra khuyến nghị cho CEO dựa trên phân tích của riêng họ về một số kết quả nhất định trong một số tình huống.